Τῇ ΙΒ’ (12ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας τοῦ Ἐλεήμονος.

Ἀνεγίνωσκε δέ ποτε τὸν Βίον τοῦ Ἀββᾶ Σεραπίωνος [3], ὅστις ἔδωσε το ἐπανωφόριόν του ἐλεημοσύνην και ἀφοῦ ἐπῆγε παρεμπρὸς εὗρεν ἄλλον ὁλόγυμνον, ὅστις ἔτρεμεν ἀπὸ τὴν ψύχραν καὶ σπλαγχνισθεὶς ἔδωκεν εἰς αὐτὸν τὸ ἔσωθεν ἱμάτιον καὶ ἔμεινεν ἐκεῖνος ὁλόγυμνος, κρατήσας μόνον τὸ Εὐαγγέλιόν του. Κάποιος δὲ τὸν ἠρώτησε λέγων· «Ἀββᾶ, ποῖος σὲ ἐγύμνωσεν;». Ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· «Τοῦτο τὸ Εὐαγγέλιον». Εἰς ὀλίγον διάστημα πάλιν ἐπώλησε καὶ ἐκεῖνο καὶ τὸ ἐμοίρασεν εἰς τοὺς πτωχούς. Ἐρωτώμενος δὲ ἀπὸ τὸν μαθητήν του, ποῦ ἔδωκε τὸ Εὐαγγέλιον, εἶπε· «Πίστευσον, τέκνον, ὅτι διὰ νὰ κάμω τοῦ Κυρίου τὸ θέλημα, ὅστις λέγει· «Πώλησον τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ δὸς πτωχοῖς» (Ματθ. ιθ’ 21), ἔδωσα ὄχι μόνον τὸ ἄλλο μου πρᾶγμα, ἀλλὰ καὶ αὐτὸν τὸν Δεσπότην μου διεμοίρασα εἰς τοὺς πτωχούς, διότι δὲν εἶχα ἄλλο νὰ δώσω». Ἄλλοτε πάλιν τοῦ ἐζήτησε χήρα πτωχὴ ἐλεημοσύνην, ὅτι ἀπέθνῃσκον ἀπὸ τὴν πεῖναν τὰ τέκνα της. Ὁ δὲ μὴ ἔχων τί ἄλλο νὰ δώσῃ, ἐπωλήθη εἰς τοὺς βαρβάρους σκλάβος καὶ τῆς ἔδωκε τὰ χρήματα. Αὐτὸς δὲ ἠγωνίσθη τόσον μὲ τοὺς αὐθέντας του, ὥστε τοὺς ἔφερεν εἰς θεογνωσίαν καὶ ἐβαπτίσθησαν. Ἐκπληττόμενος ὁ Πατριάρχης εἰς ταύτην τὴν εὔσπλαγχνον γνώμην τοῦ Σεραπίωνος ἔκλαιε, ταλανίζων ἑαυτὸν καὶ νομίζων, ὅτι δὲν εἶχεν αὐτὸς ποσῶς ἀρετήν, ἀλλ᾽ ἐκεῖνος ὁ Ὅσιος καὶ ἔλεγε πρὸς τοὺς παρεστῶτας· «Οὐαί μοι τῷ τάλανι! τί μὲ ὠφελεῖ νὰ ἀναγινώσκω τῶν Ἁγίων τὴν ἐνάρετον πολιτείαν καὶ τελειότητα, καὶ νὰ μὴ μιμοῦμαι τὰς πράξεις των; ἕως τώρα ἐθάρρουν ὅτι ἔχω μισθόν, δίδων ὅσην ἐλεημοσύνην ἠδυνάμην, ἀλλὰ τὴν ἀρετὴν ταύτην τοῦ Σεραπίωνος δὲν ἐνόμιζα ποτὲ ὅτι θὰ εὑρεθῇ ἄνθρωπος νὰ τὴν κάμῃ καὶ νὰ νικήσῃ τόσον τὸν ἑαυτόν του, ὥστε νὰ πωληθῇ αἰχμάλωτος, διὰ νὰ ἐλεήσῃ τοὺς πένητας».

Ἦτο δὲ ἄνθρωπός τις κοσμικὸς ἐκεῖ εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, πολὺ ἐλεήμων, τὸν ὁποῖον ἠγάπα ὁ Ἅγιος διὰ ταύτην τὴν ἀρετὴν καὶ τὸν ἠρώτησεν, ἐὰν ἐκ φύσεως παιδιόθεν ἦτο φιλόπτωχος ἢ ὕστερον ἀπὸ ἄλλην αἰτίαν ἐγένετο. Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· «Ἐγὼ ἤμην πολὺ ἄσπλαγχνος, ἡμέραν δέ τινα μοῦ ἔτυχε συμφορὰ καὶ ἔχασα τὸ πρᾶγμά μου στοχαζόμενος· ὅθεν τὴν μεγάλην ζημίαν μου, μὲ πόνον πολὺν ἔλεγον ταῦτα κατὰ διάνοιαν· «Ἐπ’ ἀληθείας διὰ τὴν ἀσπλαγχνίαν μου μὲ ἐπαίδευσεν ὁ Θεὸς ὡς Κριτὴς δικαιότατος». Καὶ ἀπὸ τότε ἤρχισα νὰ δίδω εἰς τοὺς πτωχοὺς πέντε δηνάρια καὶ πάλιν ὁ δαίμων μοῦ ἔβαλεν εἰς τὸν λογισμὸν διὰ νὰ μὲ ἐμποδίσῃ, ὅτι αὐτὰ τὰ πέντε δηνάρια ἔφθαναν νὰ παίρνω μαγείρευμα, νὰ πορεύωνται τὰ τέκνα μου καὶ δὲν ἠδύνατο ἡ ὄρεξίς μου νὰ δώσῃ τι.


Ὑποσημειώσεις

[1] Πέτρος ὁ Κναφεὺς ὑπῆρξε Πατριάρχης Ἀντιοχείας (465-455, 474-475, 475), εἰσαγαγὼν εἰς τὸν Τρισάγιον ὕμνον τὴν θεοπασχιτικὴν φράσιν «ὁ Σταυρωθεὶς δι’ ἡμᾶς» (βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ἐν τῷ ἐκεῖ Συναξαρίῳ καὶ τῇ ἀκολουθούσῃ ὑποσημειώσει).

[2] «Οὐαὶ οἱ ἰσχύοντες ὑμῶν... οἱ δικαιοῦντες τὸν ἀσεβῆ ἕνεκεν δώρων καὶ τὸ δίκαιον τοῦ δικαίου αἴροντες· διὰ τοῦτο ὃν τρόπον καυθήσεται καλάμη ὑπὸ ἄνθρακος πυρός, καὶ συγκαυθήσεται ὑπὸ φλογὸς ἀνειμένης...» (Ἡσ. εʹ 22-24).

[3] Ὁ Ὅσιος Σεραπίων ἑορτάζεται τὴν καʹ (21ην) Μαρτίου (βλέπε Τόμον Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[4] Βλέπε «Εὐεργετινός», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ.Γʹ, ὑπόθ. Αʹ, ἀπόφθ. Αʹ.

[5] Βλέπε «Εὐεργετινός», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ. Γʹ, ὑπόθ. Αʹ, ἀπόφθ. Αʹ, § 3.