ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ὁ ἔνδοξος Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ ἦτο Πέρσης τὸ γένος ἀκμάσας κατὰ τοὺς χρόνους βασιλέως μὲν τῆς Περσίας τοῦ Χοσρόου, αὐτοκράτορος δὲ τοῦ Βυζαντίου τοῦ Ἡρακλείου, τοῦ ἐν ἔτει χι’ (610) βασιλεύσαντος. Τὸ πρῶτον ὄνομα τοῦ Ἁγίου ἦτο Μαργουνδάτ, ὁ δὲ πατήρ του ὠνομάζετο Βάβ, σοφὸς καὶ ἄριστος εἰς τὴν μαγικὴν τέχνην, ἔχων πολλοὺς μαθητὰς ὁμοῦ μὲ τοὺς ὁποίους ἐμάνθανε τὴν τέχνην καὶ ὁ υἱὸς αὐτοῦ Ἀναστάσιος, ὅστις ἔγινεν εἰς τὴν μαγείαν ὡς ὁ πατήρ του τέλειος [1]. Ὅταν δὲ ἦλθεν εἰς ἡλικίαν τὸν ἔγραψαν ὁμοῦ μὲ ἄλλους νέους εἰς τὸ τάγμα τῶν Τυρώνων (νεοσυλλέκτων).

Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην ἐν ἔτει χιδ’ (614) οἱ Πέρσαι κυριεύσαντες τὰ Ἱεροσόλυμα ἀπήγαγον ἐξ αὐτῶν ὅλα τὰ σκεύη τὰ ἱερὰ καὶ πολύτιμα καὶ ἐξόχως τὸν Τίμιον καὶ Ζωοποιὸν καὶ Σωτήριον τοῦ Κυρίου Σταυρόν [2], ὅστις τοιαύτην ὑπὸ τῶν βαρβάρων ὑπομείνας αἰχμαλωσίαν μιμεῖται τὸν Δεσπότην, τὸν ἐν αὐτῷ σταυρωθέντα καὶ κουρσεύει τὴν περσικὴν θρησκείαν. Μάλιστα ὁ Σταυρός, ἀνατρέψας τὴν εἰδωλολατρίαν, αἰχμαλωτίζει πρὸς τὴν εὐσέβειαν τὰς εὐγνώμονας ψυχάς, ὅσας εὗρεν ἀξίας, εἰς τὴν ἐπαινετὴν ὄντως καὶ καλλίστην αἰχμαλωσίαν καὶ θαυμασίαν ἀλλοίωσιν, ἢ νὰ εἴπω καλλίτερα, τοὺς ἐλύτρωσεν ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσίαν καὶ τοὺς ἔδωκε τὴν ἐλευθερίαν. Ὅτι καθὼς ὁ Σταυρὸς ἔφθασεν εἰς τὴν Περσίαν ἀστράψας πανταχοῦ καὶ ἐξαπλώσας τὰς ἀκτῖνας τῆς αὐτοῦ χάριτος ὡς ὅπλον σωτήριον καὶ ἀήττητον τρόπαιον, τὰς μὲν ψυχὰς τῶν μὴ ἀποδεχομένων τὸν λόγον τοῦ Εὐαγγελίου ἐμάστιζε καὶ κατέπληξεν ὡς τοὺς ἀσθενεῖς ὀφθαλμοὺς ὁ λαμπρότατος ἥλιος, τοὺς δὲ καλοπροαιρέτους καὶ δεχομένους τὴν ἀληθῆ πίστιν τοῦ Χριστοῦ θαυμασίως καὶ φιλανθρώπως ἐφώτισεν, ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἷς ἦτο καὶ ὁ εἰς ἔπαινον προκείμενος μεγαλώνυμος Ἀναστάσιος.

Ὅταν λοιπὸν ἐπῆγεν ἡ φήμη τοῦ Σταυροῦ εἰς τοὺς τόπους ἐκείνους, συνταράττουσα ὅλην την Περσίαν, κηρυττομένης πανταχοῦ τῆς τοῦ Χριστοῦ πίστεως, τὸ ἤκουσε καὶ ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος, καὶ εὐθὺς ἤναψεν εἰς τὴν ψυχήν του κρυφίως ἐκεῖνο τὸ θεῖον πῦρ, ὅπερ ἦλθε νὰ βάλῃ εἰς τὴν γῆν ὁ Κύριος. Ὅθεν ἠρώτα πανταχοῦ ὁ νέος, ὡς φρόνιμος, νὰ μάθῃ τῆς Χριστιανικῆς πίστεως τὴν ἀκρίβειαν, πῶς ὁ Θεὸς ἐσαρκώθη, διατὶ ἐσταυρώθη καὶ τὰ ἐπίλοιπα. Ὅθεν νουθετηθεὶς ἀπὸ τοὺς εὐσεβεῖς ὅλον τὸ τῆς οἰκονομίας μυστήριον, ἐδέχθη ἡ ψυχή του μετὰ χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως τὰ τῆς