Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ τὰ λοιπὰ τοῦ Βίου, ὑπὸ Πολυβίου Ἐπισκόπου πόλεως Ρινοκούρων.

Εὐθὺς τότε ἀνέστη ὁ Φαυστινιανὸς καὶ μετέβη εἰς τὴν οἰκίαν του. Ἡ δὲ σύζυγός του, ἀκούσασα τὸ θαῦμα τὸ ὁποῖον ἐτέλεσεν εἰς αὐτὸν ὁ Ἅγιος, ἔλαβε χίλια νομίσματα καὶ τὰ προσέφερεν εἱς τὸν Ἅγιον. Καὶ ταύτην ὅμως ἀπέστειλεν ὁ Ἅγιος, ἵνα τὰ δώσῃ εἰς τοὺς ἐργαζομένους διὰ τὴν Ἐκκλησίαν. Οὕτω δὲ ἔπραξεν ἡ γυνή.

Ἦτο δὲ ἐκεῖ Διάκονος τις, Φίλων ὀνομαζόμενος, εὐλαβὴς πολὺ καὶ ἐνάρετος. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Ἐπίσκοπος, Καρπασίου ἀπῆλθε προς Κύριον, δι’ ἀποκαλύψεως τοῦ Θεοῦ ἐχειροτόνησαν Ἐπίσκοπον Καρπασίου τὸν Φίλωνα καὶ ὅταν ὁ Ἅγιος ἀπεφάσισε νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Ρώμην, παρέδωσεν εἰς αὐτὸν τὴν κηδεμονίαν τῆς ἐπαρχίας του, διὰ νὰ ἐπισκέπτεται ταύτην καὶ ἂν παρουσιασθῇ ἀνάγκη νὰ τελέσῃ καὶ χειροτονίας. Εἶτα, παραλαβὼν ἐμὲ καὶ τὸν Ἰσαάκ, ἀνεχωρήσαμεν καὶ μετέβημεν εἰς τὴν Ρώμην. Εἶχον δὲ εἰς τὸ βασιλικὸν παλάτιον μεγάλην λύπην ἐξ αἰτίας τοῦ πάθους τῆς ἀδελφῆς τῶν βασιλέων, διὰ τὸ ὁποῖον πολλὰ ἔκαμαν οἱ ἰατροί, χωρὶς νὰ δυνηθοῦν νὰ τὴν ὠφελήσουν. Τόσον δὲ ὑπέφερεν ἐκείνη, ὥστε ἀπὸ τοὺς πολλοὺς πόνους, ἐβίαζε τοὺς βασιλεῖς νὰ προστάξουν τὸν ἰατρὸν νὰ τῆς δώσῃ δηλητηριῶδες τὶ ποτόν, διὰ νὰ ἀποθάνῃ τὸ συντομώτερον καὶ νὰ μὴ βασανίζεται.

Ὁ δὲ Ἅγιος, ἀφοῦ εἰσῆλθεν εἰς τὸ παλάτιον, μετέβη κατ’ εὐθεῖαν εἰς τὸν κοιτῶνα τῶν βασιλέων, εἰς τὸν ὁποῖον καὶ ἡ ἀδελφή των κατέκειτο ἐπὶ τῆς κλίνης. Ὡς δὲ τὸν εἶδον οἱ βασιλεῖς, ἠγέρθησαν εὐθὺς ἀπὸ τῶν θρόνων των καὶ προσεκύνησαν τὸν Ἅγιον, ὅστις εἶπε πρὸς αὐτούς· «Ταύτην τὴν τιμὴν νὰ προσφέρετε, εἰς τὸν εὐεργέτην σας Θεὸν καὶ θέλετε ἴδει τὴν ἀδελφήν σας ὑγιᾶ. Ἐλπίζετε δὲ εἰς Αὐτὸν καὶ θέλετε λυτρωθῆ ἀπὸ κάθε κακόν». Οἱ βασιλεῖς ὅμως ἐδίσταζον νὰ πιστεύσουν εἰς τοὺς λόγους τοῦ Ἁγίου· ἐκεῖνος δέ, ἐννοήσας τοῦτο, εἶπε· «Τί διστάζετε, τέκνα, δι’ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα σᾶς εἶπον; Τώρα θέλετε ἴδει τὴν Χάριν τοῦ θεοῦ». Πλησιάσας δὲ εἰς τὴν ἀσθενῆ, εἶπε μὲ πρόσωπον ἱλαρόν· «Μὴ λυπεῖσαι, τέκνον, διὰ τὴν ἀσθένειάν σου, ἀλλ’ ἔχε τὰς ἐλπίδας σου εἰς τὸν Θεὸν καὶ θέλεις ἰδῇ τὴν ὑγείαν σου ἀπὸ ταύτης τῆς στιγμῆς, ὅπου σὲ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἰδοὺ ἔπαυσεν ὁ πόνος τοῦ σώματός σου· δόξαζε λοιπὸν τὸν Θεόν, τὸν δώσαντα εἰς σὲ τὴν χάριν καὶ ἔχε Αὐτὸν πάντοτε εἰς τὸν νοῦν σου καὶ εἰς τὴν ἐνθύμησίν σου, ὅταν δὲ οὕτω πράττῃς, θέλει σὲ διαφυλάττει εἰς ὅλην σου τὴν ζωήν». Ταῦτα εἰπών, ἔλαβε, τὴν χεῖρά της καὶ σφραγίσας αὐτὴν διὰ τοῦ σησημείου τοῦ ζωοποιοῦ Σταυροῦ τρεῖς φοράς, εὐθύς, ὤ τοῦ θαύματος! ἠλευθερώθη ἐκείνη ἀπὸ τοὺς πόνους καὶ ἰατρεύθη τελείως.


Ὑποσημειώσεις

[1] Παράβαλε καὶ Λευιτικὸν ιθʹ 15.

[2] Οἱ Οὐαλεντινιανοὶ ἦσαν αἱρετικοὶ λαβόντες τὸ ὄνομα ἀπὸ τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν Οὐαλεντίνου. Ὁ Οὐαλεντῖνος αὐτὸς ἦτο Ἀλεξανδρεύς, δράσας ἐν Ἀλεξανδρείᾳ καὶ ἐν Ρώμῃ καὶ ἀποθανὼν ἐν Κύπρῳ κατὰ τὸ βʹ ἥμισυ τοῦ Βʹ αἰῶνος. Ἡ ὑπ’ αὐτοῦ ἀναπτυχθεῖσα αἱρετικὴ διδασκαλία, παραπλήσιος οὖσα τῆς αἱρέσεως τῶν λεγομένων Γνωστικῶν, ἔσχεν ὀπαδοὺς μέχρι καὶ αὐτῶν ἔτι τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου, ὅτε διὰ τῆς τούτου καὶ τῆς καθόλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐπιπόνου διδασκαλίας ἐξησθένησε καὶ τελικῶς παντελῶς ἐξέλιπεν.

[3] Ἅπαντες οἱ αἱρετικοὶ οὗτοι, πλὴν τοῦ Σαβελλίου, ἀπετέλουν διαφόρους ὁμάδας τῶν λεγομένων Γνωστικῶν, οἵτινες καὶ ἄλλους, πλὴν τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου, ἀγαθοὺς καὶ κακοὺς Θεοὺς δογματίζοντες, ἔδρασαν κατὰ τοὺς τέσσαρας πρώτους αἰῶνας τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ὁ Σαβέλλιος ὑπῆρξεν ἀντίπαλος τῶν Γνωστικῶν, περιέπεσεν ὅμως εἰς ἀντίθετον αἵρεσιν, ἕνα μὲν Θεὸν δογματίζων, ἀρνούμενος ὅμως τὰ τρία αὐτοῦ πρόσωπα.

[4] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ Γʹ Βασιλειῶν, κεφάλαιον κʹ (20όν).

[5] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμούς, ὁ Ἅγιος ἀπῆλθε πρὸς Κύριον ἐνενηκοντούτης περίπου.