Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας ὁ κατὰ πλάτος Βίος.

Δὲν παρῆλθον πολλαὶ ἡμέραι, καὶ πρῶτον μὲν, ἔσυραν μὲ τὴν γνώμην των τὸν πρῶτον κοιτωνάρχην τοῦ βασιλεως, ὁ ὁποῖος μετέστρεψε καὶ ὃλους τοὺς εὐνούχους εἰς τὰ δόγματα τοῦ Ἀρείου· ἔπειτα δὲ κατὰ μικρὸν ὁμιλοῦντες καὶ εἰς τὴν βασίλισσαν, μετέστρεψαν καὶ αὐτήν. Τέλος καὶ τὸν βασιλέα Κωνστάντιον ἔπεισαν εἰς τὸ φανερὸν νὰ εἶναι ὑπέρμαχος τῆς τοῦ Ἀρείου κακοδοξίας, τὴν δὲ πίστιν τῶν Χριστιανῶν νὰ ἀποστραφῇ. Καὶ παρευθὺς διέταξε κατὰ πᾶσαν πόλιν καὶ χώραν νὰ πιστεύουν πάντες καθὼς ἐδίδασκεν ὁ Ἄρειος καὶ ὃστις μὲν Ἐπίσκοπος ἢ Ἱερεὺς δέχεται τὸ δόγμα τοῦ Ἀρείου νὰ ἔχῃ τὴν θέσιν του, ὅστις δὲ ἐναντιοῦται, νὰ ἐκδιώκεται καὶ νὰ ἐξορίζεται. Ἦσαν δὲ τότε Πατριάρχαι εἰς μὲν τὴν Κωνσταντινούπολιν Ἀλέξανδρος, εἰς δὲ τὴν Ἀντιόχειαν Εὐστάθιος καὶ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα Μάξιμος εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν οὐδεὶς ἐχειροτονήθη, ἐξωρισμένου τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου. Τούτων οὕτως ἐχόντων, πεισθεὶς ὁ βασιλεὺς ὑπὸ τοῦ Εὐσεβίου καὶ τῶν λοιπῶν, διέταξε τὸν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως Ἀλέξανδρον, ὅπως συλλειτουργήσῃ ἀπροφασίστως μετὰ τοῦ Ἀρείου ἢ ἄλλως νὰ παραιτηθῇ τοῦ θρόνου.

Ἰδὼν ὁ Ἀλέξανδρος ὃτι καὶ τὰ δύο δεινὰ εἶναι, ἔστρεψε, τὴν ἐλπίδα αὐτοῦ πᾶσαν προς τὸν Θεὸν καὶ παρεκάλει αὐτον νὰ κάμῃ τὴν ἐκδίκησιν. Ὅτε δὲ ἔφθασεν ἡ ὡρισμένη ἡμέρα, τὴν ὁποίαν καθώρισεν ὁ βασιλεύς, μεταβὰς ὁ Ἄρειος πρὸς ἐκπλήρωσιν τῆς σωματικῆς του ἀνάγκης, παρευθύς, ὢ τῆς δικαίας κρίσεως τοῦ Θεοῦ! ἐχύθησαν τὰ ἐντόσθιά του ὑποκάτω αὐτοῦ καὶ ἔλαβε τὴν ἀξίαν τιμωρίαν ὁ θεομαχος, ἀπολαύσας τὸ αἰώνιον πῦρ τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. Ὁ δὲ Εὐσέβιος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ αἰσχυνθέντες διὰ τὸν κακὸν θάνατον τοῦ Ἀρείου, τότε μὲν ἡσύχασαν καὶ κατέπαυσαν τὴν φανερὰν αὐτῶν ἐπιβουλήν· ἀλλ’ ὅμως πάλιν νύκτα καὶ ἡμέραν δὲν ἐπαύοντο κρυφίως μελετῶντες σκευωρίας κατὰ τοῦ Ἁγίου, ὅπως μηδέποτε ἀπολαύσῃ τὸν θρόνον αὐτοῦ. Ἀλλὰ τί ᾠκονόμησεν ὁ Θεός;

Ὁ βασιλεὺς Κωνσταντῖνος, ὁ πρῶτος τῶν υἱῶν τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, βλέπων τὸν Ἅγιον ἔχοντα πολὺν καιρὸν εἰς τὴν ἄδικον ἐξορίαν (δύο ἔτη καὶ μῆνας τέσσαρας εἶχε τότε), καὶ λυπηθεὶς αὐτόν, ὡς καὶ αὐτὸς χριστιανικώτατος ὢν, ἀπεφάσισε νὰ τὸν ἐπαναφέρῃ εἰς τὸν θρόνον του. Ὅθεν ἔγραψεν ἐπιστολήν, τὴν ὁποίαν καὶ ἀπέστειλεν εἰς τοὺς Ἀλεξανδρεῖς διὰ τοῦ ἰδίου τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου ἔχουσαν οὕτω· «Νικητὴς Κωνσταντῖνος Ἀλεξανδρέων τῇ Ἐκκλησίᾳ καὶ τῷ λαῷ. Ὑπολαμβάνω, ὅτι οὐδεὶς ἐξ


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Θ’.

[2] Βλέπε τὰ περὶ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου εἰς τὴν κα’ (21ην) Μαΐου ὅτε ἐπιτελεῖται ἡ μνήμη αὐτοῦ (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ε’).

[3] Ἡ πόλις Τρέβηροι (λατινιστὶ Augusta Trevirorum) εἶναι ἡ σημερινὴ πόλις τῆς Γερμανίας Τρὶρ (Τrier).

[4] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 6ην Νοεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΑ’).

[5] Λέγουσι δέ τινες, ὅτι αὕτη ἡ κρύψασα τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον ἦτο ἡ Ἁγία Συγκλητικὴ ἡ Παρθένος, ἡ ἑορταζομένη τὴν ε’ (5ην) Ἰανουαρίου. (Βλέπε σελ. 105 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[6] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 12ην Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).

[7] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὸν Βίον τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, σελ. 35-36 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[8] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν κα’ (21ην) Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).