Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ταῦτα ἀκούσαντες οἱ πατέρες ἐταράχθησαν σφόδρα καὶ ἐφοβήθησαν, διότι οἱ λόγοι τοῦ ἱεροῦ Παϊσίου ἦσαν ἀληθεῖς καὶ ἐκτὸς πάσης ἀμφιβολίας. Ὅθεν ὀνειδίζοντες τὸν γέροντα ἐκεῖνον, τὸν παρεκίνουν νὰ ζητήσῃ συγχώρησιν διὰ τὸ σφάλμα του· ἐκεῖνος δὲ φοβηθεὶς ἐπρόσπεσεν εἰς τοὺς ἱεροὺς πόδας τοῦ Ὁσίου λέγων· συγχώρησόν μοι, ἅγιε Πάτερ, καὶ εὔχου ὑπὲρ ἐμοῦ τοῦ πεπλανημένου. Παρακαλέσαντος τότε τοῦ Ὁσίου τὸν Θεὸν δι’ αὐτόν, παρευθὺς ἐξῆλθεν ἀπὸ τὸ στόμα του ὁ δαίμων τῆς κενοδοξίας καὶ ἐφάνη εἰς ὅλους ὡς χοῖρος· ἐξελθὼν δὲ μὲ θυμὸν πολὺ καὶ μανίαν ὥρμησεν ἐναντίον τοῦ Ὁσίου βουλόμενος νὰ τὸν ξεσχίσῃ μὲ τοὺς ὀδόντας του· ἀλλ’ ὁ θεῖος Πατὴρ ἡμῶν, ἐπιτιμήσας αὐτὸν εἰς χάος τὸν ἔρριψε καὶ τὸν ἠφάνισεν. Ὁ δὲ πεπλανημένος ἐκεῖνος γέρων, ὄχι μόνον ἠλευθερώθη ἀπὸ τὸν δαίμονα, ἀλλὰ καὶ τὴν πλάνην του ἐγνώρισε καὶ κατηγορῶν τὸν ἑαυτόν του μετενόησεν· ὀδυρόμενος δὲ πικρῶς καὶ κλαίων διὰ τὸ πταίσιμόν του, παρεκάλει τὸν Ὅσιον, κυλιόμενος εἰς τὴν γῆν, νὰ τοῦ συγχωρήσῃ τὰ προηγούμενα σφάλματα εἰς τὰ ὁποῖα ὑπέπεσε πεπλανημένος ὤν. Ὁμοίως καὶ οἱ ἄλλοι Μοναχοί, οἵτινες ἐπλανήθησαν διὰ μέσου αὐτοῦ, κατηγοροῦντες ἑαυτοὺς ἐζήτουν συγχώρησιν. Ἔπειτα προσεκάλεσαν καὶ τοὺς δύο νέους ἐκείνους, τοὺς ὁποίους ἐσυκοφάντησαν καὶ ἐζήτουν συγχώρησιν διὰ τὴν ἀτιμίαν καὶ παίδευσιν ὅπου τοὺς ἔκαμαν. Ὁ δὲ Πατὴρ ἡμῶν Παΐσιος, λυπούμενος ὅλους ἐκείνους, τοὺς ἐνουθέτησε τὰ πρέποντα καὶ ἁρμόδια· ἔπειτα καλέσας κατ’ ἰδίαν τὸν προεστῶτα, τοῦ ἐφανέρωσε τὸν τόπον εἰς τὸν ὁποῖον εὑρίσκοντο τὰ κλεμμένα πράγματα τοῦ ἐρημίτου, χωρὶς νὰ κατονομάσῃ τὸν κλέπτην. Ταῦτα ποιήσας καὶ διδάξας αὐτοὺς ἱκανῶς ἐπέστρεψεν εἰς τὴν ἔρημον.

Ἀκούων ὁ θεῖος Παΐσιος, περὶ ὅσων ἔδειξεν ὁ Θεὸς εἰς τοὺς ἀνθρώπους, διὰ τῶν ἱκεσιῶν τοῦ Ὁσίου Παύλου, ἐπῆγε πρὸς αὐτὸν καὶ ἀνταμωθέντες ὁ εἷς μὲ τὸν ἄλλον ἦσαν ἀχώριστοι, βοηθούμενοι δὲ μεταξύ των ἦσαν ὡς φρούριον ἰσχυρόν, ἀπολαμβάνοντες μετὰ χαρᾶς τὰ καλὰ τῆς ἡσυχίας· καθ’ ἑκάστην δὲ ἡμέραν ἐφεύρισκον νέους ἀγῶνας τῆς ἀσκήσεως καὶ ὑψηλοτέρας πολιτείας. Ἦτο δὲ τότε ὁ ἱερὸς Παΐσιος γηραλέος καὶ συνομήλικος μὲ τὸν θεῖον Παῦλον, κατὰ τὴν ψυχὴν ὅμως ἦτο πολλὰ πρόθυμος. Ὅθεν ἔλεγεν εἰς τὸν θεῖον Παῦλον· ἂς ἀγωνιζώμεθα πάντοτε καὶ ἂς κοπιάζωμεν, ἕως ὅτου ἔχομεν καιρόν· διότι ἐν ὅσῳ ζῶμεν, δὲν εὐαρεστεῖται ὁ Κύριος ἡμῶν νὰ παύωμεν τελείως ἀπὸ τὴν ἐργασίαν τῶν καλῶν· φόβος δὲ εἶναι εἰς ἡμᾶς καὶ καταισχύνη, ἐὰν εὑρεθῶμεν ἀμελεῖς εἰς τὸν καιρὸν τοῦ θανάτου μας.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.