Τῇ ΙΓ’ (13ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου.

μεθ’ ὅλων τῶν Ἐπισκόπων του νὰ καθαιρέσωσι τὸν Ἅγιον. Καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν ἐποίουν συμβούλια, ἔπλεκον ψευδοκατηγορίας, ἐπενόουν ἐγκλήματα, ἔγραφον λιβέλλους, ἐμελέτων τὴν καθαίρεσιν· εὗρον δὲ καὶ πρόφασιν σκανδαλώδη, ὅτι τοὺς ὕβρισεν ὁ Ἅγιος εἰς τὴν διδαχήν του· διότι κατ’ ἐκείνας τὰς ἡμέρας ἐδίδαξεν ὁ Ἅγιος περικοπὴν ἐκ τῆς Τρίτης τῶν Βασιλειῶν δι’ ἄλλην ὑπόθεσιν, ἔνθα ἔλεγεν οὕτω· «Φέρετε πρός με τοὺς ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης, οἵτινες τρώγουσιν εἰς τὴν τράπεζαν τῆς Ἰεζάβελ, νὰ τοὺς εἴπω ὥσπερ ὁ Προφήτης Ἠλίας· «Ἕως πότε θὰ εἶσθε χωλοὶ καὶ κατὰ τοὺς δύο πόδας; ἐὰν εἶναι θεὸς ὁ Βάαλ, πορεύεσθε ὀπίσω αὐτοῦ» (Γ’ Βασιλ. ιη’ 21)· ἐὰν δὲ διὰ σᾶς θεὸς εἶναι ἡ τράπεζα τῆς Ἰεζάβελ, τότε φάγετε καὶ ἐξεμέσατε».

Αὐτοὺς τοὺς λόγους ὡς ἤκουσαν ἐκεῖνοι, εὗρον αἰτίαν ὅτι τοὺς ἐχαρακτήρισεν ὡς ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης, τὴν δὲ βασίλισσαν ἔλεγον ὅτι τὴν εἶπεν Ἰεζάβελ, προσέθετον δὲ καὶ ἄλλα περισσότερα ἀφ’ ἑαυτῶν καὶ τὰ ἀνέφεραν πρὸς τὸν βασιλέα, παρακινοῦντες αὐτὸν πρὸς ὀργήν. Ταῦτα ἀκούων ὁ βασιλεὺς Ἀρκάδιος, καὶ βλέπων τοὺς Ἀρχιερεῖς, μετέβαλε τὴν εὐλάβειαν, τὴν ὁποίαν εἶχε πρότερον εἰς τὸν Ἅγιον καὶ ἔδωσε πᾶσαν ἐξουσίαν εἰς τὸν Θεόφιλον καὶ τοὺς περὶ αὐτὸν Ἐπισκόπους νὰ ἐξετάσωσι τὰ κατὰ τοῦ Ἁγίου ἐπιφερόμενα ἐγκλήματα· εὗρε δὲ ὁ ἕτοιμος εἰς πᾶσαν κακίαν Θεόφιλος δύο Διακόνους καθῃρημένους ὑπὸ τοῦ Ἁγίου, τὸν μὲν ὡς μοιχόν, τὸν δὲ ὡς φονέα· αὐτὸς τοὺς συνεχώρησε, καὶ τοὺς ἔβαλε νὰ γίνωσι κατήγοροι τοῦ Ἁγίου. Ἔγραψε δὲ καὶ ἐγκλήματα καὶ τοὺς τὰ ἔδωκε νὰ κατηγορήσωσι τὸν Ἅγιον, τὰ ὁποῖα οὐδὲν ἴχνος ἀληθείας εἶχον, ἀλλ’ ἦσαν πλήρη ψεύδους καὶ συκοφαντίας. Ἀπετελεῖτο δὲ τὸ κατηγορητήριον τοῦτο ἀπὸ τεσσαράκοντα κεφάλαια, ἅτινα διελάμβανον τὰ ἑξῆς:

α’ Ὅτι ἔδειρε νέον τινὰ ὀνόματι Εὐλάβιον, τὸν υἱὸν τοῦ Διακόνου Ἰωάννου, ὅστις ἦτο κατήγορος τοῦ Ἁγίου· β’ ὅτι ἄλλος τις Μοναχός, Ἰωάννης καὶ αὐτός, τῇ ἀδείᾳ τοῦ Χρυσοστόμου ἐδάρθη καὶ ἐσύρθη καὶ σίδηρα ἐφόρεσεν ὡς δαιμονιῶν· γ’ ὅτι ἐπώλησε πολλὰ κειμήλια τῆς Ἐκκλησίας· δ’ ὅτι ἐπώλησε τὰ μάρμαρα τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας, τὰ ὁποῖα εἶχε χαρίσει ὁ Νεκτάριος διὰ στρῶσιν τῆς Ἐκκλησίας· ε’ ὅτι ὑβρίζει τοὺς Κληρικοὺς ἀτίμους καὶ διεφθαρμένους· ϛ’ ὅτι τὸν Ἅγιον Ἐπιφάνιον ἔλεγε φλύαρον καὶ δαιμονιῶντα· ζ’ ὅτι ἐπεβουλεύθη ἄνθρωπόν τινα Σεβηριανὸν ὀνόματι, καὶ ἔβαλεν ἀνθρώπους νὰ τὸν φονεύσωσιν· η’ ὅτι ἔγραψε βιβλίον, βρίθον ἐκ συκοφαντιῶν πολλῶν καὶ ὕβρεων κατὰ τῶν Κληρικῶν·


Ὑποσημειώσεις

[1] Εἰς τὸν ἐν τῷ «Νέῳ Θησαυρῷ» Βίον τοῦ Ἁγίου, καθὼς καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ τῶν Μηναίων, γράφεται ἐνταῦθα ὅτι οὗτος μετέβη καὶ συνεπλήρωσε τὰς σπουδάς του εἰς τὰς Ἀθήνας, ἡ περικοπὴ ὅμως αὕτη ἀπηλείφθη, διότι οὔτε ὁ Παλλάδιος, οὔτε ὁ Νικόδημος, οὔτε ἄλλος τις ἱστορικὸς ἀναφέρει ὅτι ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἦλθε χάριν σπουδῶν εἰς τὰς Ἀθήνας. (Τὸν ὑπὸ τοῦ Παλλαδίου συγγραφέντα Βίον τοῦ θείου Χρυσοστόμου βλέπε ἐν τῇ Patrologia Graeca τοῦ Ἀββᾶ Migne τόμ. 47 στ. 5, ὑπὸ τὸν τίτλον «Διάλογος ἱστορικὸς Παλλαδίου Ἐπισκόπου Ἑλενουπόλεως ... πρὸς Θεόδωρον Διάκονον Ρώμης – Περὶ βίου καὶ πολιτείας τοῦ μακαρίου Ἰωάννου Ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου»).

[2] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μελετίου βλέπε εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Φεβρουαρίου (Τόμος Βʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Ἀξίζει νὰ σημειωθῇ ἐνταῦθα ὅτι ὁ Μαρκίων οὗτος ἦτο υἱὸς τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Σινώπης καὶ ἐγένετο πιθανὸν καὶ ὁ ἴδιος Ἐπίσκοπος. Ὅταν ὅμως ἔγινεν αἱρετικός, ἀφωρίσθη ἀπὸ τὸν ἴδιον τὸν Ἐπίσκοπον πατέρα του καὶ ἔφυγεν εἰς Ρώμην, ὅπου καὶ ἀπέθανε.

[4] Ἀντίφωνον λέγεται ἓν μέλος ἢ τροπάριον, τὸ ὁποῖον ψάλλει ὁ χορός, ἔπειτα τὸ αὐτὸ ἐκεῖνο ψάλλει καὶ ὁ ἕτερος χορὸς μὲ τὸν αὐτὸν ἦχον, ὅπως εἶναι πολλὰ τοιαῦτα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας. Λέγουσι δὲ ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος παρέδωκεν ἀπ’ ἀρχῆς εἰς τοὺς Χριστιανοὺς τῆς Ἀντιοχείας νὰ τὰ ψάλλωσιν, οὐχὶ κατ’ ἐπίνοιαν ἰδίαν, ἀλλὰ διότι εἶδεν ἀποκάλυψιν, εἰς τὴν ὁποίαν ἵσταντο οἱ Ἅγγελοι εἰς δύο χοροὺς καὶ ἔψαλλον ὕμνον εἰς τὴν Ἁγίαν Τριάδα καὶ ὅ,τι ἔλεγεν ὁ εἷς χορὸς τῶν Ἀγγέλων, αὐτὸ ἀπεκρίνετο καὶ ὁ ἄλλος· διατηρεῖται δὲ ἡ τοιαύτη συνήθεια, ἡ ἁγία καὶ ἐπαινετή, μέχρι τῆς σήμερον.

[5] Ἡ Οὐαλεντινούπολις ἦτο πόλις κειμένη ἐπὶ τῶν ὀρέων τῆς Γιλβέας.

[6] Περὶ τῆς Ἐφέσου βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[7] Οὗτος ἑορτάζεται κατὰ τὴν δʹ (4ην) Φεβρουαρίου (βλέπε Τόμον Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[8] Αὕτη νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Κιόκ-Σούν.

[9] Αὕτη νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Γιαρμπούζ.

[10] Ἡ Πιτυοῦς ἦτο πόλις μεγάλη ἄλλοτε, τότε δὲ κατερειπωμένη κειμένη εἰς τὸ βάθος τοῦ Εὐξείνου Πόντου παρὰ τοὺς πρόποδας τοῦ Καυκάσου, εἰς τὰ ἔσχατα δηλαδὴ ὅρια τοῦ Βυζαντινοῦ Κράτους περιστοιχιζομένη ἀπὸ ἀγρίους καὶ βαρβάρους εἰδωλολάτρας.

[11] Δύο ἀρχαιόταται πόλεις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Καππαδοκίας ἔφερον τὸ ὄνομα Κόμανα, ἡ μία τῆς ἄνω Καππαδοκίας καὶ ἡ ἑτέρα τῆς Καππαδοκίας τοῦ Πόντου ἡ δευτέρα ὑπῆρξε ἀποικία τῆς πρώτης. Ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἐτελεύτησεν εἰς τὰ Ποντικὰ Κόμανα, εἰς τὰ ὁποῖα σῴζεται ἄχρι τοῦ νῦν ὁ τάφος του. Ταῦτα μετωνομάσθησαν ὑπὸ τῶν Τούρκων Κιουμενέκ, εὑρίσκονται δὲ πλησίον τῆς Τουρκικῆς πόλεως Τοκάτ.

[12] Βλέπε αὐτοὺς ὀνομαστὶ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 390.