Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

Αὕτη ἡ φήμη διέδραμεν εἰς πάντα τὰ περίχωρα, ἔσπευδον δὲ πανταχόθεν ὅσοι εἶχον ἀσθένειάν τινα, οἵτινες εὑρίσκοντες ἄμισθον θεραπείαν ἐπέστρεφον ὑγιεῖς δοξάζοντες τὸν Θεὸν καὶ εὐχαριστοῦντες τὸν Ἅγιον. Βλέπων δὲ ὁ μέγας οὗτος πατὴρ τόσον πολλοὺς ἀνθρώπους ἐρχομένους πρὸς αὐτὸν ἐλυπεῖτο διὰ τὴν τιμὴν τὴν ὁποίαν τοῦ ἔκαμον καὶ διὰ τὸν θόρυβον, ἐκ τοῦ ὁποίου δὲν εἶχε πλέον ἡσυχίαν ὡς τὸ πρότερον· ὅθεν ἐσκέφθη νὰ φύγῃ κρυφίως πρὸς τὸν Ρουβᾶν, διὰ νὰ μὴ ἔχῃ τόσην ἐνόχλησιν. Ὁ θεῖος ὅμως Θεόκτιστος, γνωρίσας τὸ μελετώμενον, συνήθροισεν ἅπασαν τὴν ἀδελφότητα, καὶ παρεκάλουν θερμῶς τὸν Ἅγιον νὰ μὴ τοὺς ἀφήσῃ ὀρφανούς, ἀλλὰ νὰ λυπηθῇ τὴν ποίμνην του καὶ νὰ μὴ ἀφήσῃ νὰ τὴν κατασπαράξῃ ὁ ἐχθρὸς μὲ τὴν ἀναχώρησίν του. Ταῦτα μὲν ἐκεῖνοι δεόμενοι ἔλεγον. Ὁ δὲ Ὅσιος, ἀπὸ τὸν ἔρωτα τῆς ἡσυχίας καταθελγόμενος, ἀνεχώρησε κρυφίως μὲ ἕνα μαθητήν του ἐνάρετον ὀνομαζόμενον Δομετιανόν. Ἀπελθόντες δὲ εἰς τὴν Νεκρὰν Θάλασσαν πρὸς τὸν Ρουβᾶν, ἀνέβησαν εἰς τὸ ὄρος Μαρδὰν καλούμενον, τὸ ὁποῖον ἦτο ὑψηλότερον τῶν ἄλλων, εἶχε δὲ ἐκεῖ ὕδωρ καί τινα ἐρείπια διὰ τῶν ὁποίων ἔκτισαν Ναὸν καὶ κατῴκησαν ἐπί τι διάστημα τρεφόμενοι ἐκ τῶν ἀγρίων βοτάνων, κατόπιν ὅμως μετέβη εἰς τὴν ἔρημον Ζηφών, διὰ νὰ ἴδῃ τὸ σπήλαιον εἰς τὸ ὁποῖον ἐκρύβη ὁ Δαβὶδ διωκόμενος ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ καὶ ἐπειδὴ τοῦ ἤρεσεν ὁ τόπος ἡσύχασεν ἐκεῖ.

Ὁ Πανάγαθος ὅμως Θεὸς τὸν ἔκαμε καὶ ἐκεῖ περιβόητον, ἔκτισε δὲ καὶ ἐκεῖ Μοναστήριον μὲ τοιοῦτον τρόπον θαυμάσιον. Εἷς νέος ἀπὸ τὸ χωρίον Ἀριστοβουλιὰς εἶχε δαιμόνιον, τὸ ὁποῖον τὸν ἐτάρασσε καὶ ἐπεκαλεῖτο τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου χωρὶς νὰ τὸν γνωρίζῃ. Οἱ δὲ γονεῖς του, μαθόντες ποῦ εὑρίσκεται ὁ Ἅγιος καὶ ποῖος ἦτο ὁ μέγας Εὐθύμιος, ἔλαβον τὸν παῖδα καὶ ἐπορεύοντο διὰ νὰ τὸν εὕρωσι· πρὶν ὅμως φθάσουν εἰς τὸ σπήλαιον, προγνωρίσας ὁ δαίμων τὴν ἀσθένειαν αὐτοῦ, τοῦ δὲ Ὁσίου τὴν δύναμιν, ἐδειλίασε καὶ μεγάλως σπαράξας τὸν νεανίσκον ἀπῆλθεν ἀπ’ αὐτοῦ καὶ ἀφῆκεν αὐτὸν τελείως ὑγιᾶ. Τὸ θαῦμα τοῦτο ἀκούσαντές τινες ἦλθον ἀπὸ τὸ ἄνωθεν χωρίον καὶ ἔκτισαν τὸ ἐκεῖ Μοναστήριον, εἰς τὸ ὁποῖον συνήχθησαν πολλοί, τοὺς ὁποίους εἵλκυεν ὡς ὁ μαγνήτης τὸν σίδηρον ἡ θαυμασία τοῦ Ἁγίου ἀρετή. Μαθὼν δὲ ὅτι εἴς τι μέρος ἦσαν τινὲς αἱρετικοί, βεβυθισμένοι εἰς τὴν μανίαν τοῦ Μάνεντος, μετέβη μόνος του εἰς αὐτοὺς καὶ διὰ τῆς καλῆς του διδασκαλίας ἐπανέφερεν ἅπαντας εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.