Τῇ Α’ (1ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιομάρτυρος ΕΥΔΟΚΙΑΣ τῆς ἀπὸ Σαμαρειτῶν.

Μοναχός τις, Γερμανὸς ὀνόματι, εὐσεβὴς καὶ ἐνάρετος, μεταβαίνων ἀπὸ ξένον καὶ μακρυνὸν τόπον, εἰς τὴν πατρίδα του, διῆλθεν ἀπὸ τὴν Ἡλιούπολιν καὶ ἔμεινεν εἰς οἰκίαν τινὰ πλησίον τῆς οἰκίας τῆς Εὐδοκίας. Ὅταν δὲ ὁ Μοναχὸς ἐκεῖνος ἀνέγνωσε τὴν ἀκολουθίαν του ἔκαμεν ἀνάγνωσιν ἀπὸ ἓν ὡραιότατον βιβλίον, τὸ ὁποῖον εἶχε μαζί του καὶ τὸ ὁποῖον ἔγραφε περὶ τῆς ἡμέρας τῆς Κρίσεως φοβερὰ πράγματα. Ἔγραφε διὰ τὴν κόλασιν τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ τὴν ἀνταπόδοσιν τῶν δικαίων καὶ πολλὰ ἄλλα. Ταῦτα δὲ ἀνεγίνωσκεν ὁ Μοναχὸς ἐκεῖνος μεγαλοφώνως διὰ νὰ ἀκούουν καὶ οἱ οἰκοδεσπόται τοῦ οἴκου εἰς τὸν ὁποῖον ἔμενε. Συνέπεσε δὲ τότε, Θεοῦ εὐδοκίᾳ νὰ ἀγρυπνῇ ἡ Εὐδοκία καὶ ἤκουε τὴν ἀνάγνωσιν καθ’ ὅλην τὴν νύκτα, ἀπὸ ἕνα παράθυρον, τόσον δὲ κατενύχθη, ὥστε ἔτρεχαν ὡς ποταμὸς τὰ δάκρυά της ἐνθυμουμένης τὰς ἀνομίας της.

Ὅταν λοιπὸν ἐξημέρωσε προσεκάλεσε τὸν Μοναχὸν καὶ τὸν ἠρώτησε· «Πόθεν εἶσαι; Εἰπέ μοι, σὲ παρακαλῶ τί ἦσαν ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἀνεγίνωσκες τὴν νύκτα, τὰ ὁποῖα ἄλλην, φορὰν δὲν ἤκουσα εἰς τὴν πατρίδα μου; Εἰπέ μου, παρακαλῶ, τὴν ἀλήθειαν, διότι ἐὰν πρόκειται νὰ κολασθοῦν ὅσοι ἁμαρτάνουν, τότε κανεὶς δὲν σώζεται. Μάλιστα δὲ ὅταν εἶπες ὅτι καὶ οἱ πλούσιοι κολάζονται περισσότερον ἐλυπήθην, διότι εἶμαι ἀπὸ τὰς πλουσιωτέρας τοῦ κόσμου, ἀλλὰ καὶ ἡ περισσότερον ἁμαρτωλή». Ὁ Γερμανὸς τότε τὴν ἠρώτησεν ἐὰν εἶχεν ἄνδρα, ποίαν θρησκείαν ἐσέβετο καὶ πῶς τόσον πλοῦτον ἀπέκτησεν· ἡ δὲ Εὐδοκία ἀπεκρίθη· «Σαμαρεῖτις εἶμαι καὶ ἄνδρα νόμιμον δὲν ἔχω, ὑποδέχομαι ὅμως παρανόμως ὅσους ἔλθουν πρὸς ἐμέ, ἀπὸ τούτους καὶ τὸν πλοῦτον ἀπέκτησα. Δίδαξον με ὅμως κατὰ ποῖον τρόπον δύναμαι νὰ σωθῶ μὲ τὸν πλοῦτον μου, ἐπειδή, καθὼς νομίζω, ἐὰν ὁ πλοῦτος ἦτο κακός, ὁ Θεὸς δὲν θὰ τὸν ἔδιδε».

Δραξάμενος, τότε τῆς εὐκαιρίας ὁ Μοναχὸς Γερμανὸς λέγει πρὸς τὴν Εὐδοκίαν· «Ὅστις πλουτήσῃ κατὰ Θεὸν δικαίως, ἀπὸ τοὺς γονεῖς του ἢ ἀπὸ τὸν κόπον του, δὲν ἔχει κατάκρισιν· ὅστις ὅμως θησαυρίζει ἐξ ἀδικιῶν καὶ δὲν ἐλεεῖ τοὺς πένητας, ἐκεῖνος κολάζεται». Τότε ἡ γυνὴ τὸν ἠρώτησε καὶ πάλιν· «Ἆρά γε ἄδικος εἶναι ὁ πλοῦτός μου, ἀφοῦ μάλιστα καὶ πολλοὺς πτωχοὺς εὐηργέτησα πλουσίως καὶ πολὺ χρυσίον ἐχάρισα». Ἀπεκρίθη ὁ Γερμανός· «Ὁ πλοῦτος σου εἶναι αἰσχρὸς καὶ ἄδικος δι’ αὐτὸ δὲν ἀποδέχεται ὁ ἀμόλυντος Θεὸς τὴν μεμολυσμένην ἐλεημοσύνην σου, ἐν ὅσῳ εὑρίσκεσαι εἰς τὸν βόρβορον τῆς πορνείας ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἐπλούτησες καὶ δὲν σοῦ ἀναγνωρίζει καμμίαν χάριν ὁ Κύριος. Τότε μόνον θὰ ἐπιβλέψῃ ἐπὶ σὲ ὁ Θεός, ὅταν ἀποφύγῃς τὴν ἁμαρτίαν καὶ κάμῃς τὴν πρέπουσαν μετάνοιαν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Ἡλιούπολις ἦτο ἀρχαία πόλις τῆς Συρίας εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Ἀντιλιβάνου, 65 χλμ ἀπὸ τῆς Δαμασκοῦ. Πολλάκις κατεστράφη ὑπὸ διαφόρων ἐπιδρομέων, ἀλλὰ πάντοτε ταχέως ἀνελάμβανε, λόγῳ τῆς θέσεώς της, ὡς ἐμπορικοῦ κέντρου. Σήμερον καλεῖται Μπάαλμπεκ, σώζονται δὲ παρ’ αὐτὴν σπουδαῖα ἐρείπια ἀρχαίων ναῶν.