Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ τοῦ Πέρσου.

Ἐγερθεὶς τοῦ ὕπνου ὁ Ἅγιος ἔδραμεν ἀγαλλόμενος εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, εἰς τὴν ὁποίαν ἦσαν ὅλοι οἱ Πατέρες συνηθροισμένοι, ἐπειδὴ ἦτο ἡ μεγάλη καὶ σεβάσμιος ἑορτὴ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως, καὶ παραλαβὼν τὸν διδάσκαλόν του εἰς τὸ Διακονικόν, ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ μὲ θερμότατα δάκρυα καὶ τὸν παρεκάλει νὰ κάμῃ προσευχὴν δι’ αὐτόν, ὅτι εἰς ὀλίγας ἡμέρας ἦτο τὸ τέλος του. Ἔπειτα τὸν ηὐχαρίστησε λέγων· «Γνωρίζω, Πάτερ Ἅγιε, τὰς πολλὰς εὐεργεσίας τὰς ὁποίας μοῦ ἔκαμες, τοὺς κόπους ὅπου ὑπέμεινες δι’ ἐμὲ τὸν εὐτελῆ καὶ μὲ ἐφώτισες φῶς ἀληθινὸν ἐπιγνώσεως· μὴ διαλίπῃς λοιπὸν τοῦ λοιποῦ, ὡς δοῦλος τοῦ φιλανθρώπου Θεοῦ γνήσιος, νὰ παρακαλῇς δι’ ἐμέ». Τοῦ λέγει ἐκεῖνος· «Καὶ πῶς ἐγνώρισες, ὅτι μέλλεις νὰ ὑπάγῃς πρὸς Κύριον;». Ὁ δὲ ἐφανέρωσεν ἀκριβῶς τὸ ὅραμα, λέγων εἰς τὸ τέλος καὶ τοῦτο τὸ ἀληθέστατον, ὅτι τὸ ποτήριον ἐφανέρωνε τὸν θάνατον καὶ ἔμελλε νὰ ἀποθάνῃ, ἢ τοῦτον τὸν κοινὸν καὶ ἴσον εἰς τοὺς πολλοὺς θάνατον, ἢ μὲ ἄλλον τοόπον ὠφελιμώτερον· οὕτως εἶπε καὶ δὲν ἠθέλησε νὰ φανερώσῃ τὸν πόθον, τὸν ὁποῖον εἶχε πρὸς τὸ μαρτύριον, φοβούμετος μήπως τὸν ἐμποδίσῃ.

Παρηγορήσας λοιπὸν τὸν Ἅγιον ὁ διδάσκαλος, ἐπανηγύρισαν τὴν ἑορτήν καὶ μετὰ τὴν θείαν λειτουργίαν ἐκοινώνησε μὲ τοὺς ἄλλους τὰ Ἄχραντα Μυστήρια, καὶ ἐφιλεύθησαν εἰς τὴν τράπεζαν· ἔπειτα μὴ δυνάμενος νὰ κοιμηθῇ ἀπὸ τὴν λαύραν, ἥτις ἀνέφλεγε τὴν ψυχήν του πρὸς τὸ μαρτύριον, ἔφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὸ Μοναστήριον, χωρὶς νὰ πάρῃ ἄρτους ἢ ἀργύρια ἢ ἱμάτιον ἄλλο, μόνον ἐκεῖνο ὅπερ ἐφόρει, καὶ ἐρχόμενος εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης, εἰς τὸν Ναὸν τῆς Ἀειπαρθένου Θεοτόκου, προσηύχετο δύο ἡμέρας νὰ τὸν ὁδηγήσῃ πρὸς τὸ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ συμφερώτερον· ἔπειτα ἀπῆλθεν εἰς τὸν Ναὸν τῆς Ἁγίας Εὐφημίας, ἐκεῖ δὲ εἶδε τινὰς μάγους ἀπὸ τὴν Περσίδα, οἵτινες ἔκαμνον γοητείας καὶ ἐμάντευον· ὅθεν ἠξεύρων τὴν ἀνοσιότητα καὶ μιαρότητα τῆς τοιαύτης πράξεως, ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς τὰ ἔκαμνε πρότερον, τοὺς ἐβδελύχθη καὶ ἀπὸ θεῖον ζῆλον κινούμενος ἤλεγξεν αὐστηρῶς τὴν παρανομίαν αὐτῶν. Οἱ δέ, θαυμάσαντες τὴν παρρησίαν αὐτοῦ, τὸν ἠρώτησαν τὶς ἦτο καὶ διατὶ τοὺς ὠνείδισε. Καὶ αὐτὸς τοὺς ἔδωκε τὴν ἁρμοδίαν ἀπόκρισιν, ὅτι ἦτο πεπλανημένος εἰς τοιαύτας ἀνοσιουργίας τὸ πρότερον, εἰς ὁμοίαν ἀσέβειαν εὑρισκόμενος, ἀλλ’ ὕστερα, γνωρίσας τὴν ἀληθεστάτην πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἐκαθαρίσθη μὲ τὸ Ἅγιον Βάπτισμα καὶ ἐμίσησε τὰ τοιαῦτα βδελύγματα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Θεοδώρητος λέγει ὅτι οἱ Πέρσαι ὠνόμαζον μάγους τοὺς τὰ στοιχεῖα θεοποιοῦντας (Βιβλ. ε’, κεφ. λη’ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας).

[2] Βλέπε τὴν περὶ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ὑποσημείωσιν κατὰ τὴν λα’ (31ην) Ἰουλίου, ὡς καὶ εἰς τὴν ιδ’ (14ην) Σεπτεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», (Τόμος Ζ’ καὶ Τόμος Θ’).

[3] Περὶ τοῦ Μοδέστου τούτου, ὅτι εἶναι Β’ καὶ ἄλλος ἀπὸ τὸν Ἅγιον Ἱερομάρτυρα Μόδεστον τὸν κατὰ τὸν Γ’ αἰῶνα μαρτυρήσαντα, βλέπε εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς 16ης Δεκεμβρίου, τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» (Τόμος ΙΒ’).

[4] Οὐχὶ ὀρθῶς γράφεται ἐν τοῖς Μηναίοις, ὅτι ἐπῆγεν εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Ἁγίου Σάββα.

[5] Κομμερκιάριος ἢ κουμμερκιάριος εἶναι λέξις βυζαντινή, παραληφθεῖσα ἐκ τῆς λατινικῆς, καὶ σημαίνει τὸν τελώνην ἢ τὸν ἀποθηκάριον μεγάλης κρατικῆς ἀποθήκης.

[6] Ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων αὐτοῦ ἑορτάζεται κατὰ τὴν κδ’ (24ην) τοῦ παρόντος μηνὸς (βλέπε σελ. 597 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).