Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΕΥΘΥΜΙΟΥ, τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωιδ’ (1814), ξίφει τελειωθέντος.

Ταῦτα κατὰ νοῦν σκεπτόμενος ὁ Ἅγιος ἐκοινολόγησε τὸν σκοπόν του πρὸς τὸν Πνευματικόν του Πατέρα, ὅμως δὲν ἠδυνήθη εὐθὺς νὰ λάβῃ τὴν συγκατάθεσίν του, ἀλλὰ προσετάχθη νὰ ἐπιτείνῃ μόνον τοὺς ἀγῶνας καὶ νὰ ζητῇ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ὑπήκουσε τότε μετὰ χαρᾶς ὁ μακάριος καὶ ηὔξησε τὰς νηστείας, τὰς ἀγρυπνίας, τὰς προσευχὰς καὶ τὰ δάκρυα καί, ἂν καὶ εἰς τοιαύτην πολλὴν κακοπάθειαν εὑρίσκετο, ἦτο θαῦμα νὰ τὸν βλέπῃ τις πάντοτε φαιδρὸν καὶ ἱλαρόν, ἐπανθοῦσαν ἔχοντα τὴν θείαν Χάριν εἰς τὸ πρόσωπόν του. Εἶχε δὲ καὶ συνήθειαν ὁ ἀείμνηστος, μετὰ τὰς πρὸς Θεὸν εὐχὰς καὶ τοὺς λοιποὺς διατεταγμένους κανόνας, νὰ ἀναγινώσκῃ καὶ τὸ Θεῖον καὶ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον, τοῦ ὁποίου παρεκάλει ποτὲ τὸν Γέροντα Ἀκάκιον νὰ ἐξηγῇ τὰ ἀπορούμενα. Ἀλλὰ μεταξὺ τούτων ἠρώτησε καὶ περί τινος ὑψηλοτέρου δόγματος, πρὸς τὸ ὁποῖον ἐκεῖνος ἀπεκρίθη· «Τέκνον, ὅτε ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία ἠθέλησε νὰ ἐξετάσῃ περιεργότερον τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν ψαῦσιν τῶν ἁγίων του ποδῶν, ἤκουσεν ἀπὸ Αὐτόν· «Μή μου ἅπτου»· καὶ σὺ λοιπόν, μὴ ἐξετάσῃς νὰ μάθῃς ὅσα καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὡς δύσληπτα ἀπεσιώπησαν, διὰ νὰ μὴ ἀκούσῃς ὁμοίως τό, «Μή μου ἅπτου»· ἀλλὰ πίστευε μόνον καὶ μὴ ἐρεύνα, ὅσα καὶ ἡ θεία Χάρις ἀκόμη δὲν κρίνει εὔλογον νὰ μᾶς φανερώσῃ».

Ἐκ τῆς ἀποκρίσεως ταύτης ηὐχαριστήθη τοσοῦτον ὁ μακάριος, ὥστε ἔλεγε πολλάκις· «Εἰς τοὺς Ἀγγέλους, Πάτερ, θέλω ὁμολογήσει αὐτὴν τὴν χάριν. Διότι συμβουλεύσας με νὰ μὴ ἐξετάζω τὰ ὑπὲρ τὴν δύναμίν μου, κατέπαυσας τὴν ἀπορίαν καὶ τὸν λογισμόν, ὅστις πρὸ χρόνων μὲ ἠνώχλει». Ἀναγινώσκοντος δὲ τοῦ Ἁγίου καὶ τὸ «Νέον Μαρτυρολόγιον» καὶ βλέποντος τὰ κατορθώματα καὶ τοὺς ἄθλους τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων, ἐθερμαίνετο ἐπὶ πλέον ἡ καρδία αὐτοῦ καὶ συνεχῶς ἀνεκίνει περὶ τῶν Μαρτυρίων λόγους. Οὕτως, ὅταν ποτὲ ἀνεφέραμεν τὰς τυραννίας καὶ τὰ βάσανα τῶν ἀπίστων τυράννων καὶ τὸ ὑψηλὸν καὶ δυσεπίτευκτον τοῦ Μαρτυρίου, ἐκεῖνος ἀπεκρίνατο· «Ἐγὼ δὲν συλλογίζομαι ποτὲ οὔτε μετρῶ τοὺς τοιούτους κινδύνους καὶ τὰς δυσχερείας, ἀλλ’ αἰσθάνομαι μόνον λύπην μεγάλην καὶ ὀδύνην ἀνέκφραστον εἰς τὴν καρδίαν μου, διότι δὲν ἔχω χίλια σώματα, ἵνα τὰ παραδώσω εἰς τοὺς πόνους τοῦ Μαρτυρίου καὶ χιλίας κεφαλὰς ἵνα παραδώσω αὐτὰς εἰς σφαγήν, διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ».


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τῇ Γενέσει, κεφ. λεʹ, στ. 16-18.

[2] Βλέπε περὶ τοῦ Ὁσίου τούτου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τῆς Κλίμακος ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ εἰς τὴν λʹ (30ὴν) Μαρτίου, καθ’ ἣν ἐπιτελοῦμεν τὴν μνήμην αὐτοῦ.

[3] Σοῦμλα· πόλις νῦν τῆς Βουλγαρίας καλουμένη ὑπὸ τῶν Βουλγάρων Σοῦμεν, πρωτεύουσα ὁμωνύμου νομοῦ, κειμένη εἰς ἀπόστασιν 84 χ.λ.μ. δυτικῶς τῆς πόλεως Βάρνας, παρὰ τὸ βορειοανατολικὸν ἄκρον τοῦ Αἵμου. Ἀνέκαθεν ὑπῆρξεν ἰσχυρῶς ὠχυρωμένη πόλις περιβαλλομένη ἔτι καὶ σήμερον ὑπὸ παλαιῶν φρουρίων.

[4] Κύριλλος Ϛʹ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1813-1818), πρότερον Μητροπολίτης Ἰκονίου (1803-1810) καὶ εἶτα Ἀδριανουπόλεως (1810-1813). Ὑπῆρξεν ἐκ τῶν ἀρίστων Πατριαρχῶν τῆς προεπαναστατικῆς περιόδου. Παραιτηθεὶς τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 1818, ἡσύχαζεν εἰς τὴν ἰδιαιτέραν του πατρίδα Ἀδριανούπολιν, ὅτε ἐκραγείσης τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐδέξατο τὸ μακάριον τέλος ἀπαγχονισθείς, κατόπιν διαταγῆς τοῦ Σουλτάνου, τὴν 18ην Ἀπριλίου 1821. Αἱ συνθῆκαι τοῦ Μαρτυρίου του ὑπῆρξαν ἰδιαιτέρως συγκλονιστικαί. Τὴν 17ην Ἀπριλίου 1821 ὁ σατράπης τῆς Ἀδριανουπόλεως ἐθανάτωσεν 23 προύχοντας τῆς πόλεως. Τὴν ἑπομένην διέταξεν ὅπως καὶ ὁ σεβάσμιος ἐκεῖνος Ἀρχιερεύς, ὅστις ἐτύγχανε καὶ προσωπικός του φίλος, ὁδηγηθῆ ἐνώπιόν του μετὰ μεγάλων τιμῶν, ἐπὶ χρυσοστολίστου ἵππου, συνοδευόμενος ὑπὸ τιμητικῆς φρουρᾶς. Ἐκεῖθεν, ἀφοῦ τοῦ προσεφέρθησαν ἀρκεταὶ φιλοφρονήσεις, ὡδηγήθη, πάντοτε ἔφιππος καὶ ὑπὸ τιμητικὴν φρουράν, εἰς τὴν τουρκικὴν ἀγορὰν τῆς πόλεως καὶ ἐν συνεχείᾳ εἰς τὸν Μητροπολιτικὸν Ναόν, ὅπου ἐπί τινος θύρας εἶχε στηθῆ ἡ ἀγχόνη. Κατὰ τὴν ἐκτέλεσιν τοῦ ἀπαγχονισμοῦ του ὁ βρόχος ἀπεκόπη τρὶς καὶ τὸ ταλαιπωρημένον σῶμα κατέπεσεν ἰσάκις ἐπὶ τοῦ ἐδάφους δεινοπαθοῦν. Εἶτα, ἀφοῦ παρέμεινε κρεμάμενον ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας, ἐρρίφθη εἰς τὸν ποταμόν, παρασυρθὲν ὑπὸ τῶν ὑδάτων μέχρι Διδυμοτείχου. Ἐκεῖ ἀναγνωρισθὲν ἐτάφη μυστικὰ εἴς τινα οἰκίαν. Βραδύτερον, γενομένης μετακομιδῆς, ἐτέθη εἰς τὸν νάρθηκα τῆς Μητροπόλεως, ὅπου καὶ μέχρι σήμερον εὑρίσκεται.

[5] Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 384-385.

[6] Οὗτος εἶναι ὁ ἐν Ἁγίοις καὶ Μάρτυσι Πατὴρ ἡμῶν Γρηγόριος ὁ Εʹ ὁ ἀπαγχονισθεὶς ὑπὸ τῶν Τούρκων ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1821, Ἀπριλίου ιʹ (10ην), καθ’ ἣν καὶ τὴν σεβάσμιον αὐτοῦ μνήμην ἐπιτελοῦμεν (βλέπε ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Τούτου τὸ σεπτὸν καὶ σεβάσμιον Λείψανον ὑπάρχει τεθησαυρισμένον ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ τῆς Μητροπόλεως Ἀθηνῶν.

[7] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 393.

[8] Τὰ περὶ τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Αὐγουστίνου βλέπε ἐν τόμῳ Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὴν ιεʹ (15ην) Ἰουνίου ὅτε ἐπιτελοῦμεν τὴν μνήμην αὐτοῦ.

[9] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 385.

[10] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ηʹ (8ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.