Τῇ ΙΖ’ (17ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

λέγων· «Διατί δὲν τὸ εἶπεν ὁ Ἅγιος πρὶν ἀποθάνῃ ὁ ἕτερος;» τοῦτο δὲν τὸ λέγει καλῶς, ἐπειδὴ δὲν εἶναι τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου ἡ κρίσις τοῦ θανάτου, ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ, ὅστις ἔκρινε διὰ μὲν τὸν ἕνα νὰ ἀποθάνῃ, διὰ δὲ τὸν ἄλλον ἀπεκάλυψεν εἰς τὸν Ἅγιον. Τοῦ δὲ Ὁσίου εἶναι τὸ θαυμάσιον, ὅτι καθήμενος εἰς τὸ ὄρος εἶχε τὴν καρδίαν καθαρὰν καὶ ἄγρυπνον, ὅθεν ὁ Θεὸς τοῦ ἐφανέρωνε καὶ τὰ μακρὰν γινόμενα.

Ἄλλην φορὰν πάλιν εἰς τὸ ὄρος καθήμενος καὶ ἀναβλέψας εἶδε ψυχὴν ἀναφερομένην εἰς τοὺς οὐρανούς, ἐχαίροντο δὲ οἱ Ἅγιοι Ἄγγελοι, οἵτινες τὴν ἐπήγαινον. Ὅθεν θαυμάζων καὶ μακαρίζων τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον, παρεκάλει τὸν Θεὸν νὰ τοῦ ἀποκαλύψῃ τίς ἦτο. Εὐθὺς δὲ ἦλθε φωνὴ λέγουσα· «Αὓτη εἶναι ἡ ψυχὴ τοῦ Ἀμμοῦν». Οὗτος δὲ ἦτο Ἀσκητὴς εἰς τὴν Νιτρίαν, ἥτις εὑρίσκεται εἰς ἀπόστασιν δεκατριῶν ἡμερῶν πορείας ἀπὸ τὸ ὄρος τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου, βλέποντες δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταί του θαυμάζοντα, ἠρώτησαν τούτου τὸ αἴτιον. Ὁ δὲ εἶπε· «Τὴν ὥραν αὐτὴν ἐτελεύτησεν ὁ Ἀμμοῦν, ὁ συνασκητὴς καὶ φίλος μου». Οὗτος ὁ Ἀμμοῦν ἦτο Ἀσκητὴς ἐνάρετος, διέβη δὲ ποτὲ τὸν ποταμὸν ἀβρόχοις ποσί, περιπατῶν ὡς ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἐπάνω εἰς τὰ ὕδατα, ἀλλὰ καὶ ἄλλας θαυματουργίας ἐτέλεσεν [1]. Οἱ δὲ μαθηταὶ τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου ἔγραψαν τὴν ἡμέραν, καθ’ ἥν εἶδε τὴν ὅρασιν ταύτην ὁ Ἅγιος καὶ μετὰ ἡμέρας τριάκοντα ἦλθον Ἀδελφοί τινες ἀπὸ τὴν Νιτρίαν καὶ ἐρωτήσαντες ἐγνώρισαν ὅτι ὁ μακάριος Ἀμμοῦν ἐτελεύτησε τὴν ὥραν ἐκείνην κατὰ τὴν ὁποίαν ἔβλεπε τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀνερχομένην εἰς τοὺς οὐρανοὺς ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος καὶ ἐθαύμαζον, ὃτι ἐγνώριζε τὰ μακρὰν γινόμενα. Οὐχὶ δὲ μόνον ταῦτα, ἀλλὰ καὶ παρθένον τινά, ἥτις εἶχεν εἰς τὸν στόμαχον καὶ εἰς τὸ πλευρὸν ἀσθένειαν, διὰ τὴν ὁποίαν τὸν παρεκάλεσε κόμης τις, Ἀρχέλαος τοὔνομα, νὰ τὴν ἰατρεύσῃ, διὰ προσευχῆς ἐθεράπευσε. Πολλάκις δὲ προέλεγέ τινων τὸν ἐρχομὸν ἕνα μῆνα πρότερον, καὶ τὴν αἰτίαν, διὰ τὴν ὁποίαν ἐπήγαινον, καθότι πολλοὶ ἤρχοντο μόνον νὰ τὸν ἴδουν, ἄλλοι δὲ δι’ ἀσθένειαν· ἀλλὰ πάντες ἐπέστρεφον μὲ μεγάλην ὠφέλειαν, εἴτε ψυχικήν, εἴτε σωματικήν.

Κατελθὼν δέ ποτε πάλιν εἰς τὰ ἔξω Μοναστήρια μὲ λέμβον, ἠσθάνετο δυσωδίαν μεγάλην μόνον ὁ Ἅγιος καὶ ἐρωτήσας τὶς ἦτο ἡ αἰτία, δὲν ἐγνώριζεν οὐδείς, μόνον ἔλεγον, μήπως καὶ τοῦ ἐβρώμει ἰχθύς τις ἐξ ἐκείνων τοὺς ὁποίους εἶχον. Ὁ δὲ εἶπεν·


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἀμμοῦν ἑορτάζεται κατὰ τὴν 4ην Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).

[2] Οἱ Μαναχαῖοι ἦσαν αἱρετικοὶ τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος, τὴν αἵρεσιν δὲ ταύτην ἵδρυσεν ὁ Πέρσης Μάνης ἢ Μανιχαῖος ἀναμείξας εἰς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν στοιχεῖα ἐκ τοῦ Παρσισμοῦ (θρησκείας τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Περσῶν) καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ. Οἱ δὲ Ἀρειανοὶ ἦσαν ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου, ὅστις ἠρνεῖτο τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. (Βλέπε περὶ τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, σελ. 383 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[3] Εἰς τὸν χειρόγραφον Βίον τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, καθὼς καὶ εἰς τὸν τετυπωμένον ἐν τῷ «Παραδείσῳ» τοῦ Ἀγαπίου, ἐξ οὗ παρελήφθη παρ’ ἡμῶν ὁ Βίος οὗτος, περιγράφεται ἐνταῦθα ὁλόκληρον τὸ ἱστορικὸν τῆς θείας ἀποκαλύψεως τῆς γενομένης εἰς τὸν Μέγαν Ἀντώνιον περὶ τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου, καὶ πῶς ὁ Ἀντώνιος ἀνεκάλυψε τὸν Παῦλον εἰς τὴν βαθυτάτην ἔρημον, τὶ μετ’ αὐτοῦ συνωμίλησε καὶ πῶς κοιμηθέντα τὸν ἐνεταφίασεν. Ἐπειδὴ ὅμως πάντα ταῦτα, καταλαμβάνοντα πέντε περίπου σελίδας προεγράφησαν ἀπαραλλάκτως εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου Παύλου (σελ. 296-302) περιττὸν νομίζομεν νὰ τὰ ἐπαναλάβωμεν ἐνταῦθα, ὁ δὲ βουλόμενος ἂς ἀναγνώσῃ αὐτὰ ἐκεῖ.

[4] Ταῦτα ἐπιλέγει ὁ συγγράψας τὸν Βίον τοῦτον Μέγας Ἀθανάσιος.