Λόγος εἰς τὰ Ἅγια ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ Τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Διὰ τοῦτο λοιπόν, εὐλογημένοι Χριστιανοί, ἐφάνη τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον εἰς εἶδος περιστερᾶς. Ἀλλὰ καὶ δι’ ἄλλον λόγον ἐγένετο τοῦτο. Ὅτι ἡ περιστερὰ εἶναι ἀκεραία, ἤτοι πλέον ἄκακον ἀπὸ ὅλα τὰ πετεινά, καθὼς λέγει καὶ τὸ Εὐαγγέλιον· «Γίνεσθε φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις, καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί»· Ἤτοι ὁ ὄφις ἔχει συνήθειαν, ὅταν τὸν κτυποῦν, νὰ ἀφήνῃ τὸ σῶμά του νὰ τὸ θανατώσουν, μόνον τὴν κεφαλήν του προφυλάσσει. Οὕτω καὶ ἡμεῖς οἱ Χριστιανοὶ νὰ εἴμεθα φρόνιμοι, τὰ πλούτη μας ὅλα καὶ τὸ σῶμά μας νὰ δίδωμεν εἰς τὸν θάνατον διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, μόνον τὴν πίστιν μας νὰ φυλάττωμεν ἀπὸ ὅλα περισσότερον, καὶ νὰ εἴμεθα ὡς ἡ περιστερὰ κατὰ πάντα ἄκακοι, νὰ μὴ κρατῶμεν κακίαν καὶ ἔχθραν κατά τινος Χριστιανοῦ, οὔτε νὰ πονηρευώμεθα εἰς κάθε λόγον. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἡ περιστερὰ εἶναι ἀπὸ ὅλα τὰ πετεινὰ καθαρωτέρα καὶ ἄκακος, διὰ τοῦτο τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἐφάνη εἰς εἶδος περιστερᾶς. Ἠκούσατε, εὐλογημένοι Χριστιανοί, τὸ τέταρτον ζήτημα. Ἂς εἴπωμεν καὶ τὸ πέμπτον· καὶ ἐνθυμεῖσθε ποῖον εἶναι, ἢ ἀπὸ τὴν πυκνότητα τοῦ λόγου τὸ ἐλησμονήσατε; Νομίζω ὀλίγοι νὰ τὸ ἐνθυμῆσθε, πλὴν νὰ σᾶς τὸ ἐπενθυμίσω.

Πέμπτον ζήτημα εἶναι· Πόσα βαπτίσματα ὑπάρχουν; Καὶ λέγομεν εἰς αὐτό, ὅτι βαπτίσματα εἶναι πέντε. Πρῶτον βάπτισμα εἶναι τοῦ Μωϋσέως, ὅστις ἐπέρασε τοὺς Ἑβραίους εἰς τὴν Ἐρυθρὰν θάλασσαν, καθὼς τὸ μαρτυρεῖ ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς εἰς ἕνα τροπάριον τῆς σημερινῆς ἑορτῆς εἰς τὴν ἑβδόμην ᾠδήν, καὶ λέγει· «Θάλασσα δὲ ἦν τύπος ὕδατος, καὶ νεφέλη τοῦ πνεύματος». Ἤτοι ἀντὶ ὕδατος ὑπῆρχεν ἡ θάλασσα ἡ Ἐρυθρά, καὶ ἀντὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἦτο ἡ νεφέλη ἐκείνη, ἡ ὁποία τοὺς ἐσκέπαζε τὴν ἡμέραν, καὶ δὲν ἐκαίοντο ἀπὸ τὸ καῦμα τοῦ ἡλίου. Δεύτερον βάπτισμα εἶναι τὸ τοῦ Προφήτου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, ὅστις ἐβάπτιζε τοὺς Ἑβραίους, καθὼς τὸ λέγει καὶ τὸ Ἅγιον Εὐαγγέλιον τὸ κατὰ Ἰωάννην, ὅτι «ἦν δὲ καὶ Ἰωάννης βαπτίζων ἐν Αἰνὼν ἐγγὺς τοῦ Σαλείμ, ὅτι ὕδατα πολλὰ ἦν ἐκεῖ». Σαλεὶμ ἐλέγετο ἡ Ἱερουσαλήμ. Πλὴν τὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου μόνον πρὸς μετάνοιαν ἐγένετο, ἤτοι ὡς προετοιμασία τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου, διότι αὐτὸ τὸ βάπτισμα Πνεῦμα Ἅγιον δὲν ἐχάριζεν εἰς τοὺς βαπτιζομένους, καθὼς λέγουσιν αἱ Πράξεις τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. «Ἐγένετο Παῦλον διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ μέρη, ἐλθεῖν εἰς Ἔφεσον καὶ εὑρὼν μαθητάς τινας εἶπε πρὸς αὐτούς· «Εἰ Πνεῦμα Ἅγιον ἐλάβετε πιστεύσαντες;». Οἱ δὲ εἶπον. «Ἀλλ’ οὐδὲ εἰ Πνεῦμα Ἅγιόν ἐστιν ἠκούσαμεν». Εἶπε δὲ Παῦλος· «Εἰς τί οὖν ἐβαπτίσθητε;». Οἱ δὲ εἶπον· «Εἰς τὸ Ἰωάννου βάπτισμα». Εἶπε δὲ πρὸς αὐτοὺς ὁ Παῦλος· «Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισε βάπτισμα μετανοίας, τῷ λαῷ λέγων εἰς τὸν ἐρχόμενον μετ’ αὐτὸν ἵνα πιστεύσωσι, τοῦτ’ ἔστιν εἰς τὸν Κύριον Ἰησοῦν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ δὲ δύναμις ἐκείνων, οἵτινες κατέπεσον εἰς τὰ καταχθόνια, συνετρίβη μὲ τὴν κάθοδον τοῦ Κυρίου εἰς τὸν Ἅδην μετὰ τὴν σταύρωσιν, ἀφ’ ὅτου ἀναστὰς συνεξανέστησε καὶ ἅπαν τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων.