Ταῦτα ἀκούσας ὁ Πατριάρχης, ὁ ἐν Ἁγίοις, λέγω, Μεθόδιος, δὲν ἠργοπόρησεν, ἀλλ’ εὐθὺς ἠγέρθη καὶ ὁμοῦ μὲ τοὺς λοιποὺς Ἁγίους λέγει μεγαλοφώνως. «Ὄχι, Δέσποινα, ὄχι· μὴ γένοιτο· δὲν κρίνεται πλέον ὁ ἄνδρας σου· διότι ἐκεῖνα ὅπου ἀπεφασίσαμεν εἰς τὴν γῆν, ἀπεφασίσθησαν καὶ εἰς τὸν οὐρανόν· ἄφες τὸν Θεοφάνην νὰ παραλαλῇ». Τοιαῦτα ἔγιναν καὶ ἐλέχθησαν, καὶ τὸ συμπόσιον ἔλαβε τέλος, τοῦ μακαρίου Μεθοδίου σπουδάζοντος νὰ διατηρήσῃ τὴν ἐπιτευχθεῖσαν εἰρήνην.

Συνέβη δὲ τότε μετ’ ὀλίγας ἡμέρας πόλεμος ἐμφύλιος μεταξὺ τῶν ὀρθοδόξων, οἵτινες διεχωρίσθησαν εἰς δύο μερίδας. Καὶ τὸ μὲν ἕνα μέρος ἤθελον νὰ ἔχωσι συλλειτουργοὺς καὶ ἀξίους ὅσους ἐχειροτόνησαν οἱ εἰκονομάχοι, τὸ δὲ ἄλλο μέρος δὲν ἔστεργον εἰς τοῦτο, ἀλλὰ τοὺς ἐθεώρουν ὡς ἀνιέρους καὶ μιαρούς. Ἐπὶ πλέον εὑρόντες εὐκαιρίαν οἱ αἱρετικοὶ οἱ διαιροῦντες τὸ ὁμοούσιον τῆς Ἁγίας Τριάδος μεγάλως ἐταλαιπώρουν τὴν Ἐκκλησίαν. Αὐτὰ βλέπων καὶ ἀκούων ὁ Ἅγιος ἐλυπεῖτο, καὶ τοῦ ἐφαίνετο ὡς νὰ ἤκουε τὸν Ἀπόστολον νὰ τοῦ λέγῃ εἰς τὸ ὠτίον· «ἤθελον ἀνάθεμα εἶναι ἀπὸ Χριστοῦ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου τῶν κατὰ σάρκα». Ἔχων ὅθεν καὶ αὐτὸς ἐρριζωμένην ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ τὴν ἀγάπην, ἐπεθύμει τὴν σωτηρίαν πάντων· διὸ ἔλεγεν· ἐὰν συμφωνήσητε ὅλοι μαζί μου διὰ νὰ δοξάζωμεν ὁμοῦ τὴν Ἁγίαν Τριάδα, καθὼς ὁρίζει ὁ Θεολόγος Γρηγόριος, θὰ ἐπεθύμουν καὶ ἐγὼ νὰ γίνω ἀνάθεμα ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου. Τοιαῦτα ἐφρόνει καὶ ἔλεγεν ὁ Ἅγιος, οἱ δὲ στασιασταὶ δὲν ἔπαυον μέχρι θανάτου ἀγωνιζόμενοι, διὰ νὰ συστήσωσι καὶ νὰ βεβαιώσωσιν ὁ καθ’ εἷς τὸ θέλημά του. Συνέπασχε δὲ καὶ συνηγωνίζετο μὲ τὸν Πατριάρχην καὶ ὁ μέγας Ἰωαννίκιος, διὰ νὰ ἑνώσῃ τὰ διεστῶτα καὶ νὰ συρράψῃ τὸ σχίσμα. Καὶ ἄλλοτε μὲν ἤρχετο οὗτος προσωπικῶς εἰς τὴν βασιλεύουσαν καὶ ἐδίδασκε περὶ ἀγάπης καὶ ὁμονοίας, ἄλλοτε δὲ μὲ γράμματά του ἐνουθέτει τοὺς ἀλληλομαχομένους.

Ὁμοίως ὁ μέγας Ἰωαννίκιος ἐπαρηγόρει καὶ ἐνίσχυε τὸν μέγαν Μεθόδιον εἰς τὸν κατὰ τῶν αἱρετικῶν ἀγῶνα, γράφων. «Ὅσους διαιροῦσι τὸ ὁμοούσιον τῆς Ἁγίας Τριάδος φεῦγε, καὶ οὐδὲ νὰ τοὺς βλέπῃς, οὔτε νὰ συντρώγῃς, οὔτε νὰ τοὺς χαιρετᾷς παντάπασιν· συναναστρέφου δὲ μόνον καὶ συλλειτούργει μὲ τοὺς ὁμόφρονάς σου καὶ ὀρθοδόξους». Τοιαῦτα καὶ τὰ τούτων ὅμοια ἔγραφεν ὁ μέγας Ἰωαννίκιος πρὸς τὸν θεοφόρον Μεθόδιον. Οὗτος δὲ τὰ ἀνεγίνωσκεν εἰς τοὺς αἱρετικούς, ἀλλ’ οἱ κάκιστοι περιέπαιζον τὸν Ἅγιον τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν ἔλεγον κακόν, καὶ τὸν ἐφαντάζοντο διεστραμμένον.