Ἦτο δὲ ἀποφασισμένον καὶ προωρισμένον ἐκ θείας προνοίας, διὰ νὰ πολεμήσωσι κατὰ τοῦ ἀλάστορος καὶ κοσμοκράτορος διαβόλου καὶ νὰ δοκιμάσωσι πολλὰς θλίψεις, στενοχωρίας, ὕβρεις, διωγμοὺς καὶ φυλακὰς διὰ νὰ φανῶσι τέλειοι Μάρτυρες, ὁ μὲν θεῖος Νεκτάριος ἐνεργείᾳ καὶ πράξει, ὁ δὲ Ὁσιώτατος Στέφανος τῇ κατὰ Θεὸν γνώμῃ καὶ προαιρέσει, ἐνθυμούμενοι πάντοτε, ὅτι οὐδεὶς στεφανοῦται, ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ· ὕστερον δὲ ἀπὸ ὅλα αὐτά, ἐπῆγαν καὶ εἰς τὴν πατρίδα των. Πάλιν δὲ ὁμοίως, ἀλλὰ καὶ πολὺ περισσότερον, ἔστησεν ὁ πονηρὸς δαίμων ὅλας τὰς παγίδας του κατ’ αὐτῶν· ἀλλ’ ἐκεῖ καὶ κατησχύνθη τελείως, καὶ ὅλαι του αἱ δυνάμεις ὡς βέλη νηπίων ἐφάνησαν. Πρῶτον διήγειρεν ὁ παγκάκιστος κατὰ τῶν μακαρίων ἀνδρῶν ὅλους, συγγενεῖς, φίλους, γνωρίμους, μικρούς, μεγάλους, ἄνδρας, γυναῖκας, ὡς θηρία ἀνήμερα νὰ τοὺς καταφάγωσι· τοὺς ἀπέβαλον τέλος πάντων, κακὴν κακῶς ἀπ’ ἐκεῖ, διὰ νὰ πληρωθῶσιν εἰς αὐτοὺς τὰ τῶν Ἀποστόλων παθήματα «διωκόμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι» καὶ τὰ λοιπά.
Ὅθεν ἐπειδὴ δὲν ὑπῆρξε τρόπος νὰ εὑρίσκωνται ὁμοῦ καὶ οἱ δύο, ἔγινεν ἀπόφασις τοῦ Ἁγίου Θεοῦ νὰ λάβωσι τέλος οἱ ἀγῶνες των· καὶ ὁ μὲν Μάρτυς, ἐκεῖ ὅπου ἠρνήθη οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν, ἐκεῖ καὶ λαμπρῶς νὰ κηρύξῃ καὶ νὰ ὁμολογήσῃ τὸ σωτήριον ὄνομα τοῦ γλυκυτάτου Χριστοῦ· ὁ δὲ φιλομάρτυς νὰ σταθῇ εἰς ἄλλο μέρος, μέχρι τῆς πεποθημένης εὐτυχεστάτης ἐκβάσεως τοῦ μαρτυρίου, ἵνα κομίσηται ἐκ Θεοῦ καὶ τέλειον τὸν μισθὸν τῶν βασάνων του καὶ τὴν ἀπόλαυσιν τῆς σοροῦ τῶν λειψάνων τοῦ Μάρτυρος Νεκταρίου του. Ὁ μὲν λοιπὸν ὁσιώτατος Στέφανος ἐπῆγεν εἰς τὴν Σμύρνην μὲ τὴν γνώμην τοῦ Μάρτυρος, ὄχι κενῶς καὶ εἰς μάτην, ἀλλὰ διὰ νὰ ἐνεργῇ ἀπ’ ἐκεῖ παντοιοτρόπως τὰ τελεσιουργικά, ὅσα χρειώδη, πρὸς σωτηρίαν τῆς λαμπρᾶς ἡμῶν πίστεως· ὁ δὲ Μάρτυς ἔμεινεν εἰς τὴν πατρίδα του, ἧς οὐδὲν γλυκύτερον, κατὰ τὸν εἰπόντα, νὰ τὴν ἁγιάσῃ καὶ νὰ τὴν λαμπρύνῃ μὲ τὸν τέλειον σωματικὸν ἀποχωρισμὸν τῆς ἱερᾶς του ἀθλήσεως. Καὶ ἀκούσατε! Διὰ νὰ ἡσυχάσῃ τοὺς συμπατριώτας του καὶ νὰ παύσῃ τὸν φόβον τὸν μέγαν ὅπου ἔλαβον διὰ τοὺς Ἀγαρηνούς, παρουσιάσθη εἰς τοὺς Τούρκους ἐν σχήματι ὀθωμανικῷ ζῶν μετ’ αὐτῶν μέχρι τοῦ μπαϊραμίου των, πλὴν σύννους ἀείποτε καὶ σκυθρωπός. Ἐλθούσης δὲ τῆς παμμιάρου ταύτης ἑορτῆς των καὶ αὐτὸς συνεορτάζων ἐφαίνετο τρόπον τινά, διὰ νὰ ἀποβάλῃ πᾶσαν ὑποψίαν ἀπὸ αὐτούς, ὅτι εἶχε ποτὲ συναναστροφὴν μετὰ τῶν Χριστιανῶν ἢ παρεκινήθη ὅλως ὑπ᾽ αὐτῶν εἰς τὸ ἔργον τοῦτο.