Τῇ ΚΖ’ (27ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ.

εἶναι χωρίον πλησίον εἰς τὴν Τοκάτην καὶ λέγεται τουρκιστὶ Κιὸκ-Σούν, κατ’ ἄλλους εἷναι ἡ λεγομένη Κούκουσις καὶ Κούκουσα καὶ εὑρίσκεται εἰς τὰ σύνορα τῆς Καππαδοκίας καὶ τῆς ἐλάσσονος Ἀρμενίας, τιμωμένη μὲ θρόνον Ἐπισκόπου). Ἀπὸ δὲ τῆς Κουκουσοῦ ἐξωρίσθη εἰς Ἀραβισσόν, ἥτις τώρα ὀνομάζεται Ἀραπισσός, ὡς λέγουσί τινες· ἀπὸ δὲ τῆς Ἀραπισσοῦ ἐξωρίσθη εἰς Πιτυοῦντα (ἡ ὁποία καὶ τώρα οὕτως ὀνομάζεται, οὖσα πλησίον εἰς τὴν Τοκάτην καὶ λεγομένη κατ’ ἄλλους Μπίζερε). Αὐτοὶ δὲ οἱ τρεῖς εἰρημένοι τόποι ἦσαν ὄχι μόνον ἔρημοι καὶ ἐστερημένοι τῶν ἀναγκαίων, ἀλλὰ καὶ ἐπολεμοῦντο ὑπὸ τῶν πλησιοχώρων Ἰσαύρων. Ἐκεῖ λοιπὸν εὑρισκόμενος ἐξόριστος ὁ μέγας οὗτος Πατὴρ καὶ ἔνσαρκος ἄγγελος, ἐκλήθη εἰς τοὺς οὐρανοὺς ὑπὸ τοῦ Δεσπότου τῶν ἁπάντων, διὰ μέσου Πέτρου καὶ Ἰωάννου τῶν ἱερῶν Ἀποστόλων καὶ οὕτω μετέβη λοιπὸν ἀπὸ τῆς γῆς εἰς τὰς οὐρανίους σκηνάς. Τὸ δὲ ἅγιον αὐτοῦ λείψανον ἀπεθησαυρίσθη εἰς τὰ Κόμανα τῆς Καππαδοκίας, ὁμοῦ μετὰ τῶν ἁγίων λειψάνων τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Βασιλίσκου καὶ Λουκιανοῦ, καθὼς παρ’ αὐτῶν τῶν ἰδίων ἀπεκαλύφθη εἰς αὐτὸν ἔτι ζῶντα, δι’ ὀπτασίας νυκτερινῆς.

Ἀφοῦ δὲ οἱ μαθηταὶ τοῦ Ἁγίου, οἵτινες τὸν συνώδευσαν εἰς τὴν ἐξορίαν, ἐνεταφίασαν αὐτόν, ἐπῆγαν εἰς Ρώμην, ὅπου κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν Πάπας ἦτο ὁ Ἅγιος Ἰννοκέντιος καὶ βασιλεὺς ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἀρκαδίου Ὀνώριος καὶ διηγήθησαν εἰς αὐτοὺς ἐξ ἀρχῆς ὅλας τὰς τιμωρίας, τὰς ὁποίας ἐποίησαν εἰς τὸν θεῖον Χρυσόστομον· δηλαδὴ ὅτι ἐπλήρωσαν ἀνθρώπους διὰ νὰ τὸν φονεύσωσιν, ὅτε ἐπήγαινον αὐτὸν εἰς τὴν ἐξορίαν καὶ ὅτι ἐκεῖνοι πολλὰς τοῦ ἔκαμνον τυραννίας, διὰ νὰ πράξωσι τὴν ἐντολὴν τῶν ἐχθρῶν του, ὅτε ὡς Ἄγγελον ὑπεδέχετο αὐτὸν ἡ Ἀνατολή, ἀλλ’ ὁ Θεὸς δὲν ἠθέλησε νὰ γίνῃ τοιοῦτος φόνος καὶ τὸν ἐφύλαξεν. Ἐπίσης διηγήθησαν εἰς αὐτοὺς πῶς ἐφάνησαν εἰς αὐτὸν οἰ ἔνδοξοι Ἀπόστολοι· ὁμοίως δὲ καὶ τὸν μέγαν σεισμὸν τὸν ὁποῖον ἔκαμεν ὁ Θεὸς μετὰ τὴν ἐξορίαν τοῦ δικαίου, ὅστις ἐχάλασε τὰ βασίλεια καὶ σχεδὸν ἅπασαν τὴν πόλιν, τὴν φοβερὰν χάλαζαν, ἥτις ἐπροξένησε τόσην ζημίαν, ὥστε καὶ αὐτὴν τὴν στήλην τῆς μυσαρᾶς Εὐδοξίας συνέτριψεν· τὸ θεῖον πῦρ τὸ ὁποῖον ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ θρόνου τοῦ Ἁγίου, τὸ ὁποῖον ἔβλαψε πολὺ τὸν Ναὸν ἐκ τοῦ ὁποίου θαυμασίως διεδόθη καὶ πρὸς τὸ ἀνάκτορον, διότι ἐντὸς τριῶν ὡρῶν κατέκαυσεν αὐτὸ τελείως. Ταῦτα ἀκούσαντες οἱ Ρωμαῖοι ἐχάρησαν ὁμοῦ καὶ ἐλυπήθησαν. Καὶ ἐλυπήθησαν μὲν διὰ τὰς βασάνους τῶν πονηρῶν ἐκείνων κατὰ τοῦ Ἁγίου, ἐχάρησαν δὲ διὰ τὴν σταθερότητα αὐτοῦ, ἐξαιρέτως δὲ ὁ Πάπας καὶ ὁ βασιλεὺς ἐξεκαύθησαν ὑπὸ θείου ζήλου καὶ ἔγραψαν ἀμφότεροι ἐπιστολὰς πρὸς τὸν Ἀρκάδιον ἐλέγχοντες τὴν παρανομίαν καὶ ἀδικίαν αὐτοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ μετάφρασιν τοῦ Ἱεροῦ Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

[2] Βύσσος εἶναι λινάρι λευκότατον καὶ λεπτότατον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ὑφαίνονται τὰ λεπτότατα καὶ λευκότατα ἱμάτια, ἅπερ φοροῦσιν οἱ πλούσιοι ἐν τῷ καιρῷ τοῦ θέρους.

[3] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι ὁ μὲν Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἐφανέρωσε διὰ ποῖον σκοπὸν ἐζήτησαν οἱ Ἰουδαῖοι νὰ συντριβῶσι τὰ σκέλη, τόσον τοῦ Κυρίου, ὅσον καὶ τῶν λῃστῶν· ἵνα ἀποθάνωσι τουτέστι ταχύτερον καὶ καταβιβασθῶσιν ἀπὸ τοὺς σταυροὺς καὶ ἀφαιρεθῶσιν ἐκ τοῦ μέσου διὰ τῆς ἐνταφιάσεως, ἵνα μὴ μένωσιν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ἐν τοιαύτῃ μεγάλῃ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα, διότι τί λέγει; «Οἱ οὖν Ἰουδαῖοι ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ Σαββάτῳ, ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν (ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ Σαββάτου), ἠρώτησαν τὸν Πιλάτον, ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν. Ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται καὶ τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ»· (δῆλον δὲ ὅτι καὶ κατεβίβασαν αὐτοὺς ἀπὸ τοὺς Σταυροὺς καὶ ἐνεταφίασαν (Ἰωαν. ιθ’ 31). Ὁ θεῖος Χρυσόστομος λοιπὸν ἀκολουθῶν τὸν σκοπὸν τοῦτον τῶν Ἰουδαίων, ὑπέλαβεν ὅτι καθὼς οἱ στρατιῶται κατεβίβασαν τῶν λῃστῶν τὰ σώματα ἀπὸ τοὺς Σταυρούς, οὕτω κατεβίβασαν καὶ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν Σταυρόν· καὶ διὰ τοῦτο λέγει ἐδῶ, ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι αὐτοὶ κατεβίβασαν τὸν Κύριον ἀπὸ τὸν Σταυρόν. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἐδήλωσε τοῦτο ρητῶς ὁ Εὐαγγελιστής, μάλιστα δὲ λέγει παρακατιών, ὅτι «Μετὰ ταῦτα ἠρώτησε τὸν Πιλάτον ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας ἵνα ... ἄρῃ (ὃ δηλοῖ ἵνα σηκώσῃ ἐκ τοῦ μέσου καθὼς ἀνωτέρω ἡρμηνεύθη καὶ τὸ ἀρθῶσι) τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλάτος» (κεφ. ιθ’ 38)· καὶ ἴσως ἕως οὗ ὁ στρατιώτης νὰ νύξῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν καὶ νὰ ρεύσῃ ἐξ αὐτῆς αἷμα καὶ ὕδωρ, παρῆλθεν ἐν τῷ μεταξὺ χρονικόν τι διάστημα, μεθ’ ὃ ὑπῆγεν ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἐζήτησε νὰ καταβιβάσῃ ἀπὸ τὸν Σταυρὸν τὸ σῶμα τοῦ τεθανατωμένου Σωτῆρος. Μαρτυροῦσι δὲ τοῦτο συμφώνως καὶ οἱ δύο Εὐαγγελισταί, ὅ τε Μάρκος καὶ ὁ Λουκᾶς διότι ὁ μὲν Μάρκος λέγει περὶ τοῦ Ἰωσήφ. «Καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτόν, ἐνείλησε τῇ σινδόνι». (Μάρ. ιϛ’ 46) ὁ δὲ Λουκᾶς «Καὶ καθελὼν αὐτό, ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι» (Λουκ. κγ’ 53).

[4] Ὅρα περὶ τοῦ Ἀρσακίου τούτου εἰς τὴν ἑνδεκάτην τοῦ Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).