Τῇ ΚΖ’ (27ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ.

Καὶ ὁ μὲν Πάπας ἔπεμψεν εἰς τὸν βασιλέα ἀφορισμόν, ἔχοντα ὡς ἑξῆς· «Φωνὴ αἵματος τοῦ δικαίου Ἰωάννου βοᾷ πρὸς τὸν Θεὸν κατὰ σοῦ, βασιλεῦ Ἀρκάδιε! διότι τὸν καιρὸν τῆς εἰρήνης ἐποίησας καιρὸν διωγμοῦ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ἐξορίζων τὸν ἀληθῆ ποιμένα της, μεθ’ οὗ καὶ αὐτὸν τὸν Χριστόν, φεῦ! ἐξώρισας καὶ παρέδωκας τὸ ποίμνιον αὐτοῦ εἰς μισθωτοὺς καὶ ὄχι ἀληθεῖς ποιμένας· ἐγὼ δὲν λυποῦμαι διὰ τὸν Χρυσόστομον, ὅτι μακάριος ἐκεῖνος διὰ τὰ μεγάλα του κατορθώματα καὶ τρισμακάριος διὰ τὰς ἀναριθμήτους κολάσεις, ἃς ὑπέμεινε, δι’ ὧν ἔλαβε τὸν κλῆρον εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ μετὰ τῶν Ἀποστόλων καὶ Μαρτύρων· λυποῦμαι ὅμως διὰ τὴν ἰδικήν σου ἀπώλειαν, διότι, ἵνα ποιήσῃς τὸ θέλημα μιᾶς γυναικὸς ἄφρονος, ἐστέρησας ὅλον τὸν κόσμον τῆς μελιρρύτου διδαχῆς του. Διὰ τοῦτο καὶ ἐγὼ ὁ ἐλάχιστος, ὅστις ἐπιστεύθην τοῦ Κορυφαίου τὸν θρόνον, κανονίζω σὲ καὶ αὐτήν, χωρίζων ὑμᾶς τῆς ἁγίας κοινωνίας τῶν θείων τοῦ Χριστοῦ Μυστηρίων καὶ εἴ τις τολμήσῃ νὰ κοινωνήσῃ ὑμᾶς, νὰ εἶναι καθῃρημένος καὶ ἀφωρισμένος· εἰ δὲ καὶ ὑμεῖς βιάσητέ τινα, μὴ γένοιτο, νὰ κοινωνήσῃ ὑμᾶς, καταφρονοῦντες τὴν Ἀποστολικὴν ταύτην διάταξιν, νὰ εἶσθε ὡς οἱ τελῶναι καὶ ἐθνικοὶ παρὰ τῷ Ὀρθοδόξῳ συστήματι καὶ νὰ μένῃ ἡ ἁμαρτία ἐνώπιον ὑμῶν, ὅπως ἐν ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως λάβητε τὴν πρέπουσαν παίδευσιν· τὸν δὲ Ἀρσάκιον, ὃν ἐβάλετε ἐπὶ τοῦ θρόνου τοῦ Χρυσοστόμου, καθαιροῦμεν καὶ μετὰ θάνατον, ὡς καὶ πάντας τοὺς μετὰ τούτου συγκοινωνήσαντας διότι μοιχῷ τῷ τρόπῳ ἔλαβε τὴν ἀξίαν ὁ ἀνάξιος· τὸν δὲ Θεόφιλον, ὄχι μόνον καθαιροῦμεν, ἀλλὰ καὶ ἀφορίζομεν, ἵνα ᾖ καὶ τοῦ Χριστοῦ ἀλλότριος. Ταῦτα, ὡς ἡμεῖς δένομεν ἐν τῇ γῇ, οὕτω δένονται καὶ ἐν τῷ οὐρανῷ καθὼς ἀκούεις εἰς τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον».

Ὁ δὲ Ὀνώριος ἔστειλε καὶ αὐτὸς ἄλλην ἐπιστολήν, ἔχουσαν οὕτω· «Ἀδελφὲ Ἀρκάδιε, δὲν γνωρίζω ποία ἐπαναστατικὴ ἐνέργεια σὲ παρεκίνησε νὰ ἀκούσῃς μίαν γυναῖκα καὶ νὰ ποιήσῃς ταῦτα, τὰ ὁποῖα ἄλλος βασιλεὺς Χριστιανὸς δὲν ἐποίησε· καὶ δικαίως σὲ κατακρίνουσιν ὅλοι οἱ ἐδῶ Ἐπίσκοποι, ὅτι ἐξώρισας ἄνευ κρίσεως τὸν μέγαν Ἀρχιερέα τοῦ Θεοῦ, τὸν ὁποῖον ἐφόνευσαν διὰ τιμωριῶν καὶ βασάνων οἱ στρατιῶταί σου· ἔτι δὲ καὶ ὅτι τοὺς Ἀρχιερεῖς τοποτηρητάς, τοὺς ὁποίους ἔστειλεν ἀπ’ ἐδῶ ἡ Ἐκκλησία τῶν Ρωμαίων, πρὸς τιμὴν ἡμῶν καὶ πρὸς βεβαίωσιν τῆς ἀληθείας, ὄχι μόνον ἐφυλάκισας, ἀλλὰ καὶ τὰ χρήματα, ἅπερ εἶχον δι’ ἔξοδά των ἀφήρεσας, διὸ καὶ ἐκινδύνευσαν ὑπὸ τῆς πείνης εἰς θάνατον. Οὕτω ποιήσας δὲν κατεφρόνησας τὰ Ἀποστολικὰ παραγγέλματα; Σπεῦσον, ἀδελφέ, ἵνα δι’ ἔργων εὐαρεστήσῃς Θεὸν καὶ ἀνθρώπους· διόρθωσον τὰ σφάλματά σου, γιγνώσκων ὅτι αἱ προσευχαὶ τῶν Ἱερέων στερεώνουσι τὴν βασιλείαν μας».


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ μετάφρασιν τοῦ Ἱεροῦ Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

[2] Βύσσος εἶναι λινάρι λευκότατον καὶ λεπτότατον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ὑφαίνονται τὰ λεπτότατα καὶ λευκότατα ἱμάτια, ἅπερ φοροῦσιν οἱ πλούσιοι ἐν τῷ καιρῷ τοῦ θέρους.

[3] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι ὁ μὲν Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἐφανέρωσε διὰ ποῖον σκοπὸν ἐζήτησαν οἱ Ἰουδαῖοι νὰ συντριβῶσι τὰ σκέλη, τόσον τοῦ Κυρίου, ὅσον καὶ τῶν λῃστῶν· ἵνα ἀποθάνωσι τουτέστι ταχύτερον καὶ καταβιβασθῶσιν ἀπὸ τοὺς σταυροὺς καὶ ἀφαιρεθῶσιν ἐκ τοῦ μέσου διὰ τῆς ἐνταφιάσεως, ἵνα μὴ μένωσιν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ἐν τοιαύτῃ μεγάλῃ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα, διότι τί λέγει; «Οἱ οὖν Ἰουδαῖοι ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ Σαββάτῳ, ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν (ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ Σαββάτου), ἠρώτησαν τὸν Πιλάτον, ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν. Ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται καὶ τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ»· (δῆλον δὲ ὅτι καὶ κατεβίβασαν αὐτοὺς ἀπὸ τοὺς Σταυροὺς καὶ ἐνεταφίασαν (Ἰωαν. ιθ’ 31). Ὁ θεῖος Χρυσόστομος λοιπὸν ἀκολουθῶν τὸν σκοπὸν τοῦτον τῶν Ἰουδαίων, ὑπέλαβεν ὅτι καθὼς οἱ στρατιῶται κατεβίβασαν τῶν λῃστῶν τὰ σώματα ἀπὸ τοὺς Σταυρούς, οὕτω κατεβίβασαν καὶ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν Σταυρόν· καὶ διὰ τοῦτο λέγει ἐδῶ, ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι αὐτοὶ κατεβίβασαν τὸν Κύριον ἀπὸ τὸν Σταυρόν. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἐδήλωσε τοῦτο ρητῶς ὁ Εὐαγγελιστής, μάλιστα δὲ λέγει παρακατιών, ὅτι «Μετὰ ταῦτα ἠρώτησε τὸν Πιλάτον ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας ἵνα ... ἄρῃ (ὃ δηλοῖ ἵνα σηκώσῃ ἐκ τοῦ μέσου καθὼς ἀνωτέρω ἡρμηνεύθη καὶ τὸ ἀρθῶσι) τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλάτος» (κεφ. ιθ’ 38)· καὶ ἴσως ἕως οὗ ὁ στρατιώτης νὰ νύξῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν καὶ νὰ ρεύσῃ ἐξ αὐτῆς αἷμα καὶ ὕδωρ, παρῆλθεν ἐν τῷ μεταξὺ χρονικόν τι διάστημα, μεθ’ ὃ ὑπῆγεν ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἐζήτησε νὰ καταβιβάσῃ ἀπὸ τὸν Σταυρὸν τὸ σῶμα τοῦ τεθανατωμένου Σωτῆρος. Μαρτυροῦσι δὲ τοῦτο συμφώνως καὶ οἱ δύο Εὐαγγελισταί, ὅ τε Μάρκος καὶ ὁ Λουκᾶς διότι ὁ μὲν Μάρκος λέγει περὶ τοῦ Ἰωσήφ. «Καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτόν, ἐνείλησε τῇ σινδόνι». (Μάρ. ιϛ’ 46) ὁ δὲ Λουκᾶς «Καὶ καθελὼν αὐτό, ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι» (Λουκ. κγ’ 53).

[4] Ὅρα περὶ τοῦ Ἀρσακίου τούτου εἰς τὴν ἑνδεκάτην τοῦ Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).