Τῇ ΙΕ’ (15ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΠΑΧΩΜΙΟΥ.

Ἔχετε λοιπὸν μεγάλην κατάκρισιν. Ὁ Θεὸς ἐταπεινώθη τοσοῦτον, ἄθλιοι, δι’ ἡμᾶς καὶ ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, οἵτινες εἴμεθα χῶμα ἄχρηστον, ὑπερηφανευόμεθα; Ὁ ὑψηλότατος καὶ ὑπερένδοξος, ὅστις δύναται διὰ μόνου τοῦ βλέμματος Αὐτοῦ νὰ φωτίσῃ τὸν κόσμον ὅλον, ἔσωσεν ἡμᾶς διὰ τῆς ταπεινώσεως καὶ ἡμεῖς οἱ σκώληκες κενοδοξοῦμεν; Δὲν εἴδετε πῶς ἐγὼ παρέμενον ἀκροώμενος ἐν εὐλαβείᾳ καὶ ἀληθῶς ὠφελήθην πολὺ ἐκ τῶν λόγων του, ἀλλὰ ἐφύγετε, ἀνόητοι; Ἐὰν διὰ τὸ ἀνόμημα τοῦτο δὲν ποιήσετε μεγάλην μετάνοιαν, ὑπάγετε εἰς ἀπώλειαν».

Ταῦτα καὶ ἄλλα πλείονα εἰπὼν ἐκανόνισε τούτους ὁ Ὅσιος, τὸν δὲ Θεόδωρον ὥρισεν Οἰκονόμον τῆς μεγάλης Μονῆς, εἰς τὴν ὁποίαν ὑπετάσσοντο ὅλα τὰ Μοναστήρια. Ἦτο δὲ τότε χρόνων τριάκοντα τεσσάρων, ὅμως εἶχεν ὅλα τὰ πάθη τῆς σαρκὸς ἀπονεκρωμένα καὶ τὸ ἴδιον θέλημα ὡς μὴ ὑπάρχον. Διότι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἐθέρμανε καὶ ἐστήριξεν αὐτὸν τόσον, ὥστε νὰ φρονῇ μόνον τὰ οὐράνια ἀγαθά, ἔχων ὅλην του τὴν σπουδὴν καὶ τὴν καρδίαν ἀφωσιωμένην εἰς τὴν θείαν ἀγάπην καὶ εἰς τὴν σωτηρίαν τῶν ἀδελφῶν. Ἦσαν δὲ καὶ ἄλλοι πολλοὶ ἐνάρετοι, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα παραλείπω χάριν συντομίας, οἵτινες ἐφύλαττον πάσας τὰς τάξεις τοῦ Σχήματος καὶ ἐξόχως τὴν ἐγκράτειαν. Καὶ τόσον ἐνήστευον, ὥστε καὶ ὅταν ἦσαν ἀσθενεῖς δὲν ἐτόλμων νὰ πίουν οἶνον ἢ τοὐλάχιστον νὰ πέσουν εἰς τὴν κλίνην διὰ μικρὰν τοῦ σώματος ἀνάπαυσιν, ἀλλ’ ἔμενον ἕως θανάτου εἰς τὰ θρονία καθήμενοι οἱ τρισόλβιοι ἐκεῖνοι ἀγωνισταί.

Μεταξὺ τούτων ἦτο ἀδελφός τις, Σιλβανὸς ὀνόματι, ἔχων εἰς τὸ Μοναστήριον χρόνους εἴκοσι. Ἦτο δὲ πρότερον εἰς τὸν κόσμον μῖμος καὶ ἀφοῦ ἐγένετο Μοναχὸς διῆγεν ἐν σωφροσύνῃ ἐπὶ πολὺν καιρόν. Ἀλλὰ κατόπιν ἐνεθυμήθη τὴν πρώτην του τέχνην καὶ ἤρχισε νὰ τρώγῃ χορταστικῶς, νὰ ἀστεΐζεται καὶ νὰ ψάλλη ᾄσματα ἀναίσχυντα. Ὁ Ὅσιος λοιπόν, ταῦτα βλέπων, ἐλυπεῖτο διὰ τὴν τοῦ ἀδελφοῦ ἀπώλειαν καὶ ἔδειρεν αὐτὸν πολλάκις, διὰ νὰ σωφρονισθῇ καὶ νὰ ἐπιμελῆται τὴν σωτηρίαν του. Ὅμως ματαίως ἐκοπίαζε. Διότι ό Σιλβανὸς δὲν ἐπείθετο. Ἡμέραν λοιπὸν τινὰ ἐβαρύνθη τοῦτον ὁ Ὅσιος καὶ εἶπε παρουσίᾳ ὅλης τῆς ἀδελφότητος· «Δὲν σοὶ εἶπον, ὅτε ἦσο ἀρχάριος, ὅτι ὁ Μοναχικὸς βίος εἶναι βαρὺς καὶ δὲν δύνασαι νὰ τὸν ὑποφέρῃς, σὺ δὲ μοὶ ὑπεσχέθης ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ὅτι θὰ διαφυλάξῃς τὴν τάξιν τοῦ Σχήματος; Διατὶ λοιπὸν τώρα καταφρονεῖς τὴν ψυχήν σου, ταλαίπωρε, καὶ δὲν ἐνθυμεῖσαι τὴν ἡμέραν τῆς Κρίσεως, ἀλλὰ προτιμᾷς ὑπὲρ τὴν οὐράνιον Βασιλείαν τὴν αἰώνιον κόλασιν; Ὕπαγε λοιπὸν εἰς τοὺς γονεῖς σου καὶ μὴ τολμήσῃς πλέον νὰ ἔλθῃς ἐδῶ».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἑλληνικὸς Βίος τοῦ Ὁσίου Παχωμίου σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, ἐν τῇ Ἱ. Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὄντως ἀληθὴς ἡ θρυλουμένη παροιμία». Τοῦτον μετενεγκὼν εἰς τὴν ἁπλῆν Ἑλληνικὴν ἐξέδωκε τύποις ὁ ἱερὸς Ἀγάπιος ὁ Κρής, συμπεριλαβὼν αὐτὸν εἰς τὴν «Καλοκαιρινήν», ἐξ ἧς παραληφθεὶς ὑφ’ ἡμῶν παρατίθεται ἐνταῦθα, διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν. Τὴν ᾀσματικὴν τοῦ Ὁσίου τούτου Ἀκολουθίαν συνεπλήρωσεν ἄριστα ὁ σοφολογιώτατος διδάσκαλος Χριστοφόρος ὁ Προδρομίτης. Ἑτέρα αὐτοῦ πλήρης Ἀκολουθία, ποίημα τοῦ Μοναχοῦ Ἰωάσαφ, εὑρίσκεται ἔτι ἀνέκδοτος εἰς Κώδικα τῶν Καυσοκαλυβίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

[2] Ἡ μνήμη αὐτοῦ ἐπιτελεῖται τὴν ἑπομένην τῆς μνήμης τοῦ Ὁσίου Παχωμίου, ἤτοι τὴν ιϛʹ (16ην) Μαΐου (βλέπε σελ. 426 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).