Τῇ ΙΖ’ (17ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ταῦτα τοῦ Ὁσίου Ἀντωνίου τὰ κατορθώματα, καὶ ἂς μὴ ἀπιστήσῃ τις εἰς τόσα θαυμάσια, καθότι ὁ Σωτὴρ εἶπεν ὅτι «ἐαν ἔχετε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ μετάβηθι ἐντεῦθεν ἐκεῖ, καὶ μεταβήσεται καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν». Οὕτω λοιπὸν ἐποίει καὶ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Ἀντώνιος καὶ οὕτως ἐθεράπευε πᾶσαν ἀσθένειαν ἀνεμποδίστως μὲ τὴν ἐκείνου βοήθειαν. Ἔφθασε δὲ ἡ φήμη αὐτοῦ πανταχοῦ καὶ προσήρχοντο διὰ νὰ τὸν ἴδουν οὐχὶ μόνον ἰδιῶται, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ οἱ δικασταὶ καὶ οἱ ἄρχοντες μὲ τὸ πολὺ πλῆθος τῶν δούλων ἵσταντο εἰς τὸ ἔξω ὄρος, ἐπειδὴ δὲν ἠδύναντο νὰ ὑπάγουν διὰ τὸ πλῆθος εἰς τὸ ἐσώτερον ὄρος, εἰς τὸ ὁποῖον εἶχε τὸ κελλίον του ὁ Ὅσιος, ἐκεῖθεν δὲ τοῦ ἐμήνυον μετὰ δεήσεως νὰ καταβαίνῃ πρὸς αὐτοὺς διὰ νὰ τὸν ἀπολαύσουν. Αὐτὸς δὲ προὐφασίζετο διαφόρως, φεύγων τὴν τούτων ἐνόχλησιν. Οἱ δὲ δικασταὶ καὶ οἱ ἄρχοντες, ἔχοντες πόθον νὰ τὸν ἴδωσι καὶ νὰ συνομιλήσωσιν, ἔστελλον καταδίκους, τοὺς ὁποίους ἔσυρον οἱ δήμιοι διὰ νὰ λυπηθῇ κἂν αὐτοὺς νὰ κατέλθῃ. Ὁ δέ, ὡς εὔσπλαγχνος ὅπου ἦτο καὶ συμπαθέστατος, ἐξήρχετο καὶ τοὺς μὲν δικαστὰς ὠφέλει, συμβουλεύων αὐτοὺς νὰ προκρίνουν τὴν δικαιοσύνην ἀπὸ ὅλα τὰ πράγματα, εἰς δὲ τὸ κελλίον του ἐπέστρεφε τάχιστα. Παρακαλῶν δέ ποτε αὐτὸν ὁ δοὺξ τῆς Ἀλεξανδρείας, ὅστις εἶχε μεταβῆ ἐκεῖ πρὸς ἐπίσκεψίν του, νὰ παραμείνῃ ὀλίγον περισσότερον διὰ νὰ συνευφρανθῶσι καὶ νὰ συνομιλήσωσιν, εἶπεν εἰς αὐτὸν καὶ εἰς τοὺς ἄλλους τὸ ἑξῆς παράδειγμα· «Καθὼς οἱ ἰχθύες, ἐὰν παραμείνουν πολλὴν ὣραν εἰς τὴν ξηράν, ἀποθνήσκουσιν, οὕτω καὶ οἱ Μοναχοί, ἐὰν βραδύνωσι μεθ’ ὑμῶν τῶν κοσμικῶν, πολλὰ ζημιώνονται». Ταῦτα ἐκεῖνος ἀκούσας ἀνεχώρησεν, ὁμολογῶν ὅτι ὄντως κατὰ ἀλήθειαν δοῦλος ἦτο τοῦ Χριστοῦ ὁ Ἀντώνιος.

Στρατηλάτης δέ τις, Βαλάκιος τοὔνομα, ἐδίωκε κατὰ πολλὰ τοὺς Ὀρθοδόξους διὰ τὴν ἀγάπην τῶν δυσωνύμων Ἀρειανῶν καὶ ἐπειδὴ ἦτο τόσον ὠμὸς καὶ ἀπάνθρωπος, ὥστε καὶ τὰς παρθένους ἔδερε καὶ τοὺς Μοναχοὺς ἐγύμνωνε καὶ ἐμαστίγωνεν, ἔγραψε ταῦτα πρὸς αὐτὸν ὁ Ἅγιος· «Βλέπω ὀργήν, ἥτις ἔρχεται κατὰ σοῦ. Λοιπὸν παῦσαι διώκων τοὺς Χριστιανούς, ἐὰν ποθῇς τὴν ὑγείαν σου, πρὶν σὲ καταλάβῃ ἡ Θεία Δίκη καὶ τότε θὰ ὀδύρεσαι ἀνωφέλευτα». Ὁ δὲ Βαλάκιος, γελάσας, ἔπτυσε τὴν ἐπιστολὴν καὶ τὴν ἀπέρριψεν· ἐκείνους δέ, οἵτινες τὴν ἔφεραν, ὓβρισε, παραγγείλας εἰς αὐτοὺς νὰ εἴπωσι τοῦ Ὁσίου· «Ἐπειδὴ φροντίζεις διὰ τοὺς Μοναχούς, ἐντὸς ὀλίγου θέλω ἔλθει καὶ πρὸς σέ». Εἰς ὀλίγας ἡμέρας ἐξῆλθεν ὁ Βαλάκιος μὲ τὸν ἔπαρχον τῆς Αἰγύπτου Νεστόριον, ἔφιπποι εἰς δύο ἥμερα ἄλογα, αἴφνης ὅμως ἐξηγριώθη ὁ ἵππος τοῦ ἐπάρχου καὶ δαγκάνει τὸν Βαλάκιον, ρίψας δὲ αὐτὸν εἰς τὴν γῆν, τὸν ἐσπάραξεν εἰς τὸν μηρὸν δυνατὰ τόσον, ὥστε ἐντὸς τριῶν ἡμερῶν ἐξέψυξεν· ὅθεν πάντες ἐθαύμασαν εἰς τὸ προορατικὸν τοῦ Ὁσίου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἀμμοῦν ἑορτάζεται κατὰ τὴν 4ην Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).

[2] Οἱ Μαναχαῖοι ἦσαν αἱρετικοὶ τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος, τὴν αἵρεσιν δὲ ταύτην ἵδρυσεν ὁ Πέρσης Μάνης ἢ Μανιχαῖος ἀναμείξας εἰς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν στοιχεῖα ἐκ τοῦ Παρσισμοῦ (θρησκείας τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Περσῶν) καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ. Οἱ δὲ Ἀρειανοὶ ἦσαν ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου, ὅστις ἠρνεῖτο τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. (Βλέπε περὶ τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, σελ. 383 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[3] Εἰς τὸν χειρόγραφον Βίον τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, καθὼς καὶ εἰς τὸν τετυπωμένον ἐν τῷ «Παραδείσῳ» τοῦ Ἀγαπίου, ἐξ οὗ παρελήφθη παρ’ ἡμῶν ὁ Βίος οὗτος, περιγράφεται ἐνταῦθα ὁλόκληρον τὸ ἱστορικὸν τῆς θείας ἀποκαλύψεως τῆς γενομένης εἰς τὸν Μέγαν Ἀντώνιον περὶ τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου, καὶ πῶς ὁ Ἀντώνιος ἀνεκάλυψε τὸν Παῦλον εἰς τὴν βαθυτάτην ἔρημον, τὶ μετ’ αὐτοῦ συνωμίλησε καὶ πῶς κοιμηθέντα τὸν ἐνεταφίασεν. Ἐπειδὴ ὅμως πάντα ταῦτα, καταλαμβάνοντα πέντε περίπου σελίδας προεγράφησαν ἀπαραλλάκτως εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου Παύλου (σελ. 296-302) περιττὸν νομίζομεν νὰ τὰ ἐπαναλάβωμεν ἐνταῦθα, ὁ δὲ βουλόμενος ἂς ἀναγνώσῃ αὐτὰ ἐκεῖ.

[4] Ταῦτα ἐπιλέγει ὁ συγγράψας τὸν Βίον τοῦτον Μέγας Ἀθανάσιος.