Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΕΥΘΥΜΙΟΥ, τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωιδ’ (1814), ξίφει τελειωθέντος.

Ἡμέραν δέ τινα, ἐνῷ ὁ Ἀκάκιος διηγεῖτο τὴν εἰς οὐρανοὺς δόξαν καὶ παρρησίαν, παρεκάλει τὸν Εὐθύμιον, ἵνα δέηται τοῦ Θεοῦ μέχρι τῆς μαρτυρικῆς αὐτοῦ τελειώσεως, ὅπως παραλάβῃ, καὶ αὐτὸν ὁ Κύριος εἰς τοὺς οὐρανοὺς μετὰ τῆς ἰδικῆς του συνοδείας, ὅσον τὸ δυνατὸν συντομώτερον. Ὁ δὲ Εὐθύμιος, πρῶτον μέν, ταπεινοφρονῶν, ἀπέτεινεν εἰς τὸ λεγόμενον, λέγων ἑαυτὸν ἀνάξιον τοιαύτης παρρησίας· κατόπιν ὅμως, βιαζόμενος παρὰ τοῦ Ἀκακίου, εἶπε πρὸς τοῦτον· «Δὲν εἶναι θέλημα Θεοῦ νὰ ἀναχωρήσῃς ἀκόμη ἀπὸ τὴν παροῦσαν ζωήν, διότι μέλλει νὰ ἔλθῃ μετ’ ἐμὲ καὶ ἄλλος ἀδελφός, τὸν ὁποῖον παρακαλῶ, ἵνα ἀγαπᾷς καὶ ἐπιμελῆσαι ὡς καὶ ἐμέ, διότι θὰ ἀκολουθήσῃ καὶ αὐτὸς τὴν ἰδίαν ὁδὸν τοῦ Μαρτυρίου». Τοῦτο ἦτο σαφεστάτη πρόρρησις καὶ προφητεία τοῦ Εὐθυμίου περὶ τοῦ Ὁσιομάρτυρος Ἰγνατίου, ὅστις κατόπιν καὶ ἐμαρτύρησε, καθὼς εἰς τὸ ἐκείνου Μαρτύριον θέλομεν διηγηθῆ [9]. Ἄλλοτε πάλιν, ἰδὼν ὁ Ἀκάκιος εἰς τὸ κελλίον του καταστιχόν τι, εἰς τὸ ὁποῖον ἦσαν γεγραμμένοι ἀριθμοί, πέντε χιλιάδες, δύο χιλιάδες, τρεῖς χιλιάδες, καὶ ἕτεροι ἄλλοι, τὸν ἠρώτησε τί ἦσαν ἐκεῖνοι οἱ ἀριθμοί, ὁ δὲ Εὐθύμιος ἀπεκρίθη· «Πάτερ εὐλόγησον· ἐπειδὴ ἡμεῖς μέλλομεν νὰ ἀναχωρήσωμεν καὶ εἰς τὴν θάλασαν δὲν δύναμαι νὰ τελέσω τὸν διατεταγμένον κανόνα μου, διὰ τοῦτο διπλασιάζω αὐτὸν τώρα, ἵνα μὴ κατακριθῶ ὡς ὀκνηρὸς δοῦλος». Εὖγε τῆς ἀκριβείας σου εἰς τὸν μοναδικὸν κανόνα σου, Εὐθύμιε, τὸν ὁποῖον δὲν ἤθελες νὰ ἐλαττώσῃς, μολονότι ἡτοιμάζεσο διὰ σφαγὴν ὑπὲρ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ!

Αὐτὰ λοιπὸν τὰ κατορθώματα, καθὼς καὶ ὁ μελετώμενος ὡραῖος δρόμος τοῦ Μαρτυρίου, τόσον ἐλύπησαν τὸν σατανᾶν, ὥστε ἐμόχθει, ὁ μισόκαλος, ἵνα δειλιάσῃ τὸν Ἀθλητὴν καὶ ἐμποδίσῃ αὐτὸν ἀπὸ τὸ Μαρτύριον. Ὅθεν νύκτα τινὰ παρουσίασεν εἰς αὐτὸν τὴν ἑξῆς φαντασίαν. Εἶδε καθ’ ὕπνον ὅτι συνήχθη πλῆθος δυσειδεστάτων Αἰθιόπων, οἱ ὁποῖοι ἀρχίσαντες, πρῶτον θρῆνον ἀλλόκοτον ἀναμεταξύ των, ἤναψαν κατόπιν μεγάλην πυρὰν καὶ ἔλεγον δεικνύοντες τὸν Ἅγιον· «Ἴδε ὁ ἄνθρωπος, ὅστις θέλει νὰ μαρτυρήσῃ καὶ δὲν στοχάζεται, ὅτι ἡμεῖς μέλλομεν νὰ τὸν νικήσωμεν· ἂς τὸν ρίψωμεν λοιπὸν εἰς τὴν πυρὰν αὐτὴν νὰ τὸν καύσωμεν, διὰ νὰ ἴδωμεν ἂν ὑπομείνῃ τὸ Μαρτύριον». Ἐπεχείρουν δὲ οἱ κατάρατοι νὰ τὸν ρίψωσι μέσα εἰς τὸ πῦρ. Ἔντρομος δὲ γενόμενος ὁ Εὐθύμιος ἐπεκαλεῖτο τὴν Θείαν βοήθειαν μὲ μεγάλας φωνάς, ἀπὸ τὰς ὁποίας ἐξύπνησε καὶ οὕτως ἐλυτρώθη ἀπὸ τὴν σατανικὴν ἐνόχλησιν διαλύσας ὡς ἱστὸν ἀράχνης τὰς φαντασίας τῶν δαιμόνων.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τῇ Γενέσει, κεφ. λεʹ, στ. 16-18.

[2] Βλέπε περὶ τοῦ Ὁσίου τούτου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τῆς Κλίμακος ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ εἰς τὴν λʹ (30ὴν) Μαρτίου, καθ’ ἣν ἐπιτελοῦμεν τὴν μνήμην αὐτοῦ.

[3] Σοῦμλα· πόλις νῦν τῆς Βουλγαρίας καλουμένη ὑπὸ τῶν Βουλγάρων Σοῦμεν, πρωτεύουσα ὁμωνύμου νομοῦ, κειμένη εἰς ἀπόστασιν 84 χ.λ.μ. δυτικῶς τῆς πόλεως Βάρνας, παρὰ τὸ βορειοανατολικὸν ἄκρον τοῦ Αἵμου. Ἀνέκαθεν ὑπῆρξεν ἰσχυρῶς ὠχυρωμένη πόλις περιβαλλομένη ἔτι καὶ σήμερον ὑπὸ παλαιῶν φρουρίων.

[4] Κύριλλος Ϛʹ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1813-1818), πρότερον Μητροπολίτης Ἰκονίου (1803-1810) καὶ εἶτα Ἀδριανουπόλεως (1810-1813). Ὑπῆρξεν ἐκ τῶν ἀρίστων Πατριαρχῶν τῆς προεπαναστατικῆς περιόδου. Παραιτηθεὶς τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 1818, ἡσύχαζεν εἰς τὴν ἰδιαιτέραν του πατρίδα Ἀδριανούπολιν, ὅτε ἐκραγείσης τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐδέξατο τὸ μακάριον τέλος ἀπαγχονισθείς, κατόπιν διαταγῆς τοῦ Σουλτάνου, τὴν 18ην Ἀπριλίου 1821. Αἱ συνθῆκαι τοῦ Μαρτυρίου του ὑπῆρξαν ἰδιαιτέρως συγκλονιστικαί. Τὴν 17ην Ἀπριλίου 1821 ὁ σατράπης τῆς Ἀδριανουπόλεως ἐθανάτωσεν 23 προύχοντας τῆς πόλεως. Τὴν ἑπομένην διέταξεν ὅπως καὶ ὁ σεβάσμιος ἐκεῖνος Ἀρχιερεύς, ὅστις ἐτύγχανε καὶ προσωπικός του φίλος, ὁδηγηθῆ ἐνώπιόν του μετὰ μεγάλων τιμῶν, ἐπὶ χρυσοστολίστου ἵππου, συνοδευόμενος ὑπὸ τιμητικῆς φρουρᾶς. Ἐκεῖθεν, ἀφοῦ τοῦ προσεφέρθησαν ἀρκεταὶ φιλοφρονήσεις, ὡδηγήθη, πάντοτε ἔφιππος καὶ ὑπὸ τιμητικὴν φρουράν, εἰς τὴν τουρκικὴν ἀγορὰν τῆς πόλεως καὶ ἐν συνεχείᾳ εἰς τὸν Μητροπολιτικὸν Ναόν, ὅπου ἐπί τινος θύρας εἶχε στηθῆ ἡ ἀγχόνη. Κατὰ τὴν ἐκτέλεσιν τοῦ ἀπαγχονισμοῦ του ὁ βρόχος ἀπεκόπη τρὶς καὶ τὸ ταλαιπωρημένον σῶμα κατέπεσεν ἰσάκις ἐπὶ τοῦ ἐδάφους δεινοπαθοῦν. Εἶτα, ἀφοῦ παρέμεινε κρεμάμενον ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας, ἐρρίφθη εἰς τὸν ποταμόν, παρασυρθὲν ὑπὸ τῶν ὑδάτων μέχρι Διδυμοτείχου. Ἐκεῖ ἀναγνωρισθὲν ἐτάφη μυστικὰ εἴς τινα οἰκίαν. Βραδύτερον, γενομένης μετακομιδῆς, ἐτέθη εἰς τὸν νάρθηκα τῆς Μητροπόλεως, ὅπου καὶ μέχρι σήμερον εὑρίσκεται.

[5] Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 384-385.

[6] Οὗτος εἶναι ὁ ἐν Ἁγίοις καὶ Μάρτυσι Πατὴρ ἡμῶν Γρηγόριος ὁ Εʹ ὁ ἀπαγχονισθεὶς ὑπὸ τῶν Τούρκων ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1821, Ἀπριλίου ιʹ (10ην), καθ’ ἣν καὶ τὴν σεβάσμιον αὐτοῦ μνήμην ἐπιτελοῦμεν (βλέπε ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Τούτου τὸ σεπτὸν καὶ σεβάσμιον Λείψανον ὑπάρχει τεθησαυρισμένον ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ τῆς Μητροπόλεως Ἀθηνῶν.

[7] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 393.

[8] Τὰ περὶ τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Αὐγουστίνου βλέπε ἐν τόμῳ Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὴν ιεʹ (15ην) Ἰουνίου ὅτε ἐπιτελοῦμεν τὴν μνήμην αὐτοῦ.

[9] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 385.

[10] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ηʹ (8ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.