Τῇ ΚΖ’ (27ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ.

θαύματα μεγάλα ἐγίνοντο, ἓν τῶν ὁποίων εἶναι τοῦτο. Ἄνθρωπός τις πάσχων ἀπὸ ἀσθένειαν, ὀνομαζομένην ἀρθρίτιδα (αὕτη προξενεῖ πόνους καὶ ὀδύνας εἰς τὰς ἀρθρώσεις καὶ τοὺς ἁρμοὺς τῶν μελῶν τοῦ σώματος) καὶ παράλυτος ὢν καὶ σχεδὸν ἀκίνητος, ἤγγισε τῆς ἱερᾶς θήκης τοῦ ἁγίου λειψάνου καί, ὢ τοῦ θαύματος! παρευθὺς ἠλευθερώθη τελείως ἀπὸ τοῦ πάθους. Οὕτως ἠξεύρει νὰ δοξάζῃ ὁ Θεὸς τοὺς δοξάζοντας αὐτὸν διὰ τῆς πολιτείας των. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ σύναξις ἐν τῷ πανσέπτῳ Ναῷ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ὅπου καὶ τὸ ἱερὸν αὐτοῦ σῶμα εὑρίσκεται, ὑποκάτω τοῦ θυσιαστηρίου. Περὶ δὲ τῆς ἐξορίας τοῦ Ἁγίου καὶ πῶς μὲ πολλὴν γενναιότητα ὑπέφερεν ὁ Χρυσορρήμων τὰ λυπηρά, θέλομεν μεταχειρισθῆ τὰ ἴδιά του λόγια, τὰ ὁποῖα ἔγραψεν ἐν εἴδει ἐπιστολῆς εἰς τὸν Ἐπίσκοπον Κυριακόν, ὄντα καὶ αὐτὸν ἐξόριστον. Ἔχουσι δὲ οὕτως:

Ἐπιστολὴ τοῦ θείου Χρυσοστόμου [1].

ΦΕΡΕ, ὦ ἀδελφὲ Κυριακέ, νὰ ἀνακουφίσω τὴν πληγὴν τῆς λύπης σου καὶ νὰ διασκεδάσω τοῦ λογισμοῦ σου τὸ νέφος. Τί πρᾶγμα σὲ κάμνει, ἀδελφέ, νὰ λυπῆσαι καὶ νὰ ἀδημονῇς; διότι ὁ χειμὼν εἶναι μέγας καὶ ἡ τρικυμία αὕτη, ἥτις ἐπλάκωσε τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, εἶναι πικρὰ καὶ βαρεῖα; ναί, ἐγὼ τὸ ἠξεύρω καὶ οὐδεὶς ἀντιλέγει εἰς τοῦτο, ἀλλά, ἐὰν ἀγαπᾷς, ἐγὼ θὰ σοὶ ὑποβάλω μίαν παρομοίωσιν τῶν τωρινῶν ταραχῶν. Πολλάκις βλέπομεν τὴν αἰσθητὴν θάλασσαν ταραττομένην ὅλην κάτωθεν ἐκ τῆς ἀβύσσου, βλέπομεν δὲ καὶ τοὺς ναύτας, οἵτινες ἀγνοοῦντες τὶ νὰ πράξωσιν ἕνεκεν τῆς ὑπερβολικῆς τρικυμίας, δένουσι τὰς χεῖρας εἰς τὰ γόνατά των, καὶ κάθηνται ἀποροῦντες, ἐπειδὴ δὲν βλέπουν οὔτε οὐρανόν, οὔτε πέλαγος, οὔτε γῆν, ἀλλὰ κεῖνται ἐπὶ τοῦ καταστρώματος τοῦ πλοίου καὶ ἐκεῖ κλαίουσι καὶ ὀδύρονται. Καθὼς λοιπὸν τοιαύτη τρικυμία γίνεται εἰς τὴν ὁρατὴν θάλασσαν, οὕτω τώρα καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ γίνεται χειροτέρα τρικυμία καὶ περισσότερα κύματα.

Ὅθεν, παρακάλει, ἀδελφέ, τὸν Δεσπότην καὶ Κύριον, ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὁ ὁποῖος δὲν καταπαύει τὴν τρικυμίαν ταύτην μὲ τέχνην καὶ δυσκολίαν, ἀλλὰ μὲ μόνον τὸ νεῦμα καὶ τὴν θέλησίν του διαλύει τὴν ταραχήν. Καὶ ἂν ἀκόμη παρεκάλεσας τὸν Κύριον καὶ δὲν εἰσηκούσθης, μὴ ἀμελήσῃς, διότι τοιαύτη συνήθεια εἶναι εἰς τὸν φιλάνθρωπον Θεόν, νὰ μὴ εἰσακούῃ παρευθύς, προνοούμενος διὰ τὴν σωτηρίαν μας. Διότι μήπως δὲν ἠδύνατο νὰ λυτρώσῃ τοὺς τρεῖς Ἁγίους Παῖδας ἐκείνους, ὅπως μὴ ριφθῶσιν εἰς τὴν κάμινον; ναί, ἠδύνατο· ἀλλ’ ὅμως πρότερον δὲν τοὺς ἐλύτρωσεν. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐκεῖνοι ἠχμαλωτίσθησαν εἰς τὴν Βαβυλῶνα καὶ ἀφοῦ ἐγκατελείφθησαν εἰς τὴν χώραν τῶν βαρβάρων καὶ ἐξωρίσθησαν ἐκ τῆς πατρικῆς των κληρονομίας, καὶ ἀφ’ οὗ ἐρρίφθησαν εἰς τὴν κάμινον καὶ ἀπηλπίσθησαν παρὰ πάντων, ὥστε οὐδεμία βοήθεια ἔμεινεν εἰς αὐτούς, τότε δὴ τότε ὁ ἀληθινὸς Θεὸς αἰφνιδίως τὴν θαυματουργίαν ἐποίησε καὶ διεσκόρπισε τὸ πῦρ, τὸ ὁποῖον ἦτο εἰς τὴν κάμινον τῶν Χαλδαίων. Ἡ κάμινος λοιπὸν ἔγινεν Ἐκκλησία εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ εὑρισκομένους Παῖδας· ὅθεν καὶ ἐκάλουν ὅλα τὰ κτίσματα, Ἀγγέλους, δυνάμεις, στοιχεῖα καὶ οὕτως ὅλα συναθροίζοντες ἔλεγον· «Εὐλογεῖτε πάντα τὰ ἔργα Κυρίου τὸν Κύριον». Βλέπεις, ἀδελφέ, ὅτι ἡ ὑπομονὴ τῶν δικαίων μετέβαλε τὸ πῦρ εἰς δρόσον καὶ ὅτι αὐτὴ ἔπεισε τὸν τύραννον Ναβουχοδονόσορα νὰ στέλλῃ ἐπιστολὰς εἰς ὅλον του τὸ βασίλειον καὶ νὰ λέγῃ· «Μέγας εἶναι ὁ Θεὸς Σεδράχ, Μισὰχ καὶ Αὐδεναγώ!». Καὶ βλέπε πόσον ἀπότομον καὶ φοβερὰν διαταγὴν ἐξέδωκεν· ὅποιος, λέγει, ἤθελεν εἴπει λόγον ἐναντίον τῶν τριῶν Παίδων, τούτου τὸ οἴκημα νὰ διαρπάζηται καὶ ἡ περιουσία του νὰ γίνηται αὐθεντική.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ μετάφρασιν τοῦ Ἱεροῦ Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

[2] Βύσσος εἶναι λινάρι λευκότατον καὶ λεπτότατον, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ὑφαίνονται τὰ λεπτότατα καὶ λευκότατα ἱμάτια, ἅπερ φοροῦσιν οἱ πλούσιοι ἐν τῷ καιρῷ τοῦ θέρους.

[3] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι ὁ μὲν Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἐφανέρωσε διὰ ποῖον σκοπὸν ἐζήτησαν οἱ Ἰουδαῖοι νὰ συντριβῶσι τὰ σκέλη, τόσον τοῦ Κυρίου, ὅσον καὶ τῶν λῃστῶν· ἵνα ἀποθάνωσι τουτέστι ταχύτερον καὶ καταβιβασθῶσιν ἀπὸ τοὺς σταυροὺς καὶ ἀφαιρεθῶσιν ἐκ τοῦ μέσου διὰ τῆς ἐνταφιάσεως, ἵνα μὴ μένωσιν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ἐν τοιαύτῃ μεγάλῃ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα, διότι τί λέγει; «Οἱ οὖν Ἰουδαῖοι ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τὰ σώματα ἐν τῷ Σαββάτῳ, ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν (ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα ἐκείνη τοῦ Σαββάτου), ἠρώτησαν τὸν Πιλάτον, ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν. Ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται καὶ τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ συσταυρωθέντος αὐτῷ»· (δῆλον δὲ ὅτι καὶ κατεβίβασαν αὐτοὺς ἀπὸ τοὺς Σταυροὺς καὶ ἐνεταφίασαν (Ἰωαν. ιθ’ 31). Ὁ θεῖος Χρυσόστομος λοιπὸν ἀκολουθῶν τὸν σκοπὸν τοῦτον τῶν Ἰουδαίων, ὑπέλαβεν ὅτι καθὼς οἱ στρατιῶται κατεβίβασαν τῶν λῃστῶν τὰ σώματα ἀπὸ τοὺς Σταυρούς, οὕτω κατεβίβασαν καὶ τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν Σταυρόν· καὶ διὰ τοῦτο λέγει ἐδῶ, ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι αὐτοὶ κατεβίβασαν τὸν Κύριον ἀπὸ τὸν Σταυρόν. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἐδήλωσε τοῦτο ρητῶς ὁ Εὐαγγελιστής, μάλιστα δὲ λέγει παρακατιών, ὅτι «Μετὰ ταῦτα ἠρώτησε τὸν Πιλάτον ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας ἵνα ... ἄρῃ (ὃ δηλοῖ ἵνα σηκώσῃ ἐκ τοῦ μέσου καθὼς ἀνωτέρω ἡρμηνεύθη καὶ τὸ ἀρθῶσι) τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλάτος» (κεφ. ιθ’ 38)· καὶ ἴσως ἕως οὗ ὁ στρατιώτης νὰ νύξῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν καὶ νὰ ρεύσῃ ἐξ αὐτῆς αἷμα καὶ ὕδωρ, παρῆλθεν ἐν τῷ μεταξὺ χρονικόν τι διάστημα, μεθ’ ὃ ὑπῆγεν ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἐζήτησε νὰ καταβιβάσῃ ἀπὸ τὸν Σταυρὸν τὸ σῶμα τοῦ τεθανατωμένου Σωτῆρος. Μαρτυροῦσι δὲ τοῦτο συμφώνως καὶ οἱ δύο Εὐαγγελισταί, ὅ τε Μάρκος καὶ ὁ Λουκᾶς διότι ὁ μὲν Μάρκος λέγει περὶ τοῦ Ἰωσήφ. «Καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτόν, ἐνείλησε τῇ σινδόνι». (Μάρ. ιϛ’ 46) ὁ δὲ Λουκᾶς «Καὶ καθελὼν αὐτό, ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι» (Λουκ. κγ’ 53).

[4] Ὅρα περὶ τοῦ Ἀρσακίου τούτου εἰς τὴν ἑνδεκάτην τοῦ Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).