Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΘΕΟΔΩΡΟΥ τοῦ κατὰ τὴν Λαύραν τοῦ Ἁγίου Σάββα ἀσκήσαντος, ἔπειτα γεγονότος Ἀρχιεπισκόπου Ἐδέσσης· οὗ τὸν βίον ἔγραψεν ὁ Ἐπίσκοπος Ἐμέσσης Βασίλειος.

Συμπονέσας δὲ ἡμᾶς ὁ Ἀρχιερεὺς παρεκάλεσε τοὺς γραφεῖς καὶ τὸν Ἀρχίατρον νὰ ἀναφέρουν εἰς τὸν βασιλέα διὰ τὸν τῆς Ἐδέσσης Ἐπίσκοπον. Οἱ δὲ εἶπον, ὅτι δὲν ἦτο καιρὸς διὰ τότε, ἐπειδὴ ὁ βασιλεὺς εἶχε δεινὴν ἀσθένειαν, ἥτις λέγεται ἑλληνικὰ καρκίνος καὶ ἄνθραξ, ὅστις τρώγει τὴν σάρκα καὶ δὲν ἔχει θεραπείαν. Τὸ δὲ χειρότερον, ὅτι ἦτο εἰς τὰ βλέφαρα καὶ ἐτυφλώθη τὸ φῶς του, καὶ δὲν ἠδύναντο οἱ ἰατροὶ νὰ τοῦ δώσουν τινὰ ὠφέλειαν. Μάλιστα ἀπὸ ταύτην τὴν ἀσθένειαν τοῦ ἦλθε καὶ πνευμονία καὶ ἔμελλε νὰ ἀποθάνῃ εἰς ὀλίγας ἡμέρας.

Ταῦτα ἀκούσας ὁ Ἅγιος εἶπε πρὸς αὐτούς· «Τίς ἠξεύρει, κύριοί μου, μήπως καὶ τὸν ἰατρεύσω μὲ τὴν θείαν βοήθειαν;». Τοῦ λέγει δὲ ὁ ἰατρός· «Ἐὰν κάμῃς εἰς αὐτὸν τόσην εὐεργεσίαν, σοῦ δίδει ὅ,τι τοῦ ζητήσῃς ὡς δώρημα». Ἀπελθὼν εἰς τὸν βασιλέα εἶπεν εἰς αὐτόν· «Ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ἐδέσσης ἦλθεν ἐδῶ, ὅστις εἶναι ἰατρὸς θαυμάσιος, καὶ προσκάλεσέ τον, ἴσως καὶ σοῦ δώσῃ τὴν ἴασιν». Ἀποστείλας τότε ὁ βασιλεὺς ἀνθρώπους προσεκάλεσε τὸν Ἅγιον, ὅστις προσῆλθε φέρων μεθ’ ἑαυτοῦ ἀπὸ τὸ χῶμα τοῦ Ἁγίου Τάφου, καὶ τὸν ἐπότισε μὲ νερὸν τῆς ἁγίας κανδήλας, ἔχρισε δὲ καὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ, τὰ βλέφαρα, τὴν καρδίαν καὶ τὰ μετάφρενα, τὸν Χριστὸν ἐπικαλούμενος. Οὕτω ποιήσας, ἐπρόσταξε καὶ τὸν ἀφῆκαν μοναχὸν νὰ κοιμηθῇ. Καθὼς δὲ ὕπνωσεν, ἔφυγεν εὐθὺς ἡ ἀσθένεια (ὦ τῶν θαυμασίων σου, Χριστὲ Βασιλεῦ παντοδύναμε!), τὰ οἰδήματα καὶ αἱ πληγαὶ ἀπὸ τὸ πρόσωπον ἠφανίσθησαν, οἱ ὀφθαλμοὶ ἐφωτίσθησαν, ὁ λαῦρος πυρετὸς μετετράπη εἰς δρόσον γλυκυτάτην, ὁ πνεύμων ἐξεπρίσθη, καὶ ἀνεκλήθη ἀπὸ τὰς πύλας τοῦ θανάτου ὁ ἀπελπισθεὶς ἀπὸ ὅλους καὶ ἀνεστήθη ὁ πρώην νεκρὸς νομιζόμενος.

Ὡς ἐξύπνησεν ὁ βασιλεύς, βλέπων τοιοῦτον παράδοξον, ἐθαύμαζε πῶς εὑρέθη εἰς μίαν στιγμὴν ὅλως ὑγιὴς καὶ ἄνοσος, ηὐχαρίστει δὲ τὸν ἰατρὸν ὅσον ἠδύνατο, καὶ ἔκαμε μεγάλην τράπεζαν ἀπὸ τὴν χαράν του, φιλεύων ὅλους τοὺς μεγιστᾶνας καὶ ἄρχοντας καὶ πλῆθος στρατιωτῶν. Δίδων δὲ τοῦ θαυματουργοῦ Θεοδώρου βασιλικὰ καὶ πολύτιμα χαρίσματα, τὸν ἠρώτησε λέγων· «Τίς εἶναι ἡ αἰτία, ὅπου ἦλθεν ἐδῶ, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ καὶ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου;». Ὁ δὲ Ἅγιος εἶπε τὴν ὑπόθεσιν. Ὅθεν ὁ βασιλεύς, ἔχων πόθον ἄπειρον νὰ χαροποιήσῃ τὸν εὐεργέτην του, ἔστειλεν ἀνθρώπους εὐθὺς πρὸς τοὺς Ἀμιράδες τῆς Συρίας καὶ τῆς Ἀντιοχείας μὲ ἀπειλητικὰ γράμματα, νὰ δώσουν ὅσα πράγματα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἐδέσσης ἐπῆραν, τοὺς δὲ αἱρετικούς, ὅσοι δὲν στέρξουν νὰ γίνουν Ὀρθόδοξοι, νὰ τοὺς διώξουν ἔξω τῆς πόλεως.