Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΜΕΘΟΔΙΟΥ τοῦ Ὁμολογητοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

Ἀλλὰ θὰ ἐρωτήσῃ τις: πῶς ἐλυτρώθη ἐκεῖθεν ὁ Ἅγιος; Ἑπτὰ χρόνους ἦτο ἐκεῖ φυλακισμένος· μίαν μόνην ὀπὴν εἶχεν ὁ τάφος ἐκεῖνος σμικροτάτην καὶ ἀπὸ αὐτὴν τοῦ ἔδιδον ἄρτον καὶ ὕδωρ, ὅσον διὰ νὰ ζῇ μόνον. Τὸν δεύτερον χρόνον ἀπέθανεν ὁ λῃστής, καὶ ἓξ χρόνους ὑπέμεινε τὴν κάκωσιν ὁ Ἅγιος ὁμοῦ μὲ τὸν ἕτερον λῃστήν. Ὅτε δὲ συνεπληρώθησαν οἱ ἑπτὰ χρόνοι, τότε ἐλυτρώθη ἐκεῖθεν ὁ Ἅγιος διὰ τοῦ ἑξῆς θαυμασίου τρόπου.

Ἔτυχε τότε ὁ Θεόφιλος νὰ εἶναι βυθισμένος εἰς τὴν ἀνάγνωσιν ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τοῦ βασιλικοῦ παλατίου. Θεοῦ δὲ προνοίᾳ (τίνος ἄλλου;) εὑρίσκει δυσνόητόν τι πρόβλημα, τὸ ὁποῖον δὲν ἠδυνήθη μὲ κανένα τρόπον νὰ ἐξηγήσῃ, μολονότι ἐκαυχᾶτο, ὅτι ἦτο ἐμβριθέστατος καὶ εἰς τὴν ἔξω σοφίαν καὶ εἰς τὴν καθ’ ἡμᾶς ἱερὰν θεολογίαν. Ἀποστέλλει λοιπὸν τὸ ἐν λόγῳ πρόβλημα εἰς τὸν μαντιάρχην (πατριάρχην) του, ἢ καλύτερον εἰπεῖν δαιμονάρχην του· ὁμοίως τὸ ἀποστέλλει καὶ εἰς τὸν φιλόσοφόν του, τὸν περίφημον Λέοντα τὸν Θεσσαλονίκης. Ἀλλὰ καὶ οἱ δύο ματαίως ἐκοπίασαν, διότι ἐτύφλωσεν αὐτοὺς ὁ Θεὸς καὶ φάσκοντες εἶναι σοφοὶ ἐμωράνθησαν οἱ μάταιοι καὶ κακόφρονες, ἢ καλύτερον εἰπεῖν δαιμονόφρονες καὶ δοκόφρονες. Δὲν ἠδυνήθησαν λοιπὸν οἱ τρισάθλιοι νὰ λύσωσι τὴν ἀπορίαν τοῦ βασιλέως των. Διὰ τὸν λόγον τοῦτον ὁ Θεόφιλος ἐγένετο κατηφὴς καὶ περίλυπος ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας· ἡ πολλὴ δὲ λύπη τοῦ ἐπροξένησεν εἰς τὸν στόμαχον ἀνορεξίαν. Ὅθεν οὔτε νὰ φάγῃ οὔτε νὰ πίῃ ἠδύνατο. Τὸ αἴτιον τῆς λύπης ἀντελήφθη ἕνας ἀπὸ τοὺς ἄρχοντάς του, κουβικουλάριος κατὰ τὴν ἀξίαν, ὅστις λαμβάνει τὸ θάρρος καὶ λέγει πρὸς τὸν βασιλέα. Οὐδεὶς ἄλλος δύναται νὰ διασκεδάσῃ τὴν λύπην σου καὶ νὰ διαλύσῃ τὴν ἀπορίαν σου, βασιλεῦ, παρὰ μόνον ὁ Μεθόδιος, ὁ ἐξόριστος εἰς τὴν νῆσον τοῦ Ἀντιγόνου, ὁ κατάκλειστος μέσα εἰς τὸν σκοτεινότατον τάφον τοῦ Κοπρωνύμου ἀπὸ χρόνων ἱκανῶν. Ἐὰν δὲ ἐγκρίνετε, δότε μοι τὸ ζητούμενον ἔγγραφον καὶ πηγαίνω τὴν νύκτα κρυφίως καὶ τὸν ἐρωτῶ ἐκ μέρους μου, καὶ λαμβάνω τὴν λύσιν καὶ ἐξήγησιν τοῦ ζητήματος. Ὅταν δὲ τὴν φέρω εἰς σέ, θέλεις ἀμέσως ἀπαλλαγῆ τῆς στενοχωρίας, ἥτις σὲ βασανίζει.

Εἰς τοῦτο συγκατένευσεν, ὁ βασιλεύς· ὅθεν ἐπῆγεν ὁ κουβικουλάριος εἰς τὴν νῆσον τοῦ Ἀντιγόνου· ἐνῷ δὲ εὑρίσκετο εἰσέτι μακρὰν τοῦ τάφου, ἕως οὗ ἠκούετο ἡ φωνή, ἀκούει τὸν Ἅγιον νὰ τὸν χαιρετᾷ λέγων. «Κακῶς ὥρισες, ἀδελφέ, κὺρ Ἰωάννη κουβικουλάριε· ἠξεύρω καλῶς διὰ ποίαν αἰτίαν σὲ ἔστειλεν ἐδῶ ὁ Θεόφιλος· πλὴν δός μοι ὀλίγον χάρτην καὶ μελάνην».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐκ τούτων τῶν Ἁγίων ὁ μὲν Θεόδωρος ἑορτάζεται τὴν 27ην Δεκεμβρίου, ὁ δὲ Θεοφάνης τὴν 11ην Ὀκτωβρίου (βλέπε αντιστοίχως ἐν τόμοις ΙΒʹ καὶ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Τὸν θαυμάσιον βίον αὐτῆς βλέπε εἰς τὴν κηʹ (28ην) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».