Τῇ ΙΖ’ (17ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Αὐτὰ καὶ ἓτερα πλείονα ἔλεγεν ὁ μακάριος Ἀντώνιος πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, διηγούμενος εἰς αὐτοὺς καὶ πάσας τὰ πανουργίας τῶν δαιμόνων μίαν πρὸς μίαν, ὡς ἔμπειρος καὶ δόκιμος εἰς ταύτας, τὰς ὁποίας ἀφήνω διὰ βραχύτητα καὶ μόνον γράφω τὰ χρησιμώτερα. Εἰς δὲ τὸ τέλος εἶπε καὶ ταῦτα πρὸς τοὺς ἀκροατὰς διὰ νουθεσίαν των. «Φυλάττεσθε λοιπὸν ἀκριβῶς ἀπὸ τὰς πανουργίας τῶν δαιμόνων καὶ εἴ τι σᾶς εἴπωσι, μὴ τοὺς δίδητε ποσῶς ἀκρόασιν· ὅτι πολλάκις τοὺς ἤκουσα καὶ μὲ ἐμακάριζον, ἐγὼ δὲ τοὺς κατηρώμην. Ἄλλοτε μοῦ προεφήτευον μέλλοντα πράγματα, διὰ τὸ ὕδωρ τοῦ ποταμοῦ καὶ ἕτερα, ἐγὼ δὲ τοὺς ἔλεγον· τί σᾶς μέλει δι’ αὐτό; ὑπάγετε. Ποτὲ δὲ ἤρχοντο καὶ μὲ περιεκύκλουν ὥσπερ στρατιῶται μὲ ὅπλα καὶ ἵππους, ποτὲ δὲ ὡς θηρία καὶ ἑρπετὰ φοβερίζοντες. Ἐγὼ δὲ ἔψαλλον· «Οὗτοι ἐν ἅρμασι καὶ οὗ οἱ ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα»· καὶ μὲ τὰς εὐχὰς ἔφευγον. Ἄλλην φορὰν ἐφάνησαν τὴν νύκτα μὲ φῶς λέγοντες· «Ἤλθομεν νὰ σοῦ φέγγωμεν, Ἀντώνιε»· ἐγὼ δὲ ἔκλεισα τοὺς ὀφθαλμούς μου καὶ προσηυχόμην, εὐθὺς δὲ ἐσβέσθη τὸ φῶς τῶν ἀσεβῶν. Ἄλλοτε πάλιν ἔψαλλον ἀπὸ τὰς Γραφὰς καὶ ἐγὼ ὡσεὶ κωφὸς οὐκ ἤκουον».

«Ποτὲ δὲ ἔσεισαν τὸ Μοναστήριον καὶ μετὰ ταῦτα ἐφάνη εἷς δαίμων πολὺ μεγάλος, ὅστις ἐτόλμησε νὰ εἴπῃ· «Ἐγὼ εἶμαι ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ, τί θέλεις νὰ σοῦ χαρίσω, Ἀντώνιε;» ἐγὼ δὲ ἐφύσησα κατ’ αὐτοῦ, λέγων τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καὶ εὐθὺς ἠφανίσθη. Ἄλλοτε πάλιν, ἐνῷ ἐνήστευσα ἡμέρας τινάς, ἦλθεν ὡς Μοναχὸς ὁ δόλιος καὶ μοῦ ἔδιδεν ἄρτους λέγων μοι· «Φάγε, μὴ νηστεύῃς πολύ, ἵνα μὴ ἀσθενήσῃς ὡς ἄνθρωπος». Ἐγὼ δὲ ἀναστὰς προσηυχόμην καὶ αὐτὸς ὡσεὶ καπνὸς ἐξέλιπεν. Ἄλλην φορὰν πάλιν ἔκρουσέ τις τὴν θύραν καὶ ἐξερχόμενος εἶδον ἕνα μέγαν καὶ ὑψηλόν, ἐρωτήσας δὲ αὐτὸν τίς ἦτο, μοῦ ἀπεκρίνατο· «Ἐγώ εἰμι ὁ σατανᾶς· διατί μὲ κατακρίνουσιν ἄδικα οἱ Μοναχοὶ καὶ ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ καθ’ ὥραν καὶ μὲ καταρῶνται;». Ἐγὼ δὲ εἶπον· «Διατί τοὺς πειράζεις;». Καὶ λέγει μοι· «Αὐτοὶ ταράττονται καὶ πειράζονται μοναχοί των, ἐγὼ δὲ ἠσθένησα καὶ δὲν ἔχω πλέον τόπον οὔτε χώραν που, ἀλλὰ πανταχοῦ ἐξέλιπον οἱ ρομφαῖαί μου· λοιπὸν ἂς μή μου καταρῶνται μάταια». Τότε θαυμάσας ἐγὼ τοῦ Κυρίου τὴν χάριν, εἶπον εἰς τὸν δαίμονα· «Πάντα εἶσαι ψεύστης, ἀλλὰ τώρα εἶπες ἀλήθειαν, ὅτι σαρκωθεὶς ὁ Χριστὸς σὲ ἐγύμνωσε πάσης δυνάμεως». Ταῦτα ἀκούσας ἐκεῖνος ἠφανίσθη. Ἀφοῦ λοιπὸν


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἀμμοῦν ἑορτάζεται κατὰ τὴν 4ην Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).

[2] Οἱ Μαναχαῖοι ἦσαν αἱρετικοὶ τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος, τὴν αἵρεσιν δὲ ταύτην ἵδρυσεν ὁ Πέρσης Μάνης ἢ Μανιχαῖος ἀναμείξας εἰς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν στοιχεῖα ἐκ τοῦ Παρσισμοῦ (θρησκείας τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Περσῶν) καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ. Οἱ δὲ Ἀρειανοὶ ἦσαν ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου, ὅστις ἠρνεῖτο τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. (Βλέπε περὶ τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, σελ. 383 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[3] Εἰς τὸν χειρόγραφον Βίον τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, καθὼς καὶ εἰς τὸν τετυπωμένον ἐν τῷ «Παραδείσῳ» τοῦ Ἀγαπίου, ἐξ οὗ παρελήφθη παρ’ ἡμῶν ὁ Βίος οὗτος, περιγράφεται ἐνταῦθα ὁλόκληρον τὸ ἱστορικὸν τῆς θείας ἀποκαλύψεως τῆς γενομένης εἰς τὸν Μέγαν Ἀντώνιον περὶ τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου, καὶ πῶς ὁ Ἀντώνιος ἀνεκάλυψε τὸν Παῦλον εἰς τὴν βαθυτάτην ἔρημον, τὶ μετ’ αὐτοῦ συνωμίλησε καὶ πῶς κοιμηθέντα τὸν ἐνεταφίασεν. Ἐπειδὴ ὅμως πάντα ταῦτα, καταλαμβάνοντα πέντε περίπου σελίδας προεγράφησαν ἀπαραλλάκτως εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου Παύλου (σελ. 296-302) περιττὸν νομίζομεν νὰ τὰ ἐπαναλάβωμεν ἐνταῦθα, ὁ δὲ βουλόμενος ἂς ἀναγνώσῃ αὐτὰ ἐκεῖ.

[4] Ταῦτα ἐπιλέγει ὁ συγγράψας τὸν Βίον τοῦτον Μέγας Ἀθανάσιος.