Ἀπερχόμενος δὲ εἰς τὸ κελλίον του συνήντησεν εἰς τὸ ἔξω ὄρος τοὺς φιλοσόφους Ἕλληνας, οἵτινες ἐνόμιζον ὅτι θὰ χλευάσουν αὐτὸν ἐπειδὴ δὲν ἐγνώριζε γράμματα. Ὁ δὲ εἶπεν εἰς αὐτούς· «Τί εἶναι πρῶτον καὶ αἴτιον τοῦ ἑτέρου; ὁ νοῦς τῶν γραμμάτων ἢ τούτου τὰ γράμματα;». Οἱ δὲ ἀπεκρίθησαν· «Ὁ νοῦς εἶναι πρωτύτερος, ἐπειδὴ αὐτὸς εὗρε τὰ γράμματα». Λέγει εἰς αὐτοὺς ὁ Ἅγιος· «Ὅστις λοιπὸν ἔχει ὑγιᾶ τὸν νοῦν δὲν χρειάζεται γράμματα». Ὅθεν ἐθαύμασαν ἐκεῖνοι βλέποντες εἰς ἓνα ἰδιώτην τοσαύτην σύνεσιν. Ἐλθόντες δὲ μετὰ ταῦτα καὶ ἕτεροι φιλόσοφοι ἢ μᾶλλον εἰπεῖν μωρολόγοι καὶ ἄσοφοι, ἐδοκίμαζαν μὲ συλλογισμοὺς νὰ τὸν νικήσωσι περὶ πίστεως. Ὁ δὲ μᾶλλον ἐνίκησεν αὐτούς, καὶ δημηγορήσας σοφώτατα ἅπασαν τὴν θείαν οἰκονομίαν, ἐστηλίτευσε τὴν τῶν εἰδώλων αὐτῶν ματαιότητα, διότι ἐγίνωσκε τὰς μυθολογίας των καὶ τόσον τοὺς ἤλεγξεν εἰς τὰς ἀθέσμους πράξεις αὐτῶν, ὥστε ἵσταντο ἐκπληττόμενοι, μὴ ἔχοντες τί νὰ ἀποκριθῶσιν.

Ὁ δὲ Ἅγιος ἠρώτησεν αὐτοὺς καὶ πάλιν λέγων· «Εἰπέτε μοι, ἡ περὶ τοῦ Θεοῦ γνῶσις πῶς γινώσκεται καλλίτερα καὶ πῶς ἀποδεικνύεται βεβαιότερα, μὲ τὸν λόγον ἢ μὲ τὰ ἔργα; ποῖα εἶναι προτιμοτέρα, ἡ ἀπόδειξις τῆς ἀληθοῦς πίστεως μὲ τὴν πρᾶξιν καὶ τὴν ἐνέργειαν ἢ ἡ ἀπόδειξις μὲ μόνους τοὺς λόγους;». Οἱ δὲ εἶπον ὅτι προτιμοτέρα καὶ βεβαιοτέρα εἶναι ἡ ἀπόδειξις μὲ τὴν πρᾶξιν καὶ τὰ ἔργα. Τότε ὁ Ὅσιος λέγει εἰς αὐτούς· «Καλῶς εἴπατε ἰδοὺ λοιπόν ἐδῶ εἶναι τινὲς δαιμονιζόμενοι καὶ ἰατρεύσατε αὐτοὺς μὲ τοὺς συλλογισμούς σας ἢ μὲ μαγείαν καὶ ἄλλην τέχνην, ὡς βούλεσθε, ἐπικαλούμενοι τὰ ἀναίσθητά σας εἴδωλα· εἰ δὲ καὶ δὲν δύνασθε, ἐγὼ νὰ τοὺς θεραπεύσω, διὰ νὰ γνωρίσετε τοῦ Ἐσταυρωμένου Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον χλευάζετε, τὴν ἄμαχον δύναμιν». Οἱ δὲ εἶπον ὅτι δὲν ἠδύναντο νὰ πράξουν τοιοῦτον θαυμάσιον. Ἐπικαλεσάμενος τότε τὸν Χριστὸν ὁ Ἅγιος, ἐσφράγισε τρισῶς τοὺς ἀσθενεῖς μὲ τὸ σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ ἐθεραπεύθησαν, σωφρονισθέντες δὲ ηὐχαρίστουν τὸν Κύριον. Οἱ δὲ φιλόσοφοι, ἰδόντες τοιοῦτον σημεῖον, ἐξεπλάγησαν. Λέγει τότε πρὸς αὐτοὺς ὁ Ἅγιος· «Τὶ θαυμάζετε; δὲν εἶμαι ἐγὼ ἐκεῖνος ὅστις ἔκαμε τὸ θαῦμα, ἀλλ’ ὁ Χριστὸς, εἰς τὸν ὁποῖον, ἐὰν πιστεύετε καὶ σεῖς, δὲν χρειάζεσθε πλέον μὲ λόγους ἀπόδειξιν, ἀλλὰ ἡ πρὸς Χριστὸν πίστις καὶ ἀγάπη θὰ ἐνεργῇ ὁμοίως καὶ εἰς ἐσᾶς». Οἱ δὲ φιλόσοφοι θαυμάζοντες εἰς τὴν σοφίαν τῶν λόγων του καὶ κατασπαζόμενοι αὐτόν, ἀνεχώρησαν ὁμολογοῦντες ὅτι πολλὰ ὠφελήθησαν.