Τῇ ΙΒ’ (12ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας τοῦ Ἐλεήμονος.

Ὅθεν διὰ νὰ λυτρωθῶ ἀπὸ ταύτην τὴν φιλαργυρίαν, εἶτα τοῦ δούλου μου νὰ μοῦ παίρνῃ κρυφίως καθ’ ἡμέραν πέντε δηνάρια, νὰ τὰ δίδῃ εἰς τοὺς πένητας. Ὁ δέ, ὡς ὑπήκοος καὶ ἀγαθὸς ἄνθρωπος, ὄχι μόνον πέντε, ἀλλὰ δέκα καὶ περισσότερα ἔδιδεν. Εἰς ὀλίγον καιρὸν ἐγνώρισα ὅτι ἐπλήθυνε τὸ πρᾶγμά μου ἀπὸ τὴν ἄνωθεν ἐλεημοσύνην θαυμασιώτατα· διὰ τοῦτο ἤρχισα καὶ ἔδιδα καὶ ἐγὼ περισσότερα, καὶ εἶπα εἰς τὸν δοῦλον μου· «Πολλὰ μὲ ὠφέλησαν τὰ πέντε δηνάρια, τὰ ὁποῖα ἔδιδες ἐλεημοσύνην· ὅθεν δίδε δέκα ἀπὸ τὴν σήμερον, διότι βλέπω ὅτι τὰ ὑπάρχοντά μου ἐπλήθυναν. Ὁ δὲ εἶπε μοι· «Δόξαζε τὸν Θεὸν διὰ τὴν ἐλεημοσύνην ποὺ σοῦ ἔκαμα καὶ διὰ τὴν ὁποίαν ἐπλούτησες, γνώριζε δὲ ὅτι ἐλάμβανον πολλάκις κρυφίως τρεῖς φορὰς περισσότερα ἀπὸ ὅσα μοῦ εἶπες καὶ πλείονα». Ἐγὼ δὲ εὐχαριστήσας αὐτὸν τὸν ηὐχήθην, γνωρίζων τὴν θεϊκὴν χάριν, καὶ οὕτως ἔγινα ἐλεήμων ἀπὸ τότε καὶ ἔμπροσθεν καὶ ὅσον δίδω τόσον μοῦ στέλλει ὁ Κύριος περισσότερα». Ταῦτα ἀκούων ὁ Ἅγιος ἐχάρη λίαν καὶ ἠγωνίζετο ἔτι περισσότερον εἰς τὴν ἄσκησιν τῆς ἐλεημοσύνης.

Ἦτο δὲ νέος τις υἱὸς πατρὸς φιλευσπλάγχνου καὶ ἐλεήμονος, ὅστις ἦτο εἰς μεγάλην πενίαν δι’ αἰτίαν τοιαύτην ὅταν ἀπέθανεν ὁ πατὴρ αὐτοῦ, τὸν ἠρώτησε λέγων· «Γνωρίζεις, τέκνον μου, ὅτι δὲν ἐξουσιάζω τίποτε ἄλλο, εἰμὴ μόνον δέκα λίτρας χρυσίου; τί θέλεις λοιπὸν καλύτερα, νὰ σοῦ δώσω τὸ χρυσίον, ἢ νὰ τὸ δώσω εἰς τοὺς πτωχοὺς διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ καὶ διὰ σὲ ν’ ἀφήσω τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον μεσίτριαν νὰ σὲ βοηθῇ;». Ὁ δὲ νέος εἶπεν, ὅτι καλύτερον ἤθελε τὴν Παντοδύναμον Δέσποιναν, παρὰ ὅλα τοῦ κόσμου τὰ χρήματα. Οὕτω λοιπὸν ὁ μὲν γέρων εὐχηθεὶς αὐτὸν ἔδωκε τὸ χρυσίον εἰς τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀπῆλθε πρὸς Κύριον, ὁ δὲ νέος ἔμεινεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν νύκτα καὶ ἡ μέραν εὐχόμενος. Τοῦτο μαθὼν ὁ Πατριάρχης τὸν ηὐσπλαγχνίσθη καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα νοτάριον, ὀξυγράφον, εἶπε πρὸς αὐτόν· «Ὕπαγε, γράψον εἰς παλαιὸν χάρτην ὄνομα, τὸ ὁποῖον νὰ λέγῃ ὅτι εἶναι διαθήκη τινὸς Θεοπέμπτου τὸ γράμμα καὶ νὰ ὀνομάζῃ ἐμὲ καὶ τὸν πατέρα τοῦ παιδός, ὅτι εἴμεθα ἀνεψιοὶ τοῦ ἄνωθεν Θεοπέμπτου, διὰ νὰ πληροφορηθῇ ὁ νέος ὅτι εἶναι ἀνεψιός μου, νὰ ἔλθῃ μὲ θάρρος πρός με, νὰ τὸν φιλοδωρήσω ὡς συγγενῆ μου πλουσιοπάροχα. Γράψας λοιπὸν τὴν γραφὴν ὁ νοτάριος, τὴν ἔδειξε τοῦ νέου καὶ τοῦ εἶπε νὰ ὑπάγουν μαζὶ εἰς τὸν Πατριάρχην, νὰ γνωρισθοῦν διὰ συγγενεῖς. Ὁ δὲ ἐχάρη λίαν καὶ ἀπῆλθεν εὐθὺς πρὸς τὸν Ἅγιον, ὅστις ἰδὼν αὐτὸν ἔδραμε καὶ τὸν ὑπεδέχθη λέγων· «Καλῶς ἦλθες τὸ ἠγαπημένον τέκνον μου».


Ὑποσημειώσεις

[1] Πέτρος ὁ Κναφεὺς ὑπῆρξε Πατριάρχης Ἀντιοχείας (465-455, 474-475, 475), εἰσαγαγὼν εἰς τὸν Τρισάγιον ὕμνον τὴν θεοπασχιτικὴν φράσιν «ὁ Σταυρωθεὶς δι’ ἡμᾶς» (βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ἐν τῷ ἐκεῖ Συναξαρίῳ καὶ τῇ ἀκολουθούσῃ ὑποσημειώσει).

[2] «Οὐαὶ οἱ ἰσχύοντες ὑμῶν... οἱ δικαιοῦντες τὸν ἀσεβῆ ἕνεκεν δώρων καὶ τὸ δίκαιον τοῦ δικαίου αἴροντες· διὰ τοῦτο ὃν τρόπον καυθήσεται καλάμη ὑπὸ ἄνθρακος πυρός, καὶ συγκαυθήσεται ὑπὸ φλογὸς ἀνειμένης...» (Ἡσ. εʹ 22-24).

[3] Ὁ Ὅσιος Σεραπίων ἑορτάζεται τὴν καʹ (21ην) Μαρτίου (βλέπε Τόμον Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[4] Βλέπε «Εὐεργετινός», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ.Γʹ, ὑπόθ. Αʹ, ἀπόφθ. Αʹ.

[5] Βλέπε «Εὐεργετινός», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ. Γʹ, ὑπόθ. Αʹ, ἀπόφθ. Αʹ, § 3.