Τὰ ἐν τῇ Φλωρεντινῇ ψευδοσυνόδῳ κατὰ Λατίνων ὑπερφυᾶ κατορθώματα τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ.

Ταῦτα εἰπὼν ὁ θεῖος Μάρκος ἠρέθισε τοὺς πρὸ ὀλίγου παρακαλοῦντας αὐτόν, ὁ δὲ Νικαίας ὕβριζε καὶ ἔσκωπτε τὸν Ἅγιον, ἀποκαλέσας αὐτὸν δαιμονιῶντα. Εἰς τὰς ὕβρεις ταύτας ἀπεκρίθη ὁ Ἅγιος· «Παιδίον εἶσαι καὶ ὡς παιδίον λαλεῖς!». Ὁ Πατριάρχης, εἰς πάντα ταῦτα ἐσιώπα, βλέπων ὅτι οἱ πολλοὶ δὲν ἠδύναντο νὰ ἐπιστομίσουν τὸν ἕνα καὶ μόνον.

Τὴν ἑπομένην συνῆλθον ἐκ νέου ἅπαντες καὶ πάλιν ἡ συζήτησις περὶ ἑνώσεως ἤναψε. Θελήσαντος δὲ τοῦ Ἁγίου νὰ ἀναγνώσῃ μέρος ἐκ τῶν λόγων τοῦ Καβάσιλα [13], οἱ λατινόφρονες τὸν ἠμπόδιζον λέγοντες ὅτι οὗτος εἶναι σχισματικὸς καὶ ὅτι θέλουν νὰ ἀναγινώσκωνται ἑνωτικοὶ καὶ ὄχι σχισματικοί.

 

Θλῖψις καὶ σιωπὴ τοῦ Ἁγίου Μάρκου διὰ τὴν γενικὴν τῶν Ἀνατολικῶν κατάπτωσιν.

Ἀγανακτήσας ὁ θεῖος Μάρκος διὰ τὴν ἀναίδειαν καὶ τὸ θράσος αὐτῶν καὶ βλέπων ὅτι πάντες σχεδὸν ἦσαν ἕτοιμοι νὰ παραδοθῶσιν εἰς τὸν λατινισμὸν ἐσιώπησε καὶ εἰς καμμίαν ἀπὸ τὰς μετέπειτα συνελεύσεις δὲν ἔλαβε πλέον τὸν λόγον. Ἀλλ’ ἄν καὶ ἐσίγησε τὸ θεῖον ἐκεῖνο στόμα, τὸ τέλος θὰ δείξῃ εἰς ἡμᾶς τὸν Ἅγιον νικητὴν καὶ τροπαιοῦχον.

Ἀφοῦ ἔπαυσεν ὁ Ἅγιος Μάρκος, εἰς ἄλλην συνέλευσιν ὁ Νικαίας ἀνέγνωσε τὰ ὑπὸ τοῦ Βέκκου συντεθέντα διεφθαρμένα ρητὰ τῶν Ἁγίων, τὰ ὁποῖα ἀμέσως ὁ Πατριάρχης Ἰωσὴφ ἐδέχθη ὡς γνήσια καὶ ἐδέχθη καὶ τὸ «καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ» μὲ ἄλλους δέκα Ἀρχιερεῖς. Εἰς τοῦτο ἀντετάχθησαν ὁ Ἡρακλείας Ἀντώνιος, ὁ Μονεμβασίας Δοσίθεος καὶ ὁ Ἀγχιάλου Σωφρόνιος. Ἀλλ’ ὁ βασιλεὺς ἐπέμενεν εἰς τὴν ἕνωσιν, προβάλλων τὸν κίνδυνον τῆς πατρίδος καὶ εἰς τὸ τέλος πάντες ἐκρημνίσθησαν εἰς τὸ βάραθρον τοῦ λατινισμοῦ, ἄλλοι μὲ ἀπειλάς, ἄλλοι μὲ κολακείας καὶ ἐλπίδας, καὶ ἄλλοι μὲ τραπέζας ἁβράς. Ὁ δὲ κακομήχανος Πατριάρχης, προσκαλεσάμενος τοὺς ἀντιλέγοντας ἀκόμη, κατώρθωσε νὰ τοὺς παρασύρῃ μὲ τὴν γνώμην του. Τέλος προσεκάλεσε καὶ τὸν Ἅγιον Μάρκον καὶ ἤρχισε νὰ τὸν παρακαλῇ νὰ συμφωνήσῃ καὶ αὐτὸς εἰς τὴν ἕνωσιν, διὰ τὴν ὠφέλειαν τοῦ Γένους ἡμῶν. Πλὴν δὲν εὗρε κάλαμον ὑπὸ τοῦ ἀνέμου σαλευόμενον, ἀλλὰ μᾶλλον ψυχὴν ἀδαμαντίνην καὶ ἀνένδοτον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης Συνόδου καὶ τῶν προοιμίων τοῦ σχίσματος γενικώτερον βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, τῇ ϛ’ (6ῃ) τοῦ μηνὸς Φεβρουαρίου, ἐν τόμῳ Β’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Βλέπε περὶ τῶν γεγονότων τούτων εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος ἐπισκόπου Ἀχρίδος, τῇ κβ’ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου, ἐν τόμῳ ΙΑ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δοσιθέου Ἱεροσολύμων, Τόμος Ἀγάπης, εἰς τὰ Προλεγόμενα, σελ. η’.

[4] Νεκτάριος Ἱεροσολύμων, σελ. 55.

[5] Ἀρχιμ. Ἀνδρόνικος Κ. Δημητρακόπουλος, σελ. 109, ἔκδοσις Λειψίας.

[6] Δωδεκάβιβλος Δοσιθέου, σελ. 903.

[7] Λίβελλος σημαίνει ὑπόμνημα, ἔγγραφον εἰς τὸ ὁποῖον ἀναπτύσσονται αἱ ἀπόψεις διὰ κάποιον σπουδαῖον ζήτημα.

[8] Τρεῖς ἀπαντήσεις τοῦ Ἁγίου Μάρκου πρὸς τοὺς παρὰ Λατίνων εἰρημένους λόγους περὶ τοῦ καθαρτηρίου πυρὸς ἀπόκεινται ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῆς Μόσχας ὑπ’ ἀριθ. 268 καὶ 394. Αἱ δύο τῶν ἀπαντήσεων τούτων εὑρίσκονται καὶ ἐν τῇ Βιβιοθήκῃ τῶν Παρισίων, αἵτινες ἐσφαλμένως ἐπιγράφονται εἰς τὸ ὄνομα Γεωργίου τοῦ Σχολαρίου (Συρόπ. σελ. 135).

[9] Διηγεῖται τοῦτο καὶ ὁ μέγας Ἐκκλησιάρχης Σίλβεστρος ὁ Συρόπουλος, λέγων ὅτι οἱ Ἀνατολικοὶ ἀκούσαντες τοῦτο ἐγέλασαν μεγάλως, ὅθεν παντελῶς δὲν ἀνέφερον αὐτὸ πλέον οἱ Λατῖνοι, εἰς καμμίαν διάλεξιν.

[10] Εἰς ταύτην τὴν ὁμολογίαν πρόσεχε καλῶς, ἀναγνῶστα, διότι εἶναι ἀκριβεστάτη καὶ ἀρκεῖ ἀντὶ πάντων κατὰ τῶν κακοδόξων παπιστῶν.

[11] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 597.

[12] Συρόπουλος, σελ. 211.

[13] Καβάσιλας Νεῖλος, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ἀκμάσας περὶ τὸ 1360. Εἶναι ἐπίσημος διὰ τὸν πόλεμον κατὰ τῶν Λατίνων, συγγράψας τὸ περὶ «Ἀρχῆς τοῦ Πάπα» σύγγραμμα, εἰς τὸ ὁποῖον ἔγραψε περὶ τῆς διαιρέσεως τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, περὶ καθαρτηρίου πυρὸς καὶ περὶ ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

[14] Συρόπουλος, σελ. 343.

[15] Συρόπουλ. σελ. 304.

[16] Νεκτάριος Ἱεροσολύμων, σελ. 236 καὶ 237.

[17] Δοσίθεος Ἱεροσολύμων, Τόμος Ἀγάπης, σελ. 581.

[18] Κόθορνος· ὑπόδημα ἐφαρμοζόμενον εἰς ἀμφοτέρους τοὺς πόδας· ἀκολούθως ἄνθρωπος διπρόσωπος καὶ εὐμετάβολος.

[19] Ἡ ἔκθεσις αὕτη τῆς πίστεως εὑρέθη μεταγενεστέρως ἐν Κωνσταντινουπόλει σεσαθρωμένη καὶ μόλις ἀναγνωσθεῖσα, ἥτις μετεγράφη παρὰ τοῦ μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κυρίου Νεκταρίου ἐν τῷ Συνταγματίῳ αὑτοῦ, σελ. 231.