Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ τὰ λοιπὰ τοῦ Βίου, ὑπὸ Πολυβίου Ἐπισκόπου πόλεως Ρινοκούρων.

Ἡμέραν δέ τινα ὁ υἱὸς τῆς ἀδελφῆς τῶν βασιλέων, τῆς ἰατρευθείσης ἀπὸ τὸν Ἅγιον, εὑρέθη εἰς τὴν κλίνην του νεκρός, χωρὶς προηγουμένως νὰ ἀσθενήσῃ. Ὅθεν μέγας κλαυθμὸς ἐγένετο εἰς τὸ βασιλικὸν παλάτιον. Παρεκάλεσαν τότε οἱ βασιλεῖς τὸν Ἅγιον νὰ ἀναστήσῃ τὸ παιδίον. Ὁ δὲ Ἅγιος, σφραγίσας ὅλον τὸ σῶμα τοῦ παιδίου διὰ τοῦ μείου τοῦ Τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ καὶ παρακαλέσας τὸν Θεόν, εἶπε πρὸς αὐτό· «Ἀνάστα, τέκνον, ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ἐσταυρωμένου». Εὐθὺς δέ, ὤ τοῦ θαύματος! ἀνεστήθη τὸ παιδίον καὶ ἀνεκάθισεν ἐπὶ τῆς κλίνης, πρὸς θαυμασμὸν τῶν ὁρώντων. Ὅλοι ὅσοι ἦσαν τότε ἀβάπτιστοι, ἐζήτησαν ἀπὸ τὸν Ἅγιον νὰ τοὺς βαπτίσῃ.

Μετὰ τὴν τελετὴν τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος ὁ Ἅγιος παρέμεινε τὰς ἑπτὰ καθιὲρωμένας ἡμέρας μετὰ τῶν βαπτισθέντων, διδάσκων τὰ πρέποντα. Ἀφοῦ δὲ οὗτοι ἤλλαξαν τὰ νεοφώτιστα ἐνδύματα, εἶπεν ὁ Ἅγιος· «Μένετε, τέκνα, εἰς ἡσυχίαν· λύκος πλέον δὲν θέλει σᾶς κυριεύσει. Ἔφυγε πᾶσα ὀδύνη, λύπη καὶ στεναγμός. Ὅμως, συλλογιζόμενοι, ὅτι εἶναι ἀνάστασις νεκρῶν, μὴ λυπεῖσθε δι’ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἀποθνῄσκουν. Διότι οἱ πιστεύσαντες εἰς τὸν Χριστὸν καὶ βαπτισθέντες ἐνεδύθησαν τὸν Χριστὸν καὶ ἔχουν Αὐτὸν βοηθόν. Τὸ δὲ παιδίον, τὸ ὁποῖον προηγουμένως ἀπέθανε καὶ ἀνέστη, διὰ νὰ λάβῃ τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος, μέλλει νὰ ὑπάγῃ πρὸς τὸν Σωτῆρα Χριστὸν καὶ νὰ ἴδῃ Ἐκεῖνον εἰς μεγάλην δόξαν, ὑμνολογούμενον ὑπὸ τῶν Ἀγγέλων». Τὴν ἑπομένην λοιπόν, ἐνῷ ὁ Ἅγιος ἐδίδασκε τοὺς βασιλεῖς, ἦλθεν εὐωδία ἄρρητος καὶ ὁ Ἅγιος εἶπεν εἰς τοὺς βασιλεῖς· «Ἐγερθῆτε, υἱοὶ τοῦ φωτός, διὰ νὰ προσευχηθῶμεν». Ὅταν δὲ ἐτελείωσε, τὴν προσευχήν, ἠκούσαμεν ὅλοι ὅσοι εἴμεθα ἐκεῖ, τὸ «Ἀμήν» ὡς νὰ ἔλεγον τοῦτο πλῆθος ἀνθρώπων καὶ εὐθὺς τὸ παιδίον τῆς ἀδελφῆς τῶν βασιλέων παρέδωκε τὸ πνεῦμα, καθὼς προεῖπεν ὁ Ἅγιος.

Εἰς τὴν Ρώμην παρεμείναμεν ἕνα ὁλόκληρον χρόνον, ὅπου ὁ Ἅγιος ἐτέλεσε καὶ ἄλλα πολλὰ θαυμάσια. Ὅταν δὲ ἀπεφάσισε νὰ ἐπιστρέψωμεν εἰς τὴν Κύπρον, εἶπον εἰς αὐτὸν οἱ βασιλεῖς νὰ λάβῃ χρυσὸν πολὺν διὰ τὴν ἀνάγκην τῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ προσφέρῃ καὶ εἰς τοὺς ἔχοντας ἀνάγκην. Ἀλλ’ ὁ Ἅγιος δὲν ἠθέλησε νὰ λάβῃ τίποτε, εἰπών· «Σεῖς, τέκνα μου, δώσατε τὸν χρυσὸν εἰς τοὺς πτωχούς, καθὼς σᾶς παραγγέλλει ὁ Κύριος, καὶ ἐγὼ χαίρομαι διὰ τὴν ἐλεημοσύνην σας. Εἰς ἐμὲ ὅμως μὴ δίδετε βάρος, διότι ὁ Θεὸς εἰς ὅλους παραχωρεῖ ὅλα τὰ ἀναγκαῖα καὶ ὅλους διατρέφει εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Παράβαλε καὶ Λευιτικὸν ιθʹ 15.

[2] Οἱ Οὐαλεντινιανοὶ ἦσαν αἱρετικοὶ λαβόντες τὸ ὄνομα ἀπὸ τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν Οὐαλεντίνου. Ὁ Οὐαλεντῖνος αὐτὸς ἦτο Ἀλεξανδρεύς, δράσας ἐν Ἀλεξανδρείᾳ καὶ ἐν Ρώμῃ καὶ ἀποθανὼν ἐν Κύπρῳ κατὰ τὸ βʹ ἥμισυ τοῦ Βʹ αἰῶνος. Ἡ ὑπ’ αὐτοῦ ἀναπτυχθεῖσα αἱρετικὴ διδασκαλία, παραπλήσιος οὖσα τῆς αἱρέσεως τῶν λεγομένων Γνωστικῶν, ἔσχεν ὀπαδοὺς μέχρι καὶ αὐτῶν ἔτι τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου, ὅτε διὰ τῆς τούτου καὶ τῆς καθόλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐπιπόνου διδασκαλίας ἐξησθένησε καὶ τελικῶς παντελῶς ἐξέλιπεν.

[3] Ἅπαντες οἱ αἱρετικοὶ οὗτοι, πλὴν τοῦ Σαβελλίου, ἀπετέλουν διαφόρους ὁμάδας τῶν λεγομένων Γνωστικῶν, οἵτινες καὶ ἄλλους, πλὴν τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου, ἀγαθοὺς καὶ κακοὺς Θεοὺς δογματίζοντες, ἔδρασαν κατὰ τοὺς τέσσαρας πρώτους αἰῶνας τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ὁ Σαβέλλιος ὑπῆρξεν ἀντίπαλος τῶν Γνωστικῶν, περιέπεσεν ὅμως εἰς ἀντίθετον αἵρεσιν, ἕνα μὲν Θεὸν δογματίζων, ἀρνούμενος ὅμως τὰ τρία αὐτοῦ πρόσωπα.

[4] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ Γʹ Βασιλειῶν, κεφάλαιον κʹ (20όν).

[5] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμούς, ὁ Ἅγιος ἀπῆλθε πρὸς Κύριον ἐνενηκοντούτης περίπου.