Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ οἱ τρεῖς Ὅσιοι καὶ Θεοφόροι Πατέρες ἡμῶν ΝΙΚΗΤΑΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ καὶ ΙΩΣΗΦ, οἱ ἐν τῷ Προβατίῳ ὄρει τῆς Χίου ἀσκήσαντες καὶ κτίτορες γενόμενοι τῆς ἐν Χίῳ Ἱερᾶς καὶ βασιλικῆς Νέας Μονῆς, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦνται.

Ἐνῷ λοιπὸν οἱ θάμνοι τοῦ κατασκίου ἐκείνου λόγγου ἐκαίοντο καὶ τρέχουσαι αἱ φλόγες μὲ πολλὴν ὁρμὴν ἐξηπλώνοντο ἐδῶ καὶ ἐκεῖ εἰς τὴν ὕλην τοῦ δάσους, φθάσασαι εἰς μίαν μυρσίνην ἐστάθησαν ἐκεῖ καὶ ἐσβέσθησαν. Ἡ μυρσίνη ὅμως ἐκείνη ἔμεινεν ἀβλαβής, ὤ τοῦ θαύματος! ὡς παλαιότερον ἡ κατάφλεκτος βάτος τοῦ Μωϋσέως, χωρὶς νὰ ἐγγίσουν εἰς αὐτὴν αἱ φοβεραὶ ἐκεῖναι φλόγες, αἵτινες κατέκαυσαν καὶ ἠφάνησαν τόσα ἄλλα δένδρα καὶ χωρὶς νὰ δυνηθοῦν κἂν νὰ μαράνουν οὐδὲ αὐτὴν τὴν δρόσον καὶ τὴν ζωηρότητα τῶν φύλλων της. Ἀλλά, καθὼς ἡ βάτος ἐφαίνετο εἰς τὸν Μωϋσῆν ὅτι ἐφλέγετο καὶ δὲν κατακαίετο, ἐπειδὴ ἦτο τύπος τῆς Παναγίας Θεοτόκου, καθ’ ὅμοιον τρόπον καὶ ἡ μυρσίνη δὲν ἐκάη, ἀντισταθεῖσα εἰς τὴν τόσην δύναμιν τοῦ πυρός, διότι ἔφερε καὶ αὐτὴ τὸν ἱερὸν τύπον καὶ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα τῆς Πανάγνου Θεομήτορος καὶ Δεσποίνης ἡμῶν, καθὼς προχωρῶν ὁ λόγος θέλει βεβαιώσει.

Εὐθὺς λοιπόν, ὅτε εἶδον ἐκ τοῦ μακρόθεν οἱ Ὅσιοι, ὅτι ἐσβέσθη ἡ φλὸξ καὶ δὲν ἐξηπλώθη, ὡς ἦτο φυσικόν, εἰς τὴν λοιπὴν ἔκτασιν τοῦ δάσους, περιειργάζοντο ἵνα ἀνεύρουν τὴν αἰτίαν. Ὅθεν πλησιάσαντες βλέπουσι, μὲ πολλὴν ἔκπληξιν, ὅτι ἡ μυρσίνη ἐστάθη ὡς τεῖχος εἰς τὴν ὁρμὴν τῶν φλογῶν καὶ δὲν ἄφησε νὰ προχωρήσωσιν ἐκεῖναι. Ἐρευνῶντες δὲ εἶδον ἐντὸς τῶν κλάδων τῆς μυρσίνης Εἰκόνα τινὰ τῆς Θεομήτορος, ἐπὶ τῆς ὁποίας ἦτο ἱστορημένη μόνη ἡ Θεομήτωρ Μαρία, χωρὶς νὰ ἐναγκαλίζεται τὸ μονογενὲς καὶ θεῖον Βρέφος, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Καὶ διὰ τὸ ὅτι ταῦτα εἶναι ἀληθέστατα, οὐδεὶς δύναται νὰ ἀμφιβάλλῃ. Ποῖος ὅμως καὶ διὰ ποίαν αἰτίαν ἔφερεν ἐκεῖ τὴν θαυματουργὸν Εἰκόνα; Εἰς τοῦτο δὲν δυνάμεθα νὰ ἀποκριθῶμεν. Πιθανὸν εἶναι νὰ ἔμεινεν ἐκεῖ κεκρυμμένη ἀπὸ τὸν καιρὸν τῆς Εἰκονομαχίας ἢ παλαιότερός τις Ἀσκητὴς ἐκ τῶν Ὁσίων νὰ ἀφῆκεν αὐτὴν ἐκεῖ ἢ καὶ μόνη ἡ Εἰκών, θείᾳ Δυνάμει, νὰ ἔφυγεν ἀπὸ κανὲν ἄλλο μέρος καὶ ἦλθεν ἐκεῖ, τῆς Θεοτόκου θελούσης νὰ γίνῃ ἐκεῖ Μοναστήριον, καθὼς ἐκ τῶν ὑστέρων ἀπεδείχθη τοῦτο. Ταύτην λοιπὸν τὴν ἁγίαν Εἰκόνα εὑρόντες οἱ Ὅσιοι ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην καὶ ἐπίστευσαν, ὅτι ἐξ αὐτῆς προήρχετο τὸ φῶς. Κατόπιν δέ, παραλαβόντες ταύτην μετὰ πολλῆς εὐλαβείας καὶ ἐν παρθενικαῖς ὑμνῳδίαις, ἔφεραν εἰς τὸ ἱερὸν σπήλαιον ἐντὸς τοῦ ὁποίου κατῴκουν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τοῦτο ἐκ τοῦ χρυσοβούλλου Ἰσαακίου τοῦ Κομνηνοῦ.

[2] Ἐκ τούτων τῶν ἁγίων Λειψάνων σῴζεται μόνον ἡ μία κάρα, ἀλλ’ ἄγνωστον τίνος Ἁγίου ἐκ τῶν τριῶν εἶναι αὕτη.