ΓΟΥΡΙΑΣ καὶ ΣΑΜΩΝΑΣ οἱ Ἅγιος Μάρτυρες ἦσαν ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς πόλεως Ἐδέσσης, ἔζων δὲ κατὰ τὸν ἔνατον χρόνον τῆς βασιλείας τοῦ Διοκλητιανοῦ, ἐν ἔτει τγ’ (303), ὅτε εἶχεν ἐγερθῆ μέγας καὶ φοβερὸς κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμός. Τὸν καιρὸν ἐκεῖνον οἱ εὐλαβεῖς καὶ ἐνάρετοι οὗτοι ἄνδρες κατῴκουν μακρὰν ἀπὸ τὰς πόλεις, σπουδάζοντες μόνον πῶς νὰ ἀρέσωσιν εἰς τὸν Θεὸν καὶ φυλάσσοντες αὐτοῦ τὰ προστάγματα ἅπαντα· εἰς δὲ τὴν ἀγάπην καὶ ἐγκράτειαν ἦτο ὁ Γουρίας τόσον ἐπιμελητὴς ἄοκνος, ὥστε οἱ ἐγγώριοι τὸν ἐπωνόμαζον ἐγκρατῆ, ὁμοίως καὶ ὁ Σαμωνᾶς εἶχεν ὅλον τὸν πόθον του εἰς τὸν Θεόν, τὸν Γουρίαν μιμούμενος.
Τοὺς Ἁγίους τούτους διέβαλον εἰς τὸν ἡγεμόνα τῆς Ἐδέσσης [1] Ἀντωνῖνον ὅτι ἐδίδασκον τοὺς ἀνθρώπους νὰ μὴ ὑποτάσσωνται εἰς τὰ βασιλικὰ προστάγματα καὶ νὰ πιστεύωσιν εἰς τὸν Χριστόν, καταφρονοῦντες προσωρινὰ κολαστήρια· ὁ δὲ δικαστὴς προσέταξε νὰ φυλακίσωσι τοὺς δύο τούτους ἄνδρας, ὡς καὶ ὅσους ἄλλους εὕρωσιν ὁμολογοῦντας τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἐξετάζων δὲ αὐτοὺς διαφόρως ἐρράβδισε καὶ ἐβασάνισεν ἅπαντας, ἐξαιρέτως δὲ τοὺς Ἁγίους τούτους ὁδηγήσαντες εἰς τὸν κριτήριον τοὺς παρεκίνει ὁ τύραννος νὰ θυσιάσωσιν εἰς τὰ εἴδωλα, διὰ νὰ μὴ λάβωσιν ἐπώδυνον θάνατον· ὁ δὲ Σαμωνᾶς ἀπεκρίνατο· «Μὴ γένοιτο, νὰ ἀφήσωμεν τὴν ἀληθινὴν πίστιν, διὰ μέσου τῆς ὁποίας εὑρίσκομεν ζωὴν αἰώνιον καὶ νὰ προσκυνήσωμεν ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων καὶ ἄχρηστα ξόανα». Ὁ δὲ ἡγεμὼν εἶπε· «Σᾶς συμβουλεύω διὰ τὸ καλόν σας νὰ ἐκτελέσετε τὴν προσταγὴν τοῦ βασιλέως». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Γουρίας· «Ποτὲ εἰς τὸν αἰῶνα δὲν ἀπαρνούμεθα τὴν πίστιν μας, οὔτε θὰ ὑποταχθῶμεν εἰς τοῦ φθαρτοῦ βασιλέως τὸ θέλημα, ὅτι ἡμεῖς ἔχομεν Πατέρα εἰς τοὺς οὐρανούς, τοῦ ὁποίου ποιοῦμεν τὸ πρόσταγμα καὶ ὅστις εἶναι πάντων τῶν βασιλέων Δεσπότης καὶ Κύριος. Διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ ἀληθινοῦ αὐτοῦ Κυρίου μας καταφρονοῦμεν ὅλα τὰ σαρκικὰ θελήματα, καὶ εἴμεθα ἕτοιμοι νὰ λάβωμεν πρόσκαιρον θάνατον, διὰ νὰ δοξασθῶμεν εἰς τὴν Βασιλείαν αὐτοῦ καὶ νὰ ζῶμεν αἰώνια». Ταῦτα καὶ ἄλλα πλείονα διαλεχθεὶς μὲ τοὺς Ἁγίους ὁ ἡγεμὼν καὶ μὴ δυνάμενος νὰ τοὺς φέρῃ εἰς τὴν γνώμην του, τοὺς ἐφυλάκισεν ἕως εἰς δευτέραν ἐξέτασιν.