Ἦτο δὲ ὁ Θεόδωρος εἰς τὴν σωτηρίαν τῶν ψυχῶν πολὺ ἄγρυπνος καὶ παρεκίνει καθ’ ἕνα πρὸς τοὺς πνευματικοὺς ἀγῶνας, ὡς ἰατρὸς δόκιμος, ὅλοι δὲ ἐξωμολογοῦντο εἰς αὐτόν, βλέποντες αὐτὸν περιχαρῆ καὶ ἱλαρώτατον. Διότι, τοὺς μὲν ἐναρέτους ἐστερέωνε καλλίτερον διὰ τῶν γνωστικῶν του παραδειγμάτων, τοὺς δὲ ἀμελοῦντας ἐνουθέτει, ὑπενθυμίζων πρὸς αὐτοὺς τὴν φοβερὰν τοῦ Θεοῦ τιμωρίαν καὶ τὰ αἰώνια κολαστήρια. Ἤρχοντο δὲ καὶ κοσμικοί, φέροντες ἀσθενεῖς, τοὺς ὁποίους εὐχόμενος ἐθεράπευεν ὁ μέγας Θεόδωρος.

Ἔκτισε δὲ ὁ Θεόδωρος καὶ ἄλλα δύο Μοναστήρια εἰς τὴν Ἑρμούπολιν μὲ τὴν γνώμην τοῦ Ὠρσισίου καὶ ἐπήνδρωσε ταῦτα διὰ Πατέρων εὐλαβῶν. Ἀλλὰ καὶ ἄλλα Μοναστήρια ἔκτισεν. Ἓν εἰς Ἑρμουθείμ, ἕτερον εἰς τὸ χωρίον Βηχλὲ καὶ ἑτέραν Μονὴν τῶν Παρθένων, ἐκεῖ ὁπου εἶχε κτίσει ὁ Παχώμιος τοιαύτην Μονήν, ἓν μίλιον μακρὰν ἀπὸ τοῦ ἄλλου γυναικείου Μοναστηρίου, εἰς ταῦτα δὲ τὰ δύο Μοναστήρια τῶν γυναικῶν ὑφαίνοντο τὰ ἱμάτια τῶν Μοναχῶν. Καιρὸν δέ τινα ἀπέθανον πολλοὶ Μοναχοὶ καὶ οἱ ζῶντες δυσανεσχέτουν νὰ ἀνέρχωνται καθ’ ἡμέραν δύο καὶ τρεῖς φορὰς εἰς τὸ ὄρος, τρία μίλια μακράν, ὅπου ἐνεταφίαζον τοὺς θνῄσκοντας, διότι ἦτο ό ποταμὸς πλημμυρισμένος καὶ ἐλάσπωναν εἰς τὸν δρόμον οἱ πόδες των. Ὁ δὲ Θεόδωρος ἐδεήθη πρὸς τὸν Θεὸν καὶ οὐδεὶς ἀπέθνῃσκε πλέον καὶ οὕτω ἔπαυσεν ἡ ἀνάβασις τοῦ ποταμοῦ. Τότε πάντες οἱ ἀδελφοὶ ἐθαύμασαν τὴν παρρησίαν, τὴν ὁποίαν εἶχε πρὸς τὸν Θεὸν ὁ Θεόδωρος.

Τοῦτον ἠρώτησέ τις τῶν ἀδελφῶν, λέγων· «Διατί, ὅταν μοῦ εἴπωσι σκληρὸν λόγον, εὐθὺς ὀργίζομαι;». Ὁ δὲ ἀπεκρίθη· «Ὁ ἐνάρετος ἄνθρωπος λογίζεται ἄμπελος. Καθὼς λοιπόν, ὅταν λάβῃς ἐκ ταύτης σταφυλὴν καὶ τὴν συνθλίψῃς, ἐξάγεις οἶνον γλυκύτατον, οὕτω καὶ ὁ ἐνάρετος. Θλιβόμενος μὲ ἔργον ἢ λόγον καὶ βασανιζόμενος, καρποφορεῖ χρηστολογίαν καὶ εὐλογίαν καὶ ἄλλα παρόμοια ἀγαθά. Ὁ δὲ σαρκικὸς ἄνθρωπος μόνον θυμὸν καὶ πικρίαν προσφέρει, ἀνάλογον πρὸς τὴν κατάστασίν του. Καὶ ἐγὼ ὁ ἴδιος, ἀληθῶς σᾶς λέγω, ὅτι φοβοῦμαι μήπως στερηθῶ τῆς θείας Χάριτος. Διότι ὁ ἐχθρὸς δὲν παύει νὰ μᾶς πολεμῇ πάντοτε, καθὼς ὁ Προφήτης, λέγει· «Ὅλην τὴν ἡμέραν πολεμῶν ἔθλιψέ με» (Ψαλμ. νε’ 2). Διότι ἐὰν ἐκ τῶν Ἀγγέλων ἔπεσάν τινες καὶ ἔγιναν δαίμονες, ἐκ τῶν Προφητῶν ὁ Σολομῶν ὁ σοφώτατος καὶ ἐκ τῶν Δώδεκα ὁ Ἰούδας καθὼς καί τινες μαθηταὶ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καὶ ἄλλοι πλεῖστοι μεταγενέστεροι, πῶς νὰ μὴ τρέμωμεν ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, φοβούμενοι μήπως ἐκ ραθυμίας καὶ ἀμελείας, ὡς αὐτοί, ἐκπέσωμεν;