Ἡ δὲ θλῖψις καὶ τὰ δάκρυα καὶ ἡ συνοχὴ τῆς καρδίας του δὲν ἦσαν δι’ ἄλλο τι, εἰ μὴ μόνον διότι ἐνεθυμήθη τὸ ἴδιον του παράπτωμα, τὸ τῆς ἐξωμοσίας. Καὶ ἐπληροῦτο τὸ τοῦ Δαυίδ· «Ἐπελαθόμην τοῦ φαγεῖν τὸν ἄρτον μου ἀπὸ φωνῆς τοῦ στεναγμοῦ μου» (Ψαλμ. ρα’ 5-6). Τοιαῦτα δάκρυα καὶ κοπετὸς ἐγένοντό ποτε καὶ παρὰ τοῦ ἱεροῦ Αὐγουστίνου, ἀναλογιζομένου τὴν προτέραν του ζωήν, καθὼς διηγεῖται ἡ κατ’ αὐτὸν ἱστορία [8].

Ἄλλοτε πάλιν ὁ Πνευματικὸς Πατὴρ τοῦ Ἁγίου παρετήρησεν αὐτὸν ἐκτείνοντα πολλάκις τὸν λαιμόν του εἰς τὰ ἔμπροσθεν, γονατίζοντα καὶ τὰς χεῖράς του εἰς τὰ ὄπισθεν βάλλοντα καὶ ἄλλα τοιαῦτα σχήματα ποιοῦντα. Ἠρώτησε τότε αὐτὸν τί ἐσήμαινον τὰ τοιαῦτα κινήματα καὶ ἐκεῖνος ἀπεκρίθη· «Γυμνάζομαι, Πάτερ, εἰς τὴν σφαγήν». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Πνευματικός του Πατὴρ ἐθαύμασε μέν, ὥρισεν ὅμως εἰς αὐτὸν νὰ μὴ τὸ ἐπαναλάβῃ. Οὕτω λοιπὸν διάγων ὁ Ἐλευθέριος καὶ διατρέχων τὴν ὁδὸν τῆς ἀσκήσεως καὶ τὸ Μαρτύριον ἀείποτε, ἀναπολῶν, νύκτα τινὰ εἶδε καθ’ ὕπνον, ὅτι εὑρέθη ἔξω τῆς καλύβης καὶ ἐκεῖ περιεχύθη αἴφνης ὅλος ἀπὸ φῶς ἀπερίγραπτον, ἐκπεμπόμενον ἀπὸ Σταυρόν, ὁ ὁποῖος ἐφαίνετο εἰς τὸ ἀνατολικὸν μέρος τοῦ οὐρανοῦ, ἐσχηματισμένος ἀπὸ ἀστέρας λαμπροτάτους. Ὁ Ἐλευθέριος ἔμεινε τότε ἐκστατικὸς καὶ ἔχαιρε θαυμάζων τὴν τοσαύτην λαμπρότητα τοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ φωτὸς ἐκείνου, τὸ ὁποῖον ἐκεῖθεν ἐφαίνετο ἐκπεμπόμενον. Συγχρόνως δὲ ἤκουσε φωνὴν μεγάλην, διὰ τῆς ὁποίας ὡραῖός τις νέος εὑρεθεὶς ἐκεῖ πλησίον ὡμίλει πρὸς αὐτόν, λέγων· «Οὗτος εἶναι, Ἐλευθέριε, ὁ Σταυρὸς μὲ τοῦ ὁποίου τὴν δύναμιν ἐνίκησε τοὺς ἐχθρούς του ὁ πρῶτος τῶν Χριστιανῶν βασιλεὺς Κωνσταντῖνος. Τοῦτον καὶ σὺ λαβών, τρέχε τὴν ὁδόν σου».

Ταῦτα ἀκούσας ὁ μακάριος Ἐλευθέριος ἐξύπνησε πάραυτα καὶ πεσὼν πρηνὴς ἐδόξασε τὸν Θεὸν μετὰ πολλῶν δακρύων, εὐχαριστῶν. Τοῦτο ἦτο τὸ πρῶτον βεβαιότατον σημεῖον τὸ δηλοῦν τὴν μετὰ ταῦτα ἄθλησίν του, μολονότι ἐκ ταπεινοφροσύνης τὸ διετήρησε μυστικὸν μέχρι τῆς ἀναχωρήσεώς του, ὅτε διηγήθη τοῦτο πρὸς ἡμᾶς ὁμοῦ μὲ ἄλλο ἓν χαριέστατον καὶ θαυμασιώτερον, ὡς προχωρῶν ὁ λόγος θέλει ἀποδείξει. Ὅθεν πυρωθεὶς τὴν καρδίαν ὁ Ἐλευθέριος, ἐζήτει πάλιν τὴν εὐλογίαν καὶ τὴν εὐχὴν τῆς ἐντεῦθεν ἀναχωρήσεώς του καὶ βλέπων ὅλους ἡμᾶς ἀκαταπείστους καὶ ἀνενδότους ὡς πρὸς τοῦτο, ἔμεινεν ἐν στενοχωρίᾳ καὶ λυπούμενος. Τέλος δέ, ἀποβαλὼν ὀλίγον τὴν συστολήν, μετὰ μεγάλης ἐπιμονῆς, ἐζήτει τὴν εὐλογίαν τὴν ὁποίαν ἑκόντες ἄκοντες ἐδώκαμεν εἰς αὐτόν. Τότε ἐγένετο Μοναχὸς Μεγαλόσχημος καὶ μετωνομάσθη Εὐθύμιος.