Διὰ τοῦτο ὁ Μέγας Ἀθανάσιος μὲ πολλήν του, χαρὰν γράφει, ὅτι ὅταν ἐκυρίευσε τὴν Ἐκκλησίαν ὁ Μαξιμίνου διωγμὸς και ἐσύροντο εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν οἱ Μάρτυρες, ἄφησεν εὐθὺς ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος τὰ Μοναστήρια, ἠκολούθησε καὶ αὐτός, λέγων· «Ἀπέλθωμεν, ἵν’ ἀγωνισώμεθα». Καὶ ἐπῆγε μὲ τοιαύτην προθυμίαν, ὄχι μακρόθεν ἀλλὰ καὶ μέσα εἰς τὰς φυλακὰς καὶ μέσα εἰς τὰ μέταλλα· καὶ ἄλλους Μάρτυρας ὑπηρέτει, ἄλλους παρεκίνει εἰς τὸ μαρτύριον καὶ μὲ τόσην σπουδήν, μὲ τόσον θάρρος, μὲ τόσην καταφρόνησιν τῶν τυράννων, ὥστε παρεκινήθη ὁ τύραννος νὰ ἐμποδίσῃ τοὺς Μοναχούς, πλέον νὰ μὴ ἔρχωνται εἰς τὸ κριτήριον. Καὶ ἄκουσον τὰ ἴδια λόγια τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου· «Ὁ οὖν δικαστὴς βλέπων αὐτοῦ τε καὶ τῶν σὺν αὐτῷ τὸ ἄφοβον, παρήγγειλε μηδένα τῶν Μοναχῶν ἐν τῷ δικαστηρίῳ φαίνεσθαι». Ποίων τὸ ἄφοβον; τοῦ Μεγίστου Ἀντωνίου, μάλιστα διότι μαρτυρεῖ αὐτὸς ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος περὶ αὐτοῦ, ὅτι «πολλὴ ἡ αὐτοῦ σπουδὴ ἐν τῷ δικαστηρίῳ αὐξάνειν εἰς προθυμίαν τοὺς ἀγωνιζομένους, μαρτυροῦντας δὲ αὐτοὺς ἀπολαμβάνειν καὶ προπέμπειν ἓως τελειωθῶσιν».

Βλέπεις ἐδῶ πόσας φορὰς ἔγινε Μάρτυς; Ὅσας, φορὰς ἐπῆγεν εἰς τὸ δικαστήριον, ὅσους παρεκίνησε καὶ ἐστήριξεν εἰς τὸ Μαρτύριον, τόσας φορὰς ἔγινε Μάρτυς. Καὶ τούτου τὴν ἀλήθειαν ἀκόμη γνώρισε ἀπὸ τοῦτο προσέταξεν ὁ κριτὴς νὰ μὴ φανῇ πλέον Μοναχὸς εἰς τὸ κριτήριον· τάχα ἐψήφησεν αὐτὴν τὴν ἀπόφασιν, ἐφοβήθη ὁ Ἀντώνιος; Μὴ γένοιτο· ἀλλ’ ὅταν ἔφυγον οἱ ἄλλοι, αὐτὸς πλύνει τὸν ἐπενδύτην, στολίζεται μὲ αὐτὸ τὸ ἀσκητικὸν φόρεμα, ἔρχεται εἰς τὸ κριτήριον μὲ περισσοτέραν προθυμίαν ἀπὸ τὴν πρώτην, ἀναβαίνει εἰς ὑψηλὸν τόπον, διὰ νὰ τὸν βλέπῃ καὶ αὐτὸς ὁ κριτής· «Καὶ οἱ μὲν ἄλλοι πάντες (λέγει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος) ἔδοξαν κρύπτεσθαι τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνη, ὁ δ’ Ἀντώνιος τοσοῦτον ἐφρόντισεν, ὥστε καὶ μᾶλλον πλῦναι τὸν ἐπενδύτην, καὶ τῇ ἑξῆς ἔμπροσθεν ἐφ’ ὑφηλοῦ στῆναι, καὶ φαίνεσθαι τῷ ἡγεμόνι λαμπρόν». Τόση ἦτο ἡ προθυμία του, τόσος ὁ ζῆλός του, διὰ νὰ χύσῃ τὸ αἷμά του καὶ διὰ νὰ δοκιμάσῃ περισσότερα μαρτύρια ἀπὸ ὅλους. Ἀλλὰ τὶ τὸ ἐμπόδιον; τὸ λέγει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὅτι ὁ Θεὸς δὲν ἤθελε νὰ ἀναχωρήσῃ ἀπὸ τὸν κόσμον τοιοῦτον χρυσοῦν παράδειγμα τῆς ἀρετῆς· «Ὁ δὲ Κύριος ἦν αὐτὸν φυλάττων, καὶ εἰς τὴν ἡμῶν καὶ τὴν τῶν ἑτέρων ὠφέλειαν».