Τῇ ΙΖ’ (17ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Τοῦτο εἶναι, διάβολε, τέχνη σου, διὰ νὰ ἐμπαίξῃς τὴν προθυμίαν μου· ἀλλὰ τοῦτο ἂς εἶναι μετὰ σοῦ εἰς τὴν ἀπώλειαν». Ἀφοῦ δὲ εἶπε ταῦτα ὁ Ὅσιος, ὁ δίσκος ἔγινεν ἄφαντος. Παρεμπρὸς πάλιν εὗρεν ἐν τῇ ὁδῷ χρυσίον πολὺ ἐρριμμένον οὐχὶ κατὰ φαντασίαν, ἀλλὰ κατὰ ἀλήθειαν ὅμως δὲν γνωρίζομεν ἐὰν ὁ δαίμων τὸ ἔφερεν ἐκεῖ διὰ νὰ τὸν δοκιμάσῃ ἢ τοῦτο ἦτο ἀπὸ θείας δυνάμεως, διὰ νὰ δείξῃ ὁ Θεὸς εἰς τὸν διάβολον, ὅτι ὁ Ἅγιος δὲν ἐφρόντιζεν οὔτε ποσῶς ὑπελόγιζε τὰ χρήματα. Ὁ δὲ Ἅγιος ἐθαύμασε μὲν τὸ πλῆθος τοῦ χρυσίου, πλὴν ὥσπερ νὰ ἐπρόκειτο περὶ πυρός, τὸ ὁποῖον θὰ τὸν ἔκαιε, οὕτως ἐπέρασε δρομαίως τρέχων καὶ φεύγων ἀπ’ αὐτοῦ.

Ἐλθὼν λοιπὸν εἰς τὸ ὄρος καὶ εὑρὼν ἐκεῖ ἓν παλαιὸν φρούριον ἔρημον, γεμᾶτον ἑρπετά, εἰς τὸ πέραν τοῦ ποταμοῦ, κατῴκησεν εἰς αὐτό. Τὰ δὲ ἑρπετά, ὥσπερ νὰ τὰ ἐδίωκέ τις, εὐθὺς ἀνεχώρησαν, ὁ δὲ Ἅγιος ἔφραξε τὴν εἴσοδον καὶ ἔμεινεν ἐντὸς τοῦ τειχοκάστρου μόνος, δεχόμενος κάθε ἓξ μῆνας ἄρτους. Ἐκεῖ οὐδεὶς ἠδύνατο νὰ εἰσέλθῃ νὰ τὸν ἴδῃ, οὔτε ἐκεῖνος ἐξήρχετο, καθ’ ὅτι εὗρεν ἐντὸς αὐτοῦ ὕδωρ, μὲ τὸ ὁποῖον ἐπορεύετο. Τινὲς δὲ γνώριμοι, ἐρχόμενοί ποτε εἰς αὐτὸν καὶ μείναντες ἔξωθεν τοῦ φρουρίου, ἤκουον ἀπὸ τὸ ἐσωτερικὸν αὐτοῦ φωνὰς πολλὰς μὲ κτύπους καὶ ἔκραζον· «Φύγε ἀπὸ τὸν τόπον μας, τὶ θέλεις ἐδῶ εἰς τὴν ἔρημον, δὲν θὰ δυνηθῇς νὰ ὑποφέρῃς τὰς ἐπιβουλὰς καὶ τὰς ἐνέδρας μας». Εἰς τὴν ἀρχὴν λοιπὸν ἐνόμιζον οἱ ἔξωθεν, ὅτι ἄνθρωποι ἦσαν οἱ φωνάζοντες, οἵτινες ἀνέβησαν μὲ κλίμακας καὶ ἐμάχοντο μὲ τὸν Ὅσιον· ἀλλὰ ἀφοῦ παρετήρησαν ἐπιμελῶς ἀπό τινα σχισμὴν καὶ δὲν εἷδον οὐδένα, ἐγνώρισαν ὅτι ἦσαν δαίμονες, καὶ φοβηθέντες ἐκάλουν τὸν Ἅγιον, ὅστις πλησιάσας εἰς τὴν θύραν εἶπεν εἰς αὐτούς. «Μὴ φοβεῖσθε, ἀγαπητοί, καθότι ταῦτα εἶναι δαιμόνων φαντάσματα· μόνον κάμετε τὸν σταυρόν σας καὶ ὑπάγετε εἰς τὴν ὁδόν σας, αὐτοὶ δὲ ἂς παίζουν μετ’ ἀλλήλων». Ἀνεχώρησαν λοιπὸν οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι ὑπὸ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ φυλαττόμενοι, ὁ δὲ Ὅσιος ἔμενεν ἐκεῖ χωρὶς νὰ δύνανται νὰ τὸν βλάψουν οἱ δαίμονες, οὔτε ἐκουράζετο τοσοῦτον ἀγωνιζόμενος, διότι αἱ ὀπτασίαι, τὰς ὁποίας, ὡς εἴπομεν ἄνωθεν, ἔβλεπε καὶ ἡ ἀσθένεια τῶν ἐχθρῶν τοῦ ἔδιδον μεγάλην ἀνάπαυσιν εἰς τοὺς κόπους καὶ ἐδιπλασίαζον τὴν προθυμίαν του, πολλάκις δὲ οἱ γνώριμοι αὐτοῦ, νομίζοντες ὅτι θὰ τὸν εὕρουν νεκρόν, τὸν ἤκουον ψάλλοντα· «Ἀναστήτω ὁ Θεὸς» καὶ τὰ ὑπόλοιπα τοῦ ψαλμοῦ καὶ πάλιν «Πάντα τὰ ἔθνη ἐκύκλωσάν με καὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτοὺς» καὶ ἄλλα παρόμοια.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἀμμοῦν ἑορτάζεται κατὰ τὴν 4ην Ὀκτωβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ι’).

[2] Οἱ Μαναχαῖοι ἦσαν αἱρετικοὶ τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος, τὴν αἵρεσιν δὲ ταύτην ἵδρυσεν ὁ Πέρσης Μάνης ἢ Μανιχαῖος ἀναμείξας εἰς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν στοιχεῖα ἐκ τοῦ Παρσισμοῦ (θρησκείας τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Περσῶν) καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ. Οἱ δὲ Ἀρειανοὶ ἦσαν ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου, ὅστις ἠρνεῖτο τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. (Βλέπε περὶ τούτων πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου, σελ. 383 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[3] Εἰς τὸν χειρόγραφον Βίον τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, καθὼς καὶ εἰς τὸν τετυπωμένον ἐν τῷ «Παραδείσῳ» τοῦ Ἀγαπίου, ἐξ οὗ παρελήφθη παρ’ ἡμῶν ὁ Βίος οὗτος, περιγράφεται ἐνταῦθα ὁλόκληρον τὸ ἱστορικὸν τῆς θείας ἀποκαλύψεως τῆς γενομένης εἰς τὸν Μέγαν Ἀντώνιον περὶ τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου, καὶ πῶς ὁ Ἀντώνιος ἀνεκάλυψε τὸν Παῦλον εἰς τὴν βαθυτάτην ἔρημον, τὶ μετ’ αὐτοῦ συνωμίλησε καὶ πῶς κοιμηθέντα τὸν ἐνεταφίασεν. Ἐπειδὴ ὅμως πάντα ταῦτα, καταλαμβάνοντα πέντε περίπου σελίδας προεγράφησαν ἀπαραλλάκτως εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου Παύλου (σελ. 296-302) περιττὸν νομίζομεν νὰ τὰ ἐπαναλάβωμεν ἐνταῦθα, ὁ δὲ βουλόμενος ἂς ἀναγνώσῃ αὐτὰ ἐκεῖ.

[4] Ταῦτα ἐπιλέγει ὁ συγγράψας τὸν Βίον τοῦτον Μέγας Ἀθανάσιος.