Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΜΕΘΟΔΙΟΥ τοῦ Ὁμολογητοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

Τούτου γενομένου συνηθροίσθησαν ὅλα τὰ πλήθη τῶν ὀρθοδόξων εἰς τὸ Πατριαρχεῖον λαμπαδηφοροῦντα· ἦλθε δὲ καὶ ἡ βασίλισσα ὁμοῦ καὶ ὁ υἱός της Μιχαήλ. Ψάλλοντες δὲ καὶ λιτανεύοντες μὲ τὰς Ἁγίας Εἰκόνας καὶ μὲ τὰ τίμια καὶ ζωοποιὰ ξύλα τοῦ ζωηφόρου Σταυροῦ, καὶ μὲ τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ἔφθασαν εἰς τὸν τόπον ὅπου λέγεται Μίλιον, κράζοντες ὅλοι καὶ βοῶντες τό, Κύριε ἐλέησον· ἐκεῖθεν ἐπέστρεψαν πάλιν εἰς τὸ Πατριαρχεῖον καὶ ἐπετέλεσαν τὴν θείαν μυσταγωγίαν. Τότε ἐνεθρόνισαν καὶ τὰς Ἁγίας Εἰκόνας ἑκάστην εἰς τὸν διωρισμένον της τόπον, ὅπως ἦσαν καὶ πρότερον. Ἐγένετο δὲ ἡ ἐνθρόνισις αὐτῶν διὰ τῶν σεβασμίων χειρῶν τοῦ Πατριάρχου, τῶν Ἀρχιερέων καὶ τῶν λοιπῶν προρρηθέντων ἁγίων. Ἀνεγνώσθησαν δὲ ἐπ’ ἄμβωνος τὰ ὀνόματα ὅλων τῶν κεκοιμημένων ὀρθοδόξων, ἅμα δὲ τῇ ἐκφωνήσει ἑκάστου ὀνόματος ἔλεγον· Αἰωνία ἡ μνήμη. Εἶτα ἀνεθεματίσθησαν τὰ ὀνόματα ὅλων τῶν αἱρετικῶν, οἵτινες δὲν ἐπροσκυνοῦσαν τὰς Ἁγίας Εἰκόνας. Ἀπὸ τότε λοιπὸν διώρισαν οἱ Ἅγιοι νὰ γίνεται ἑορτὴ κάθε χρόνον εἰς αὐτὴν τὴν ἡμέραν, καὶ νὰ ὀνομάζεται Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἔκαμε δὲ ἡ βασίλισσα Θεοδώρα συμπόσιον κοινὸν κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν, καὶ ἐφιλοξένησεν ὅλους τοὺς Ὁμολογητὰς καὶ Ὁσίους· ἦτο δὲ παρὼν τότε καὶ ὁ Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ὁμολογητὴς καὶ Γραπτός, καθήμενος κοντὰ εἰς τὸ τέλος τῆς τραπέζης. Ἡ δὲ βασίλισσα ἔβλεπε μετὰ προσοχῆς τὸ πρόσωπον τοῦ Ἁγίου Θεοφάνους, καὶ θαυμάζουσα ἀνεστέναζεν· ὁ δὲ Ἅγιος ἠρώτησε τὴν αἰτίαν, ἡ δὲ βασίλισσα τοῦ ἀποκρίνεται· «Θαυμάζω, Ἅγιε, τὴν ἀνδρείαν καὶ τὴν ὑπομονήν σου, καὶ τὴν ἀγριότητα καὶ θηριώδη ἀσπλαγχνίαν ἐκείνου, ὅστις σοῦ ἔγραψε τὰ ἐν τῷ μετώπῳ γράμματα». Ὁ δὲ Ἅγιος Θεοφάνης μήτε ηὐλαβήθη τὸ βασιλικὸν διάδημα, οὔτε ἐσκέφθη τὸ τί ἔγινε πρὸ ὀλίγου καὶ τί ἀπεφασίσθη διὰ τὸν Θεόφιλον, ἢ ὡς φαίνεται ἐκ συναρπαγῆς ὡσὰν ἄνθρωπος καὶ αὐτὸς ἀποκρίνεται οὕτως. «Διὰ ταῦτα τὰ γράμματα, ὦ εὐσεβεστάτη βασίλισσα, θέλομεν κριθῆ παρρησίᾳ μὲ τὸν ἄνδρα σου Θεόφιλον, ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως εἰς τὸ φοβερὸν ἐκεῖνο δικαστήριον τοῦ Θεοῦ». Ἀκούσασα ταῦτα ἡ βασίλισσα ἔγινε περίλυπος, καὶ λέγει μετὰ δακρύων. «Αὐταὶ εἶναι αἱ ὑποσχέσεις, αὐταὶ εἶναι αἱ ὁμολογίαι, Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, ποὺ μοῦ ὑπεσχέθητε; Λοιπὸν ὄχι μόνον δὲν συνεχωρήθη ὁ ἄνδρας μου, ἀλλὰ μελετᾶτε ἔτι νὰ τὸν παιδεύσετε;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐκ τούτων τῶν Ἁγίων ὁ μὲν Θεόδωρος ἑορτάζεται τὴν 27ην Δεκεμβρίου, ὁ δὲ Θεοφάνης τὴν 11ην Ὀκτωβρίου (βλέπε αντιστοίχως ἐν τόμοις ΙΒʹ καὶ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Τὸν θαυμάσιον βίον αὐτῆς βλέπε εἰς τὴν κηʹ (28ην) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».