Τῇ ΚΖ’ (27ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ.

«Ἄθλιε πλούσιε, τί πατέρα ὀνομάζεις τὸν Ἀβραάμ, τὴν ζωὴν τοῦ ὁποίου δὲν ἐμιμήθης; ὁ Ἀβραὰμ πάντα ἄνθρωπον ἐξενοδόχει εἰς τὸν οἶκόν του, σὺ δὲ οὐδὲ ἕνα πτωχὸν ἐφρόντισας νὰ θρέψῃς. Δὲν πρέπει νὰ πενθήσῃ τις καὶ νὰ κλαύσῃ, ὅτι ὁ δυστυχὴς πλούσιος, ὁ κεκτημένος τόσον πλοῦτον, ἔγινεν ἐνδεὴς καὶ μιᾶς μόνης ρανίδος ὕδατος; καὶ διατί τοῦτο; ἐπειδὴ εἰς τὸν χειμῶνα τῆς παρούσης ζωῆς δὲν ἔσπειρε, διὰ τοῦτο ἦλθε τὸ θέρος τῆς ἄλλης ζωῆς καὶ δὲν ἐθέρισε. Καὶ τοῦτο γίνεται κατ’ οἰκονομίαν τοῦ Δεσπότου τῶν ὅλων Θεοῦ, δηλαδὴ νὰ εἶναι ἡ κόλασις τῶν ἀσεβῶν καὶ ἁμαρτωλῶν καὶ ἡ ἀνάπαυσις τῶν εὐσεβῶν καὶ δικαίων ἀντικρὺ ἡ μία εἰς τὴν ἄλλην. Διατί; ἵνα βλέπωσιν ἀλλήλους οἱ ἀσεβεῖς καὶ οἱ εὐσεβεῖς, καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ οἱ δίκαιοι, καὶ οὕτω νὰ γνωρίσωσιν ὁ εἷς τὸν ἄλλον· διότι τότε ἕκαστος Μάρτυς θέλει γνωρίσει τὸν τύραννον ὁ ὁποῖος τὸν ἐβασάνισε, καὶ ἀντιστρόφως, ἕκαστος τύραννος θέλει γνωρίσει τὸν Μάρτυρα, τὸν ὁποῖον ἐτιμώρησεν.

Καὶ ὅτι αὐτὰ τὰ ὁποῖα λέγω δὲν εἶναι ἰδικά μου λόγια, ἄκουσον τὴν Σοφίαν τοῦ Σολομῶντος, λέγοντος· «Τότε στήσεται ἐν παρρησίᾳ πολλῇ ὁ δίκαιος κατὰ πρόσωπον τῶν θλιψάντων αὐτὸν» (Σοφ. ε’ 1), διότι ὡς ὁ ὁδοιπόρος περιπατῶν εἰς τὸ καῦμα τοῦ ἡλίου καὶ εὑρίσκων κατὰ τύχην πηγήν τινα καθαροῦ ὕδατος, κατακαίεται μὲν ἐκ τῆς δίψης, ἐμποδίζεται δὲ τοῦ νὰ πίῃ, νερὸν ἢ καθώς τις λίαν πεινασμένος, ὅστις παρακάθηται μὲν εἰς τράπεζάν τινα, ἥτις περιέχει διάφορα φαγητά, ἐμποδίζεται δὲ ἀπὸ ἄλλον τινὰ δυνατώτερον νὰ μὴ φάγῃ καθώς, λέγω, οἱ τοιοῦτοι, καὶ ὁ διψασμένος δηλαδὴ καὶ ὁ πεινασμένος, πολὺν πόνον καὶ τιμωρίαν δοκιμάζουσι, διότι καὶ ὁ διψασμένος δὲν ἠμπορεῖ νὰ σβύσῃ τὴν δίψαν του διὰ τοῦ ὕδατος καὶ ὁ πεινασμένος δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἀνακουφίσῃ τὴν πεῖνάν του διὰ τοῦ φαγητοῦ, τοιουτοτρόπως θέλει ἀκολουθήσει καὶ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως· διότι θὰ βλέπωσι μὲν τοὺς Ἁγίους εὐφραινομένους οἱ ἀσεβεῖς καὶ οἱ ἁμαρτωλοί, δὲν θὰ δυνηθῶσιν ὅμως νὰ ἀπολαύσωσι καὶ αὐτοὶ ἀπὸ τὴν βασιλικὴν ἐκείνην τράπεζαν τῶν Δικαίων.

Ὅθεν καὶ ὁ Θεός, θέλων νὰ τιμωρήσῃ τὸν Ἀδάμ, τὸν ἐτοποθέτησεν ἀντικρὺ τοῦ Παραδείσου και ἐκεῖ νὰ ἐργάζηται τὴν γῆν, ἵνα καθ’ ἑκάστην βλέπων μὲν τὸν ποθεινὸν ἐκεῖνον τόπον τοῦ Παραδείσου ἐκ τοῦ ὁποίου ἐξῆλθε, μὴ ἠμπορῶν δὲ νὰ τὸν ἀπολαύσῃ, ἔχῃ πάντοτε πόνον καὶ θλῖψιν εἰς τὴν ψυχήν του ἀφόρητον. Ἐὰν δέ, ἀδελφὲ Κυριακέ, δὲν ἀνταμωθῶμεν εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν, ἀλλ’ ὅμως ἐκεῖ,


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ μετάφρασιν τοῦ Ἱεροῦ Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

[2] Βύσσος εἶναι λινάρι λευκότατον καὶ λεπτότατον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ὑφαίνονται τὰ λεπτότατα καὶ λευκότατα ἱμάτια, ἅπερ φοροῦσιν οἱ πλούσιοι ἐν τῷ καιρῷ τοῦ θέρους.

[3] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι ὁ μὲν Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἐφανέρωσε διὰ ποῖον σκοπὸν ἐζήτησαν οἱ Ἰουδαῖοι νὰ συντριβῶσι τὰ σκέλη, τόσον τοῦ Κυρίου, ὅσον καὶ τῶν λῃστῶν· ἵνα ἀποθάνωσι τουτέστι ταχύτερον καὶ καταβιβασθῶσιν ἀπὸ τοὺς σταυροὺς καὶ ἀφαιρεθῶσιν ἐκ τοῦ μέσου διὰ τῆς ἐνταφιάσεως, ἵνα μὴ μένωσιν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ἐν τοιαύτῃ μεγάλῃ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα, διότι τί λέγει; «Οἱ οὖν Ἰουδαῖοι ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ Σαββάτῳ, ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν (ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ Σαββάτου), ἠρώτησαν τὸν Πιλάτον, ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν. Ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται καὶ τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ»· (δῆλον δὲ ὅτι καὶ κατεβίβασαν αὐτοὺς ἀπὸ τοὺς Σταυροὺς καὶ ἐνεταφίασαν (Ἰωαν. ιθ’ 31). Ὁ θεῖος Χρυσόστομος λοιπὸν ἀκολουθῶν τὸν σκοπὸν τοῦτον τῶν Ἰουδαίων, ὑπέλαβεν ὅτι καθὼς οἱ στρατιῶται κατεβίβασαν τῶν λῃστῶν τὰ σώματα ἀπὸ τοὺς Σταυρούς, οὕτω κατεβίβασαν καὶ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν Σταυρόν· καὶ διὰ τοῦτο λέγει ἐδῶ, ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι αὐτοὶ κατεβίβασαν τὸν Κύριον ἀπὸ τὸν Σταυρόν. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἐδήλωσε τοῦτο ρητῶς ὁ Εὐαγγελιστής, μάλιστα δὲ λέγει παρακατιών, ὅτι «Μετὰ ταῦτα ἠρώτησε τὸν Πιλάτον ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας ἵνα ... ἄρῃ (ὃ δηλοῖ ἵνα σηκώσῃ ἐκ τοῦ μέσου καθὼς ἀνωτέρω ἡρμηνεύθη καὶ τὸ ἀρθῶσι) τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλάτος» (κεφ. ιθ’ 38)· καὶ ἴσως ἕως οὗ ὁ στρατιώτης νὰ νύξῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν καὶ νὰ ρεύσῃ ἐξ αὐτῆς αἷμα καὶ ὕδωρ, παρῆλθεν ἐν τῷ μεταξὺ χρονικόν τι διάστημα, μεθ’ ὃ ὑπῆγεν ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἐζήτησε νὰ καταβιβάσῃ ἀπὸ τὸν Σταυρὸν τὸ σῶμα τοῦ τεθανατωμένου Σωτῆρος. Μαρτυροῦσι δὲ τοῦτο συμφώνως καὶ οἱ δύο Εὐαγγελισταί, ὅ τε Μάρκος καὶ ὁ Λουκᾶς διότι ὁ μὲν Μάρκος λέγει περὶ τοῦ Ἰωσήφ. «Καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτόν, ἐνείλησε τῇ σινδόνι». (Μάρ. ιϛ’ 46) ὁ δὲ Λουκᾶς «Καὶ καθελὼν αὐτό, ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι» (Λουκ. κγ’ 53).

[4] Ὅρα περὶ τοῦ Ἀρσακίου τούτου εἰς τὴν ἑνδεκάτην τοῦ Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).