Τῇ Θ’ (9ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Ταυρομενίας.

Κατὰ δὲ τὴν δεκάτην ὥραν ἤλθομεν ἡμεῖς μὲ τὸν Τατιανόν, εἰς ὀλίγον δὲ διάστημα ἦλθε καὶ ὁ ἡγεμὼν μὲ τὸ στράτευμα, ὅστις ἐμήνυσε νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸ παλάτιον ὁ Ἅγιος· ἡμεῖς δὲ τὸν ἐζητήσαμεν παντοῦ καὶ δὲν τὸν εὕρομεν. Ὅταν δὲ ἐνύκτωσεν, μετέβην ἐγὼ ζητῶν αὐτὸν εἰς κάθε τόπον ἀναχωρητικὸν καὶ παράμερον, μήπως καὶ προσεύχεται· βλέπων δὲ εἰς τὴν σχισμὴν τῆς πέτρας, εἶδα φῶς ὡς ἀστραπήν· ὅθεν πλησιάσας βλέπω (φεῦ!) τὸ τίμιον σῶμα τοῦ κυρίου μου συντεθλασμένον καὶ ἀγνώριστον· φωνάζων δὲ ὅσον ἠδυνάμην, ἔτυπτον τὸ πρόσωπόν μου κλαίων καὶ λέγων ταῦτα ἀπὸ τὸν μεγάλον πόνον καὶ τὴν θλῖψίν μου· «Οἴμοι τῷ ἀθλίῳ! Τίς ἐφόνευσε τὸν ποιμένα μας καὶ διδάσκαλον; ποῖος ἄνομος ἐτόλμησε νὰ ἐγγίσῃ τὸ θεῖόν σου πρόσωπον; Οὐαί μοι τῷ τάλανι, δὲν ἀκούω πλέον τὴν γλυκυτάτην σου λαλιάν, νὰ μοῦ εἴπῃς «τέκνον, Εὐάγριε»· διὰ τοῦτο θαρρῶ μὲ ἀπέστειλες, ἵνα μὴ ἴδω τὸν ἄδικόν σου καὶ ἄμορφον θάνατον. Διατί νὰ μὴ εἶμαι παρών, νὰ ἀποθάνω μᾶλλον ἐγὼ ἀντὶ σοῦ, Πάτερ γλυκύτατε;».

Αὐτὰ καὶ ἄλλα ὅμοια λέγοντος ἐμοῦ ἤκουσαν τὰς φωνὰς καὶ ἐσυνάχθησαν πολλοί· ἐξόχως δὲ ὁ Τατιανός, ὁ Λυκαονίδης καὶ ὁ Βονιφάτιος, πρὸς τὸν ὁποῖον ἐφώναξα λέγων· «Βλέπεις, ἡγεμών, τὸν διδάσκαλον καὶ φωστῆρά μας, πῶς κεῖται αἱματωμένος καὶ νεκρὸς ὡς ληστὴς καὶ παράνομος;». Ὁ δὲ ἄρχων, ἰδὼν αὐτόν, ἔκλαυσε μεγαλοφώνως καὶ ἐξέσχιζεν ἀπὸ τὸν μεγάλον πόνον τὰ ἱμάτια αὐτοῦ. Καθὼς ἐθρηνοῦμεν, ἦλθε καὶ ἡ ὁσιωτάτη Παῦλα μὲ τὰς ἄλλας παρθένους καὶ πίπτουσα εἰς τὸ ἅγιον λείψανον ἐθρήνει ἀπαρηγόρητα καὶ ἔχυνεν ἄφθονα δάκρυα, ὥστε ἦτο ἀδύνατον νὰ παρηγορηθῇ, ἀλλὰ ἔλεγεν· «Ἂς ἔλθουν ἐκεῖνοι, οἵτινες ἐφόνευσαν τὸν δεσπότην μου, νὰ θανατώσουν καὶ ἐμὲ τὴν τάλαιναν, ἵνα συνταφῶ μετὰ τοῦ κυρίου μου». Μετὰ ταῦτα, ἐπειδὴ μὲ τὰ δάκρυα οὐδὲν ὠφελοῦμεν, ἐσηκώσαμεν τὸ ἅγιον λείψανον καὶ τὸ μετεφέραμεν ἐκεῖ πλησίον, ἐθέσαμεν δὲ αὐτὸ προσωρινῶς, καθὼς τὸ εὕρομεν φονευμένον. Τὸ πρωῒ παρήγγειλεν ὁ ἄρχων εἰς χρυσοχόον νὰ κατασκευάσῃ θήκην χρυσῆν καὶ πολύτιμον διὰ νὰ θέσῃ εἰς αὐτὴν τὸ ἅγιον λείψανον.

Μετὰ ταῦτα ἀνέκρινε πολλοὺς εἰς τὸ Πραιτώριον, ἵνα μάθῃ τίς ἐφόνευσε τὸν Ἅγιον· καθὼς δὲ ἐβασάνιζε τοὺς δούλους του, ἰδοὺ ἔφθασε καὶ τὸ παιδάριον, ὅπερ ἐσώθη ἀπὸ τοὺς φονεῖς μὲ τὴν θείαν βοήθειαν καὶ μᾶς εἶπεν ὅλα τὰ γενόμενα, τὰ ὁποῖα ἀκούσας ὁ Βονιφάτιος ἔδεσεν εὐθὺς τὸν Ἀρτάγαρον καὶ τοὺς ἄλλους δύο, προσέταξε δὲ τοὺς στρατιώτας, οἵτινες τοὺς ἔδειραν τόσον σκληρῶς, ὥστε ἐφάνησαν ὅλα των τὰ μιαρὰ ὀστᾶ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Μοντανὸς ἀνεφάνη ἔκ τινος πόλεως τῆς Φρυγίας Ἀρδαβὰ καλουμένης, ὁ ὁποῖος γενόμενος Χριστιανός, δι’ ἀγάπην φιλαρχίας ἔγινεν ἀρχηγὸς νέας αἱρέσεως κατὰ τὸν δεύτερον αἰῶνα ἀπὸ Χριστοῦ. Οὗτος κατηγόρει τοὺς γάμους, καὶ ἐθέσπιζε νὰ διαχωρίζωνται οἱ ὕπανδροι· ἔλεγε δὲ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Παράκλητος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶχε κακόδοξα φρονήματα. Ὅθεν καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ὠνομάζοντο Μοντανισταί.

[2] Ο ἑλληνικὸς αὐτοῦ Βίος εὑρίσκεται ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Μετὰ τὸ ἀναληφθῆναι τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν». Οὗτος μεταγλωττισθεὶς κατεχωρίσθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς εἰς τὴν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδοθεῖσαν «Καλοκαιρινήν». Ὁ αὐτὸς καταχωρίζεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὸ λεκτικόν. Περὶ τοῦ Ἁγίου Παγκρατίου, βλέπε καὶ εἰς τὴν 9ην Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται μετὰ Μαρκέλλου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ Φιλαγρίου Ἐπισκόπου Κύπρου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τόμος Βʹ ἔκδ. αʹ σελ. 182, ἔκδ. βʹ σελ. 182, ἔκδ. γʹ σελ. 260-261).