Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΤΙΝΟΥ τοῦ θαυματουργοῦ, Ἐπισκόπου Φραγκίας.

Ὁ δὲ χρυσοχόος, ἰδὼν τοῦτο τὸ παράδοξον θαῦμα, ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ δεχθῇ τὰ τριάκοντα φλωρία, διὰ νὰ τὰ δώσῃ εἰς τοὺς πτωχούς, λέγων· «Ἀρκετὸν εἶναι εἰς ἐμέ, Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἠξιώθην νὰ ἴδω τοῦτο τὸ παράδοξον θαῦμα»· καὶ δεξάμενος αὐτὰ ὁ Ἅγιος, τὸν ηὐχήθη λέγων· «Ὁ Κύριος ἐλεήσαί σε, τέκνον, ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως».

Μετὰ δὲ ταῦτα πηγαίνων ὁ Ἅγιος εἰς μίαν χώραν, εἰς τὴν ὁποίαν ἦσαν εἰδωλολάτραι πολλοί, διὰ νὰ τοὺς διδάξῃ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ τοὺς φέρῃ εἰς θεογνωσίαν, εὗρεν εἰς τὴν ὁδὸν ἕνα εἰδωλολάτρην, ὅστις ἵστατο ἐπάνω εἰς ἕνα ὀνάριον νεκρὸν καὶ διελογίζετο μὲ τὸν νοῦν του, ὅτι ματαίως κηρύττουσιν οἱ Χριστιανοί, ὅτι ἔχουν νὰ ἀναστηθοῦν οἱ νεκροί· διότι ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος, ὅστις ἀποθάνῃ καὶ φθαρῇ τὸ σῶμά του εἰς τὴν γῆν, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἀναστηθῇ; Πλησιάσας δὲ ὁ Ἅγιος εἰς αὐτόν, τοῦ λέγει· «Διατί διαλογίζεσαι, φίλε, ὅτι οἱ νεκροὶ δὲν ἔχουν νὰ ἀναστηθοῦν;». Καὶ ὁ εἰδωλολάτρης εἶπε· «Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἀναστηθοῦν ἐκεῖνοι ποὺ ἀπέθανον καὶ ἐφθάρησαν μέσα εἰς τὸν τάφον καὶ ἔγιναν χώμα;». Ὁ δὲ Ἅγιος τοῦ εἶπε· «Εἰς τὴν παντοδυναμίαν τοῦ Θεοῦ ὅλα εἶναι δυνατά, καὶ κανὲν πρᾶγμα δὲν εἶναι ἀδύνατον εἰς αὐτόν». Τότε ὁ εἰδωλολάτρης τοῦ λέγει· «Ἐὰν ἀναστήσῃς τὸ ὀνάριον μου, πείθομαι ὅτι καὶ οἱ νεκροὶ ἔχουν νὰ ἀναστηθοῦν· διότι ἐκεῖνος, ὅστις ἀναστήσῃ τὸ ζῷον τοῦτο, εἶναι δυνατὸν νὰ ἀναστήσῃ καὶ τοὺς νεκρούς». Καὶ ὁ Ἅγιος τοῦ εἶπεν· «Ὁ Θεὸς δὲν ἔχει νὰ ἀναστήσῃ τὰ ἄλογα ζῷα, διότι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα δὲν ἔρχονται εἰς κρίσιν, οὐδὲ εἰς ἀνάστασιν ἔρχονται· τοὺς ἀνθρώπους ὅμως, οἵτινες εἶναι λογικοί, μέλλει νὰ τοὺς ἀναστήσῃ, διότι ἔχει νὰ τοὺς κρίνῃ καὶ νὰ τοὺς ζητήσῃ ἀπολογίαν διὰ τὰ καλὰ ἢ τὰ κακὰ ἔργα τὰ ὁποῖα ἔπραξαν, καὶ νὰ ἀποδώσῃ εἰς ἕκαστον κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ». Ὁ δὲ Ἕλλην εἶπε· «Καὶ ποῖος εἶναι αὐτὸς ὁ Θεός, ὅστις, ὡς λέγεις, μέλλει νὰ κάμῃ ταῦτα;». Ὁ δὲ Ἅγιος τοῦ εἶπεν· «Εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἐσταυρώθη διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων». Καὶ ὁ Ἕλλην εἶπε· «Καὶ πῶς δὲν ἔκαμεν ἐκδίκησιν εἰς ἐκείνους, οἵτινες τὸν ἐκακοποίησαν;». Ὁ Ἅγιος εἶπε· «Δὲν ἔκαμε τὴν ἐκδίκησιν παρευθύς, διότι ἀνέμενε τὴν μετάνοιάν των, διὰ τὴν ἄκραν του ἀγαθότητα καὶ μακροθυμίαν· ἔχει ὅμως νὰ κάμῃ τὴν ἐκδίκησιν αὐτὴν εἰς τὸ μέλλον». Τότε λέγει ὁ εἰδωλολάτρης· «Ποία ἡ ἀνάγκη νὰ πολυλογοῦμεν; ἐὰν ἀναστήσῃς τὸ ὀνάριον τοῦτο, πιστεύω εἰς ὅσα εἶπες».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ πόλις αὕτη εἶναι ἡ σημερινὴ πόλις Tours τῆς Γαλλίας. Ὡς Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως ταύτης ὁ Ἅγιος Μαρτῖνος ἤσκησε μεγάλην ἐπίδρασιν ἐπὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γαλατίας, ὅπως ἐλέγετο τότε ἡ Γαλλία. Ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία τιμᾷ τὴν μνήμην του τὴν 11ην Νοεμβρίου.

[2] Ἡ δεκάτη τοῦ Νοεμβρίου, ὡς ἡμερομηνία τελειώσεως τοῦ Ἁγίου, φέρεται ἐν τῷ «Νέῳ Ἐκλογίῳ» ἐξ οὗ καὶ παρελήφθη ἡ παροῦσα Βιογραφία, ἡ μνήμη ὅμως αὐτοῦ ἔν τε τοῖς παλαιοτέροις Συναξαρισταῖς καὶ τοῖς Μηναίοις ἀναγράφεται κατὰ τὴν δωδεκάτην, διὸ ἐν ταύτῃ κατεχωρίσθη καὶ ὑφ’ ἡμῶν.