Τῇ ΚΖ’ (27ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ.

εἰς τὰ Κόμανα, ἠρώτησαν τοὺς ἐγχωρίους νὰ δείξωσιν εἰς αὐτοὺς τὸν τάφον, ἵνα πάρωσι τὸ λείψανον. Οἱ δὲ ἐπικράνθησαν ὑπέρμετρα, ὅτι ἐστεροῦντο τοιούτου θησαυροῦ ἀτιμήτου· πλὴν δὲν ἐτόλμησαν νὰ ἐναντιωθῶσιν εἰς τὸ βασιλικὸν πρόσταγμα, ἀλλ’ ἔφεραν αὐτοὺς εἰς τὸν τάφον τοῦ μάκαρος καὶ καθὼς ἐσήκωσαν τὸν λίθον νὰ ἐκβάλωσιν ἔξω τὸ λείψανον, ἔμεινεν ἀκίνητον, ὢ τοῦ θαύματος! καὶ δὲν ἠδυνήθησαν τόσοι ἄνδρες νὰ σαλεύσωσιν αὐτὸ ὁλοτελῶς. Ὅθεν ἐπέστρεψαν οἱ ἀποσταλέντες εἰς τὰ βασίλεια ἄπρακτοι, κηρύττοντες εἰς ὅλην τὴν πόλιν τὸ θαυμάσιον τοῦτο, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος δὲν ἔδωκε τὸν ἑαυτόν του, ἀλλ’ ἔμεινεν ἀκίνητος· (τοῦτο δὲ τὸ ἔκαμε, διότι μὲ αὐθεντίαν καὶ ὑπερηφάνειαν ἤθελε νὰ πάρῃ τὸ λείψανόν του ὁ βασιλεύς, τὸν ὁποῖον ἠθέλησε νὰ διδάξῃ ὁ Ἅγιος ταπεινοφροσύνην καὶ μετριότητα). Τούτου χάριν παρεκάλεσε τὸν Ἅγιον ὁ βασιλεὺς ἀποστείλας εἰς αὐτὸν ἐπιστολὴν ἥτις περιεῖχε ταῦτα.

«Εἰς τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην, Διδάσκαλον καὶ πνευματικὸν Πατέρα Ἰωάννην τον Χρυσόστομον, τὴν προσκύνησιν προσφέρω, ἐγὼ ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος. Ἡμεῖς, Πάτερ τίμιε, νομίζοντες ὅτι τὸ σῶμά σου τυγχάνει νεκρόν, ὡς καὶ τὰ λοιπὰ σώματα τῶν ἀποθανόντων, ἠθελήσαμεν νὰ μεταφέρωμεν αὐτὸ ἁπλῶς εἰς ἡμᾶς, διὰ τοῦτο καὶ τοῦ ποθουμένου δικαίως ἐστερήθημεν· ἀλλὰ σύ, Πάτερ τιμιώτατε, συγχώρησον ἡμᾶς μετανοοῦντας, διότι σὺ ἐδίδαξας εἰς πάντας τὴν μετάνοιαν καὶ δὸς τὸν ἑαυτόν σου, ὡς Πατὴρ φιλόπαις, εἰς ἡμᾶς τοὺς φιλοπάτορας υἱούς σου καὶ τοὺς σὲ ποθοῦντας εὔφρανον διὰ τῆς παρουσίας σου».

Λαβόντες λοιπὸν οἱ ἀπεσταλμένοι τῂν ἐπιστολὴν ταύτην καὶ φθάσαντες εἰς τὸν τόπον, ἐτέλεσαν καθὼς ὁ βασιλεὺς τοὺς ἐπρόσταξε καὶ βλέπουσι πάλιν ἄλλο θαυμάσιον· ἤτοι φῶς ἄρρητον μὲ πολλὴν λαμπηδόνα ἀπὸ τοῦ τάφου ἀναπηδῆσαν, εὐωδία δὲ ἀνείκαστος ἐξῆλθε τοῦ τάφου καὶ δὲν ἐφαίνετο ὡς νεκρὸς ὁ Ἅγιος, ἀλλὰ φαιδρὸς εἰς τὴν ὄψιν γεμᾶτος ἀμβροσίας καὶ νέκταρος. Ὅτε λοιπὸν ἐπέμφθη ἡ ἐπιστολὴ αὕτη καὶ ἐτέθη ἐπὶ τοῦ στήθους τοῦ Ἁγίου, ἔδωκε τὸν ἑαυτόν του ὁ θεῖος Πατήρ, διότι ἡ θήκη ἥτις περιεῖχε τὸ ἅγιον λείψανον εὐκόλως καὶ χωρὶς κόπον ἐφέρετο ἀνεμποδίστως. Τότε ἔγιναν καὶ πολλὰ θαυμάσια εἰς ὅσους μετὰ πίστεως τὸν ἠσπάσθησαν. Ἐξόχως δὲ ἦτο εἷς χωλὸς ἐν τῷ μέσῳ τοῦ πλήθους καὶ μὲ πολύν του κόπον ἔκαμε τρόπον καὶ ἤγγισεν εἰς τοὺς πόδας του τὸ τοῦ Ἁγίου ἱμάτιον καὶ εὐθὺς ἰάθη. Θέτοντες λοιπὸν


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ μετάφρασιν τοῦ Ἱεροῦ Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

[2] Βύσσος εἶναι λινάρι λευκότατον καὶ λεπτότατον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ὑφαίνονται τὰ λεπτότατα καὶ λευκότατα ἱμάτια, ἅπερ φοροῦσιν οἱ πλούσιοι ἐν τῷ καιρῷ τοῦ θέρους.

[3] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι ὁ μὲν Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἐφανέρωσε διὰ ποῖον σκοπὸν ἐζήτησαν οἱ Ἰουδαῖοι νὰ συντριβῶσι τὰ σκέλη, τόσον τοῦ Κυρίου, ὅσον καὶ τῶν λῃστῶν· ἵνα ἀποθάνωσι τουτέστι ταχύτερον καὶ καταβιβασθῶσιν ἀπὸ τοὺς σταυροὺς καὶ ἀφαιρεθῶσιν ἐκ τοῦ μέσου διὰ τῆς ἐνταφιάσεως, ἵνα μὴ μένωσιν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ἐν τοιαύτῃ μεγάλῃ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα, διότι τί λέγει; «Οἱ οὖν Ἰουδαῖοι ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ Σαββάτῳ, ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν (ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ Σαββάτου), ἠρώτησαν τὸν Πιλάτον, ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν. Ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται καὶ τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ»· (δῆλον δὲ ὅτι καὶ κατεβίβασαν αὐτοὺς ἀπὸ τοὺς Σταυροὺς καὶ ἐνεταφίασαν (Ἰωαν. ιθ’ 31). Ὁ θεῖος Χρυσόστομος λοιπὸν ἀκολουθῶν τὸν σκοπὸν τοῦτον τῶν Ἰουδαίων, ὑπέλαβεν ὅτι καθὼς οἱ στρατιῶται κατεβίβασαν τῶν λῃστῶν τὰ σώματα ἀπὸ τοὺς Σταυρούς, οὕτω κατεβίβασαν καὶ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν Σταυρόν· καὶ διὰ τοῦτο λέγει ἐδῶ, ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι αὐτοὶ κατεβίβασαν τὸν Κύριον ἀπὸ τὸν Σταυρόν. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἐδήλωσε τοῦτο ρητῶς ὁ Εὐαγγελιστής, μάλιστα δὲ λέγει παρακατιών, ὅτι «Μετὰ ταῦτα ἠρώτησε τὸν Πιλάτον ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας ἵνα ... ἄρῃ (ὃ δηλοῖ ἵνα σηκώσῃ ἐκ τοῦ μέσου καθὼς ἀνωτέρω ἡρμηνεύθη καὶ τὸ ἀρθῶσι) τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλάτος» (κεφ. ιθ’ 38)· καὶ ἴσως ἕως οὗ ὁ στρατιώτης νὰ νύξῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν καὶ νὰ ρεύσῃ ἐξ αὐτῆς αἷμα καὶ ὕδωρ, παρῆλθεν ἐν τῷ μεταξὺ χρονικόν τι διάστημα, μεθ’ ὃ ὑπῆγεν ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἐζήτησε νὰ καταβιβάσῃ ἀπὸ τὸν Σταυρὸν τὸ σῶμα τοῦ τεθανατωμένου Σωτῆρος. Μαρτυροῦσι δὲ τοῦτο συμφώνως καὶ οἱ δύο Εὐαγγελισταί, ὅ τε Μάρκος καὶ ὁ Λουκᾶς διότι ὁ μὲν Μάρκος λέγει περὶ τοῦ Ἰωσήφ. «Καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτόν, ἐνείλησε τῇ σινδόνι». (Μάρ. ιϛ’ 46) ὁ δὲ Λουκᾶς «Καὶ καθελὼν αὐτό, ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι» (Λουκ. κγ’ 53).

[4] Ὅρα περὶ τοῦ Ἀρσακίου τούτου εἰς τὴν ἑνδεκάτην τοῦ Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).