Τῇ ΙΖ’ (17ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

αὐτὸς μόνος ὁμολογῇ τὴν ἀσθένειάν του, δὲν πρέπει ἡμεῖς νὰ τὸν φοβώμεθα, ἀλλὰ νὰ θαρρῶμεν εἰς τὴν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ, ὅστις εἶναι μεθ’ ἡμῶν καὶ μᾶς φυλάττει, ὅτι ἐὰν εὕρωσιν ἡμᾶς δειλιῶντας καὶ φοβουμένους, αὐξάνουσι καὶ αὐτοὶ τὴν δειλίαν εἰς τὴν φαντασίαν μας καὶ μᾶς φοβερίζουν· ὅταν δὲ μᾶς βλέπωσι χαίροντας καὶ εὐφραινομένους εἰς Κύριον καὶ λογιζομένους τὰ μέλλοντα ἀγαθά, δὲν δύνανται ποσῶς νὰ μᾶς βλάψωσιν, ἀλλὰ βλέποντες τὴν ψυχὴν ἠσφαλισμένην μὲ τοιούτους ἀγαθοὺς λογισμούς, στρέφουσι κατησχυμμένοι καὶ ἄπρακτοι».

Αὐτὰ καὶ ἕτερα πλείονα ἔλεγεν ὁ Μέγας Ἁντώνιος εἰς τοὺς Μοναγούς. Οἱ δὲ θαυμάζοντες τὴν χάριν, τὴν ὁποίαν ἔδωκεν εἰς αὐτὸν ὁ Κύριος, νὰ διακρίνῃ τὰ πνεύματα, προέκοπτον εἰς τὴν ἀρετὴν περισσότερον. Ἐνήστευον, προσηύχοντο, εἶχον πρὸς ἀλλήλους ἀγάπην μεγάλην καὶ συμπάθειαν, ἐπλήθαινον τὰ Μοναστήρια, καὶ ἦτο μὲν μέγα τὸ πλῆθος τῶν Ἀσκητῶν, πλὴν ἦτο εἰς ὅλους μία γνώμη καὶ ἓν φρόνημα, χωρὶς φιλονεικίαν ἢ ἄλλην προστριβήν. Ὁ δὲ Ἅγιος ἡσύχαζεν εἰς τὸ οἰκητήριον αὐτοῦ, ἐνθυμούμενος καθ’ ἑκάστην τὰς οὐρανίους Μονάς, ἔχων δὲ εἰς αὐτὰς τὸν πόθον του, ἐστέναζε καθημερινῶς βλέπων τὴν πολιτείαν, τὴν ὁποίαν διάγομεν καὶ ἠσχύνετο νὰ φάγῃ ἢ νὰ κοιμηθῇ τὸ νοερὸν τῆς ψυχῆς ἐνθυμούμενος, πολλάκις δὲ θέλων νὰ φάγῃ μὲ ἄλλους Μοναχούς, στοχαζόμενος τὴν πνευματικὴν τροφήν, ἄφηνε τὴν σωματικὴν καὶ ἀνεχώρει, ἔχων δὲ δι’ ἐντροπὴν νὰ τὸν βλέπουν τρώγοντα, ἤσθιε κατὰ μόνας. Ἄλλοτε πάλιν ἔτρωγε μὲ τοὺς ἄλλους Μοναχοὺς διὰ νὰ τοὺς διδάσκῃ τὰ χρειαζόμενα, λέγων· «Ὅλον τὸν χρόνον τῆς ζωῆς μας καὶ τὴν σπουδὴν πᾶσαν καὶ σχολὴν πρέπει νὰ δαπανῶμεν εἰς ὠφέλειαν τῆς ψυχῆς, διὰ νὰ μὴ αἰχμαλωτίζεται αὐτὴ ἡ δέσποινα ἀπὸ τὰς ἡδονὰς καὶ ὀρέξεις τοῦ ὑποκειμένου σώματος, ἀλλὰ μᾶλλον τὸ σῶμα, ὅπερ εἶναι δοῦλος, νὰ κάμνῃ τῆς κυρίας ψυχῆς τὸ θέλημα διότι τοῦτο προστάσσει ὁ Κύριος λέγων· «Νὰ μὴ μεριμνῶμεν διὰ βρώματα, ἐνδύματα καὶ τὰ λοιπά».

Τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἦτο διωγμὸς μέγας εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, Μαξιμίνου τοῦ δυσσεβοῦς βασιλεύοντος. Ἔχων δὲ πόθον νὰ μαρτυρήσῃ διὰ τὸν Χριστὸν ὁ Μέγας Ἀντώνιος ἐπῆγε μετά τινων μαθητῶν του καὶ ἐστερέωνε, τοὺς Ἁγίους Μάρτυρας μὲ ὠφελίμους λόγους καὶ ὑποδείγματα, εἰσερχόμενος εἰς τὰς φυλακὰς καὶ εἰς τὰ δικαστήρια ἀφόβως καὶ συνοδεύων αὐτοὺς ἕως καὶ εἰς αὐτὴν τὴν τελείωσιν. Ὁ δὲ δικαστής, ἰδὼν τὴν σπουδὴν αὐτοῦ καὶ τὸ ἄφοβον, προσέταξε νὰ μὴ παρευρίσκεται πλέον τις


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἀμμοῦν ἑορτάζεται κατὰ τὴν 4ην Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).

[2] Οἱ Μαναχαῖοι ἦσαν αἱρετικοὶ τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος, τὴν αἵρεσιν δὲ ταύτην ἵδρυσεν ὁ Πέρσης Μάνης ἢ Μανιχαῖος ἀναμείξας εἰς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν στοιχεῖα ἐκ τοῦ Παρσισμοῦ (θρησκείας τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Περσῶν) καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ. Οἱ δὲ Ἀρειανοὶ ἦσαν ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου, ὅστις ἠρνεῖτο τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. (Βλέπε περὶ τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, σελ. 383 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[3] Εἰς τὸν χειρόγραφον Βίον τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, καθὼς καὶ εἰς τὸν τετυπωμένον ἐν τῷ «Παραδείσῳ» τοῦ Ἀγαπίου, ἐξ οὗ παρελήφθη παρ’ ἡμῶν ὁ Βίος οὗτος, περιγράφεται ἐνταῦθα ὁλόκληρον τὸ ἱστορικὸν τῆς θείας ἀποκαλύψεως τῆς γενομένης εἰς τὸν Μέγαν Ἀντώνιον περὶ τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου, καὶ πῶς ὁ Ἀντώνιος ἀνεκάλυψε τὸν Παῦλον εἰς τὴν βαθυτάτην ἔρημον, τὶ μετ’ αὐτοῦ συνωμίλησε καὶ πῶς κοιμηθέντα τὸν ἐνεταφίασεν. Ἐπειδὴ ὅμως πάντα ταῦτα, καταλαμβάνοντα πέντε περίπου σελίδας προεγράφησαν ἀπαραλλάκτως εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου Παύλου (σελ. 296-302) περιττὸν νομίζομεν νὰ τὰ ἐπαναλάβωμεν ἐνταῦθα, ὁ δὲ βουλόμενος ἂς ἀναγνώσῃ αὐτὰ ἐκεῖ.

[4] Ταῦτα ἐπιλέγει ὁ συγγράψας τὸν Βίον τοῦτον Μέγας Ἀθανάσιος.