Τῇ ΙΖ’ (17ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

καὶ ὀλίγον ἔλαιον διὰ τὸ γῆράς του. Πόσους δὲ πολέμους νὰ ἔκαμε καὶ ἐκεῖ μὲ τοὺς δαίμονας, περιττὸν εἶναι νὰ γράψωμεν. Πολλάκις ἤκουον ἐκεῖνοι, οἵτινες μετέβαινον πρὸς αὐτὸν χάριν εὐλαβείας, φωνὰς πολλάς, θορύβους, κτύπους ἁρμάτων καὶ ὃλον τὸ ὄρος ἐφαίνετο πλῆρες ἐξ αὐτῶν, τὸν δὲ Ὅσιον ἔβλεπον μαχόμενον καὶ κατ’ αὐτῶν προσευχόμενον. Κατὰ ἀλήθειαν δέ, θαύματος ἄξιον ἦτο νὰ κατοικῇ μοναχός του εἰς τοιαύτην ἄβατον ἔρημον, νὰ μὴ φοβῆται τὴν πληθὺν τῶν θηρίων καὶ τὴν ἀγριότητα αὐτῶν, οὔτε τῶν δαιμόνων τὴν μισανθρωπίαν καὶ χαλεπότητα, ἀλλ’ ἦτο ὡς ὄρος Σιών, πεποιθὼς εἰς τὸν Κύριον, ἀσάλευτον ἔχων τὸν νοῦν καὶ τόσον ἀτάραχον, ὥστε οἱ δαίμονες τὸν ἐφοβοῦντο μᾶλλον καὶ ἔφευγον, τὰ δὲ θηρία εἰς αὐτὸν ἡμερώνοντο.

Ὁ φθονερὸς διάβολος ἔτριζε κατ’ αὐτοῦ τοὺς ὀδόντας καὶ καθὼς ἠγρύπνει μίαν νύκτα, συνήθροισε τοὺς λέοντας ὅλους τῆς ἐρήμου ἐκείνης καὶ περιεκύκλωσαν τὸν Ὅσιον χάσκοντες, ὀρυόμενοι καὶ ἀπειλοῦντες νὰ τὸν φάγωσιν. Ὁ δέ, γνωρίσας τὴν τέχνην τοῦ ἐχθροῦ, εἶπε πρὸς αὐτούς· «Ἐὰν ἐλάβετε ἀπὸ τὸν θεὸν ἐξουσίαν κατ’ ἐμοῦ, ἕτοιμος εἶμαι καὶ φάγετέ με· εἰ δὲ οἱ δαίμονες σᾶς ἠνάγκασαν, ταχέως ἀναχωρήσατε, καθότι δοῦλος εἶμαι Χριστοῦ τοῦ Δεσπότου τῆς κτίσεως». Μόλις ὁ Ὅσιος εἶπε ταῦτα, ἔφυγον οἱ λέοντες ὥσπερ ὑπὸ μάστιγος διωκόμενοι. Εἰς ὀλίγας ἡμέρας πάλιν, ἐνῷ ἔκαμνε τὸ ἐργόχειρον, καθὼς εἶχε συνήθειαν νὰ κάμῃ σπυρίδας καὶ τὰς ἔδιδεν εἰς ἐκεῖνον, ὅστις τοῦ ἔφερε τὰ πρὸς τὴν χρείαν, διὰ νὰ μὴ τρώγῃ τὸν ἄρτον δωρεάν, ἔσυρέ τις τὸ σειρίδιον τῆς θύρας ἔξωθεν καὶ ἐγερθεὶς εἶδε τινὰ ἔχοντα ἀπὸ τὴν κοιλίαν καὶ ἄνω σχῆμα ἀνθρώπου, τὰ δὲ σκέλη καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ἐφαίνοντο ὡς ὀναρίου. Ὁ δὲ Ἅγιος ἰδὼν αὐτὸν εἶπε· «Χριστοῦ δοῦλος εἶμαι καὶ ἂν σὲ ἔστειλε νὰ μοῦ κάμῃς κακόν, ὡς θέλεις ποίησον». Ὁ δὲ φανεὶς καὶ ὃλοι οἱ σὺν αὐτῷ δαίμονες εὐθὺς ἐξηφανίσθησαν, ὅλη δὲ ἡ σπουδὴ αὐτῶν ἦτο νὰ διώξωσιν ἐκεῖθεν τὸν Ὅσιον, ἀλλ’ ὑπ’ αὐτοῦ νικηθέντες δὲν ἠδυνήθησαν.

Μοναχοὶ δέ τινες ἀπὸ τὰ ἔξωθεν Μοναστήρια ἦλθον παρακαλοῦντες αὐτὸν νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸν τόπον των διὰ νὰ τὸν ἀπολαύσουν καὶ ἐκεῖνοι ὀλίγας ἡμέρας καὶ νὰ ὠφεληθῶσιν ἐκ τῆς παρουσίας του. Ὁ δὲ ἰδὼν τὴν εὐλάβειαν αὐτῶν ἀπῆλθε διὰ ψυχικὴν ὠφέλειαν. Εἶχον λοιπὸν εἰς μίαν κάμηλον φορτωμένα τὰ χρειαζόμενα καὶ πρὶν τελειώσουν τὸν δρόμον των, ἐτελείωσε τὸ ὕδωρ, ὅπερ ἐβάσταζον, καὶ εἰς οὐδὲν μέρος εὓρισκον, καθότι ἡ ἔρημος ἐκείνη εἶναι πανταχοῦ ἄνυδρος, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ρηθὲν


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἀμμοῦν ἑορτάζεται κατὰ τὴν 4ην Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).

[2] Οἱ Μαναχαῖοι ἦσαν αἱρετικοὶ τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος, τὴν αἵρεσιν δὲ ταύτην ἵδρυσεν ὁ Πέρσης Μάνης ἢ Μανιχαῖος ἀναμείξας εἰς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν στοιχεῖα ἐκ τοῦ Παρσισμοῦ (θρησκείας τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Περσῶν) καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ. Οἱ δὲ Ἀρειανοὶ ἦσαν ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου, ὅστις ἠρνεῖτο τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. (Βλέπε περὶ τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, σελ. 383 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[3] Εἰς τὸν χειρόγραφον Βίον τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, καθὼς καὶ εἰς τὸν τετυπωμένον ἐν τῷ «Παραδείσῳ» τοῦ Ἀγαπίου, ἐξ οὗ παρελήφθη παρ’ ἡμῶν ὁ Βίος οὗτος, περιγράφεται ἐνταῦθα ὁλόκληρον τὸ ἱστορικὸν τῆς θείας ἀποκαλύψεως τῆς γενομένης εἰς τὸν Μέγαν Ἀντώνιον περὶ τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου, καὶ πῶς ὁ Ἀντώνιος ἀνεκάλυψε τὸν Παῦλον εἰς τὴν βαθυτάτην ἔρημον, τὶ μετ’ αὐτοῦ συνωμίλησε καὶ πῶς κοιμηθέντα τὸν ἐνεταφίασεν. Ἐπειδὴ ὅμως πάντα ταῦτα, καταλαμβάνοντα πέντε περίπου σελίδας προεγράφησαν ἀπαραλλάκτως εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου Παύλου (σελ. 296-302) περιττὸν νομίζομεν νὰ τὰ ἐπαναλάβωμεν ἐνταῦθα, ὁ δὲ βουλόμενος ἂς ἀναγνώσῃ αὐτὰ ἐκεῖ.

[4] Ταῦτα ἐπιλέγει ὁ συγγράψας τὸν Βίον τοῦτον Μέγας Ἀθανάσιος.