Τὰ ἐν τῇ Φλωρεντινῇ ψευδοσυνόδῳ κατὰ Λατίνων ὑπερφυᾶ κατορθώματα τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ.

Ὁ Πάπας ἀπαιτεῖ τὴν ἀποδοχὴν καὶ τῶν ἄλλων λατινικῶν δοξασιῶν. Θάνατος τοῦ Πατριάρχου.

Περιχαρὴς ὁ βασιλεὺς ἀνήγγειλεν εἰς τὸν Πάπαν ὅτι ἡ Ἀνατολικὴ Σύνοδος ἐδέχθη τὴν δόξαν τῶν Λατίνων καὶ οὐδὲν ὑπελείπετο εἰμὴ νὰ γραφῇ ὁ ὅρος, νὰ ὑπογράψουν καὶ τὰ δύο μέρη, νὰ πανηγυρίσουν τὸ γεγονὸς διὰ κοινῆς λειτουργίας καὶ εἶτα νὰ ἀναχωρήσουν εἰς Κωνσταντινούπολιν. Ἀλλὰ ταῦτα δὲν ἐφάνησαν ἀρκετὰ εἰς τὸν Πάπαν, χωρὶς νὰ τελειώσουν καὶ τὰ ἄλλα ζητήματα, ἅτινα ἡτοίμασαν νὰ προβάλουν οἱ Λατῖνοι. Διὰ νὰ ὑπογραφῇ ὁ ὅρος, εἶπον, πρέπει νὰ μεταβάλουν οἱ Ἀνατολικοὶ καὶ ἄλλα ἔθιμα τῆς Ἐκκλησίας των, ἤτοι ἐζήτουν νὰ δεχθοῦν οἱ ἡμέτεροι τὰ ἄζυμα εἰς τὴν λειτουργίαν, τὴν δόξαν τοῦ Πουργατορίου, τὴν Μοναρχίαν τοῦ Πάπα, καὶ τὴν ἀποβολὴν ἀπὸ τὴν λειτουργίαν τῶν ἐπικλήσεων τοῦ Ἱερέως διὰ τὴν μετουσίωσιν τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου. Ταῦτα ἐτάραξαν καὶ τὸν βασιλέα καὶ τὸν Πατριάρχην, διότι ἐφοβοῦντο διὰ τὰς λειτουργίας τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καὶ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, αἱ ὁποῖαι εἶναι συντεθειμέναι μὲ τὰς ἱερὰς ἐπικλήσεις τῆς μετουσιώσεως. Εὑρεθεὶς εἰς δύσκολον θέσιν ὁ βασιλεὺς προσκαλεῖ πάλιν τὸν Ἅγιον Μάρκον καὶ τὸν παρακαλεῖ νὰ γράψῃ διὰ τὸ ζήτημα τῆς θείας Μετουσιώσεως.

Ὁ Ἅγιος ἐπείσθη καὶ ἔγραψε καὶ ἀπέδειξεν, ὅτι οὕτω παρέδωκαν οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας νὰ ἁγιάζωνται τὰ Θεῖα Δῶρα. Ἀλλὰ τὸ πεισματικώτατον γένος τῶν Λατίνων ποῦ ἔμαθε νὰ πείθεται; Τόσας ἐνστάσεις προέβαλον, ὥστε ἠνάγκασαν καὶ αὐτὸν τὸν βασιλέα Ἰωάννην νὰ ἀγανακτήσῃ καὶ νὰ ὁμολογήσῃ ὅτι πᾶσα συνεννόησις μετ’ αὐτῶν εἶναι ἀδύνατος.

Καὶ ἀντεστάσθη μὲν πολλάκις ὁ ἄθλιος, τέλος ὅμως, συλλογιζόμενος, ὅτι δὲν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος νὰ ζήσουν, διότι διεκόπη καὶ πάλιν ἡ χορήγησις τοῦ σιτηρεσίου οὔτε ἦτο δυνατὸν νὰ φύγουν ἐξ Ἰταλίας, στέλλει τὸν Ρωσίας Ἰσίδωρον, ὅπως ἐρωτήσῃ ποίαν βοήθειαν σκέπτεται ὁ μακαριώτατος πατὴρ νὰ δώσῃ εἰς τοὺς Χριστιανούς. Ὁ Πάπας ἀπήντησε διὰ τριῶν Καρδιναλίων ὅτι θὰ δώσῃ: α) τὰ ἀναγκαῖα ἔξοδα καὶ πλοῖα διὰ τὴν ἐπιστροφήν, β) τριακοσίους στρατιώτας ὡς φρουρὰν τῆς Πόλεως μὲ ἔξοδα τοῦ Πάπα, γ) δύο πολεμικὰ πλοῖα ἵνα φυλάττουν αὐτὴν ὡς σκοποί, δ) τὸ προσκύνημα τῆς Ἱερουσαλὴμ νὰ γίνεται εἰς τὴν Πόλιν, ε) εἴκοσι πολεμικὰ πλοῖα δι’ ἓξ μῆνας ἢ δέκα δι’ ἓν ἔτος καὶ ϛ) θὰ φροντίσῃ, ὅπως οἱ ἡγεμόνες τῆς Δύσεως δώσουν στρατιωτικὴν βοήθειαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης Συνόδου καὶ τῶν προοιμίων τοῦ σχίσματος γενικώτερον βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, τῇ ϛ’ (6ῃ) τοῦ μηνὸς Φεβρουαρίου, ἐν τόμῳ Β’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Βλέπε περὶ τῶν γεγονότων τούτων εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος ἐπισκόπου Ἀχρίδος, τῇ κβ’ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου, ἐν τόμῳ ΙΑ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δοσιθέου Ἱεροσολύμων, Τόμος Ἀγάπης, εἰς τὰ Προλεγόμενα, σελ. η’.

[4] Νεκτάριος Ἱεροσολύμων, σελ. 55.

[5] Ἀρχιμ. Ἀνδρόνικος Κ. Δημητρακόπουλος, σελ. 109, ἔκδοσις Λειψίας.

[6] Δωδεκάβιβλος Δοσιθέου, σελ. 903.

[7] Λίβελλος σημαίνει ὑπόμνημα, ἔγγραφον εἰς τὸ ὁποῖον ἀναπτύσσονται αἱ ἀπόψεις διὰ κάποιον σπουδαῖον ζήτημα.

[8] Τρεῖς ἀπαντήσεις τοῦ Ἁγίου Μάρκου πρὸς τοὺς παρὰ Λατίνων εἰρημένους λόγους περὶ τοῦ καθαρτηρίου πυρὸς ἀπόκεινται ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῆς Μόσχας ὑπ’ ἀριθ. 268 καὶ 394. Αἱ δύο τῶν ἀπαντήσεων τούτων εὑρίσκονται καὶ ἐν τῇ Βιβιοθήκῃ τῶν Παρισίων, αἵτινες ἐσφαλμένως ἐπιγράφονται εἰς τὸ ὄνομα Γεωργίου τοῦ Σχολαρίου (Συρόπ. σελ. 135).

[9] Διηγεῖται τοῦτο καὶ ὁ μέγας Ἐκκλησιάρχης Σίλβεστρος ὁ Συρόπουλος, λέγων ὅτι οἱ Ἀνατολικοὶ ἀκούσαντες τοῦτο ἐγέλασαν μεγάλως, ὅθεν παντελῶς δὲν ἀνέφερον αὐτὸ πλέον οἱ Λατῖνοι, εἰς καμμίαν διάλεξιν.

[10] Εἰς ταύτην τὴν ὁμολογίαν πρόσεχε καλῶς, ἀναγνῶστα, διότι εἶναι ἀκριβεστάτη καὶ ἀρκεῖ ἀντὶ πάντων κατὰ τῶν κακοδόξων παπιστῶν.

[11] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 597.

[12] Συρόπουλος, σελ. 211.

[13] Καβάσιλας Νεῖλος, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ἀκμάσας περὶ τὸ 1360. Εἶναι ἐπίσημος διὰ τὸν πόλεμον κατὰ τῶν Λατίνων, συγγράψας τὸ περὶ «Ἀρχῆς τοῦ Πάπα» σύγγραμμα, εἰς τὸ ὁποῖον ἔγραψε περὶ τῆς διαιρέσεως τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, περὶ καθαρτηρίου πυρὸς καὶ περὶ ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

[14] Συρόπουλος, σελ. 343.

[15] Συρόπουλ. σελ. 304.

[16] Νεκτάριος Ἱεροσολύμων, σελ. 236 καὶ 237.

[17] Δοσίθεος Ἱεροσολύμων, Τόμος Ἀγάπης, σελ. 581.

[18] Κόθορνος· ὑπόδημα ἐφαρμοζόμενον εἰς ἀμφοτέρους τοὺς πόδας· ἀκολούθως ἄνθρωπος διπρόσωπος καὶ εὐμετάβολος.

[19] Ἡ ἔκθεσις αὕτη τῆς πίστεως εὑρέθη μεταγενεστέρως ἐν Κωνσταντινουπόλει σεσαθρωμένη καὶ μόλις ἀναγνωσθεῖσα, ἥτις μετεγράφη παρὰ τοῦ μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κυρίου Νεκταρίου ἐν τῷ Συνταγματίῳ αὑτοῦ, σελ. 231.