Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

ἠρώτησε τὸν Θεόκτιστον τίς εἶναι ὁ Μέγας Εὐθύμιος, ὁ δὲ τοῦ ἀπεκρίθη ὅτι ἡσύχαζε καὶ δὲν ἐπέτρεπεν εἰς οὐδένα νὰ τοῦ ὁμιλήσῃ μέχρι τοῦ Σαββάτου. Ὁ δὲ Τερέβων εἶπεν εἰς αὐτὸν λεπτομερῶς τὴν ὑπόθεσιν λέγων· «Ἐγώ, δοῦλε τοῦ Θεοῦ, κατέφυγον εἰς ὅλους τοὺς μάντεις καὶ ἰατροὺς τῆς Ἀραβίας εἰς τοὺς ὁποίους ἐδαπάνησα πολλά, οὐδεμίαν ὃμως ὠφέλειαν εἶδον. Ἐρχόμενος κατόπιν εἰς τὴν Περσίδα ἔπαθον τὰ ὅμοια, ἀλλὰ ἰατρείαν τινὰ δὲν ἐγνώρισα. Βλέπων ὅθεν πὼς εἶναι μυθεύματα ὅλα τὰ σεβάσματά μας, ἐδεήθην τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ νὰ μὲ θεραπεύσῃ καὶ νὰ γίνω Χριστιανός. Οὕτως εὐχηθεὶς εἶδον Μοναχόν τινα εἰς τὸν ὕπνον μου μακρυγένην καὶ γέροντα, ὅστις μὲ ἠρώτησε διὰ τὴν ἀσθένειάν μου, ἐγὼ δὲ τοῦ ἔδειξα τὸ πάθος καὶ μοῦ λέγει· «Ἐὰν θεραπευθῇς, θὰ ἐκτελέσῃς ὅσα ὑπεσχέθης εἰς τὸν ἀληθινὸν Θεόν;». Ἐγὼ δὲ εἶπον· «Ναί, κύριε, ἀψευδέστατα». Ὁ δὲ φανεὶς ἀπεκρίθη μοι· «Ἐγὼ εἶμαι ὁ Εὐθύμιος καὶ κατοικῶ εἰς τὸν Χείμαρρον δέκα μίλια μακρὰν τῆς Ἱερουσαλήμ· ἐὰν δὲ ποθῇς νὰ θεραπευθῇς, ἐλθὲ εἰς ἐμὲ καὶ θὰ σὲ θεραπεύσῃ ὁ Κύριος». Ταῦτα δὲ τὰ ὁποῖα εἶδον εἶπον εἰς τὸν πατέρα μου καὶ ἰδοὺ ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἤλθομεν ταχέως κατὰ τὴν ὅρασιν».

Ἀκούσας ὁ Θεόκτιστος ταῦτα διακόπτει τὴν ἡσυχίαν τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου καὶ διηγεῖται εἰς αὐτὸν τὴν ὑπόθεσιν, ὁ δὲ Ἅγιος, γνωρίσας ὅτι ἦτο οἰκονομία Θεοῦ, κατῆλθεν εὐθὺς καὶ συνήντησε τοὺς βαρβάρους, προσευξάμενος δὲ ἐπὶ τὸν ἀσθενῆ, ὢ τοῦ θαύματος! ταύτην τὴν ὥραν τελείως ἐθεραπεύθη· οἱ δὲ βάρβαροι, καταπλαγέντες ἐπὶ τῷ θαύματι, ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐζήτησαν ἀπὸ τὸν Ἅγιον νὰ τοὺς βαπτίσῃ. Ὁ δὲ Ἅγιος, ἰδὼν τὴν μεγάλην αὐτῶν προθυμίαν, δὲν ἠμέλησεν, ἀλλ’ εὐθὺς ἔκαμεν εἰς τὴν γωνίαν τοῦ σπηλαίου μικρὰν κολυμβήθραν καὶ πρῶτον μὲν ἐβάπτισε τὸν Ἀσπέβετον, μετονομάσας αὐτὸν Πέτρον, εἶτα τὸν γυναικάδελφόν του Μάριν, οἵτινες ἦσαν ὄχι μόνον ἐπιφανεῖς καὶ πλούσιοι, ἀλλὰ καὶ γνωστικοὶ καὶ ἐνάρετοι, εἶτα δὲ τὸν Τερέβωνα καὶ τοὺς λοιποὺς πάντας, τοὺς ὁποίους ἐκράτησεν ἡμέρας τεσσαράκοντα νουθετῶν αὐτοὺς καὶ διδάσκων νὰ φυλάττουν ἀκριβῶς τὴν εὐσέβειαν. Τότε οἱ μὲν ἄλλοι λαβόντες ἀπὸ τὸν Ἅγιον συγχώρησιν ἀνεχώρησαν. Ὁ δὲ Μάρις, ὁ θεῖος τοῦ Τερέβωνος, οὐδόλως ἀπεμακρύνθη τῆς Μονῆς, ἀλλὰ ἀφιερώσας πᾶσαν τὴν περιουσίαν αὐτοῦ ἀπηρνήθη τὸν κόσμον καὶ ἐγένετο Μοναχὸς παραμείνας ἕως τέλους εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Εὐθυμίου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.