Τῇ ΙΕ’ (15ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΠΑΧΩΜΙΟΥ.

Ἠθέλησαν δέ ποτέ τινες τῶν Πατέρων νὰ μεταβοῦν, εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν πρὸς συνάντησιν τοῦ Ἁγιωτάτου Πατριάρχου Ἀθανασίου. Ἀλλ’ ἐνῷ ἐταξίδευον, ἔμαθον ὅτι ἔζη ἀκόμη ὁ μέγας Ἀντώνιος καὶ διῆλθον ἐκεῖθεν, ἵνα τοὺς εὐλογήσῃ, ὡς δοῦλος Θεοῦ γνήσιος. Ἦτο δὲ τότε ὁ μέγας Ἀντώνιος πολὺ γέρων καὶ ἀναστὰς ἐχαιρέτησεν αὐτοὺς καὶ ἐπαρηγόρησε λέγων· «Μὴ λυπεῖσθε, διότι ἐκοιμήθη ὁ μέγας Παχώμιος, ἐπειδὴ ἀφῆκε καλοὺς μαθητὰς καὶ μιμητὰς τῶν ἐναρέτων αὐτοῦ πράξεων, πολλὴν δὲ διακονίαν ἔδειξε μὲ τὸ νὰ συναθροίσῃ τόσην ἀδελφότητα. Διότι καὶ ἄλλος τις ἠθέλησε νὰ κάμῃ τοιαύτην διακονίαν, ἀλλ’ ἐπειδὴ δὲν ἐφρόντισεν ἐξ ὅλης ψυχῆς, ἠστόχησε καὶ ἀπέτυχε τοῦ ποθουμένου. Ἀλλὰ διὰ τὸν πατέρα σας ἤκουσα μεγάλα κατορθώματα καὶ ἐπόθουν πολὺ νὰ ἔλθω πρὸς συνάντησίν του, ἀλλ’ ἴσως νὰ μὴ ἤμην ἄξιος. Εἰς τὴν Βασιλείαν ὅμως τοῦ Θεοῦ θέλομεν ἴδει ὁ εἷς τὸν ἄλλον, καθὼς καὶ ὅλους τοὺς Ἁγίους Πατέρας. Ἀλλ᾽ εἰπέτε μοι ποῖον ἀφῆκε διάδοχον;». Οἱ δὲ εἶπον· «Τὸν Πετρώνιον, ὅστις ἀνεπαύθη καὶ μᾶς ἀφῆκε τὸν Ὠρσίσιον». Εἶπε τότε ὁ Ἀντώνιος· «Ἰσραηλίτην νὰ καλῆτε αὐτὸν καὶ ὄχι Ὠρσίσιον. Ὅταν δὲ μεταβῆτε εἰς τὸν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθανάσιον, τὸν Μακαριώτατον, εἰπέτε εἰς αὐτὸν νὰ ἀγαπᾷ τὰ τέκνα τοῦ Ἰσραηλίτου». Ἔγραψε δὲ καὶ ἐπιστολὴν ποὸς αὐτὸν καὶ εὐλογήσας αὐτοὺς ἀπέστειλεν. Ὡς δὲ ἔφθασαν οἱ Πατέρες οὗτοι εἱς τὴν Ἀλεξάνδρειαν ὑπεδέχθη αὐτοὺς ἐγκαρδίως ὁ μέγας Ἀθανάσιος, μάλιστα διὰ τὸν λόγον τοῦ μεγάλου Ἀντωνίου.

Μετὰ ταῦτα ὁ Ἀββᾶς Ὠρσίσιος, λόγῳ τοῦ γήρατος, ἐβαρύνθη τὴν προστασίαν διὰ τας φροντίδας αὐτῆς καὶ παρεκάλεσε πολὺ τὸν μέγαν Θεόδωρον νὰ δεχθῇ τὴν ἡγουμενίαν, ἐπειδὴ ὅλοι οἱ ἀδελφοὶ ἠγάπων αὐτὸν ὑπερμέτρως ὡς γνήσιον τέκνον τοῦ Παχωμίου καὶ διότι ἦτο πρόθυμος εἰς ὅλας τὰς ὑπηρεσίας. Οὗτος ὅμως πρῶτον μὲν δὲν ἐδέχετο, διαφόρους αἰτίας προφασιζόμενος, ἔπειτα δέ, ὅταν εἶδεν ὅτι ὅλοι οἱ ἀδελφοὶ ἐζήτουν αὐτὸν ὡς Ἡγούμενόν των, ποθοῦντες νὰ ἔχουν αὐτὸν ὡς πατέρα των, ἐδέχθη, διὰ νὰ μὴ γίνῃ παρήκοος ὅλων. Ὅταν λοιπὸν εἰς τὰ λοιπὰ Μοναστήρια ἤκουσαν, ὅτι ἔγινε Προεστὼς αὐτῶν ὁ Θεόδωρος, ὅλοι ἐχάρησαν, διότι εἰς ὅλους ἦτο ποθητός. Ἀφ’ ὅτου δὲ ἀνέλαβε τὴν προστασίαν ὁ Θεόδωρος ἐκοπίαζεν ἡμέραν καὶ νύκτα, περισσότερον ἀπὸ πρότερον, διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀδελφῶν καὶ ἠγρύπνει, ὡς ἀληθὴς Ποιμήν, μὲ θαυμασίαν προθυμίαν, δὲν ἔκαμνε δὲ τίποτε χωρὶς τὴν βουλὴν τοῦ προηγουμένου Ὠρσισίου, ὅστις ἔλεγε πρὸς τοὺς ἄλλους ἁδελφούς· «Εὐχαριστῶ τὸν Θεόδωρον· τώρα ἐξουσιάζω καλλίτερον ἀπὸ πρίν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἑλληνικὸς Βίος τοῦ Ὁσίου Παχωμίου σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, ἐν τῇ Ἱ. Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὄντως ἀληθὴς ἡ θρυλουμένη παροιμία». Τοῦτον μετενεγκὼν εἰς τὴν ἁπλῆν Ἑλληνικὴν ἐξέδωκε τύποις ὁ ἱερὸς Ἀγάπιος ὁ Κρής, συμπεριλαβὼν αὐτὸν εἰς τὴν «Καλοκαιρινήν», ἐξ ἧς παραληφθεὶς ὑφ’ ἡμῶν παρατίθεται ἐνταῦθα, διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν. Τὴν ᾀσματικὴν τοῦ Ὁσίου τούτου Ἀκολουθίαν συνεπλήρωσεν ἄριστα ὁ σοφολογιώτατος διδάσκαλος Χριστοφόρος ὁ Προδρομίτης. Ἑτέρα αὐτοῦ πλήρης Ἀκολουθία, ποίημα τοῦ Μοναχοῦ Ἰωάσαφ, εὑρίσκεται ἔτι ἀνέκδοτος εἰς Κώδικα τῶν Καυσοκαλυβίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

[2] Ἡ μνήμη αὐτοῦ ἐπιτελεῖται τὴν ἑπομένην τῆς μνήμης τοῦ Ὁσίου Παχωμίου, ἤτοι τὴν ιϛʹ (16ην) Μαΐου (βλέπε σελ. 426 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).