[Τοῦ Ἱεροδιδασκάλου Μακαρίου τοῦ Πατμίου ἀκμάσαντος κατὰ τὸν ΙΗ’ αἰῶνα, ληφθεὶς ἐκ τῆς «Εὐαγγελικῆς Σάλπιγγος».]

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΙ οἱ ἄνθρωποι εἰς τὰς σωματικὰς εὐεργεσίας, τἄχα νὰ εἶναι οἱ αὐτοὶ καὶ εἰς τὰς πνευματικάς; ἐπαινετοὶ διὰ τὰς κοσμικὰς ὠφελείας, τάχα νὰ εἶναι τοιοῦτοι καὶ διὰ τὰς ὑπερκοσμίους; Ἐπαινετὸς κοντὰ εἰς τοὺς Ἀθηναίους Δράκων τις καὶ Σόλων διὰ τὴν εὕρεσιν τῶν Νόμων· διὰ τοῦτο τὸ ἴδιον αἴτιον καὶ οἱ Αἰγύπτιοι ἔπλεκον πολλὰ στέφανα ἐγκωμίων εἰς τὸν τρισμέγιστον Ἑρμῆν, οἱ Λακεδαιμόνιοι εἰς τὸν Λυκοῦργον καὶ οἱ Ρωμαῖοι εἰς τὸν Νουμᾶν Πομπήλιον. Καὶ τί κάμνει χρεία νὰ ἐνθυμῶμαι τὰ μερικά; ὁλόκληρα ἔθνη ἐπαινοῦνται ἕως τῆς σήμερον διά τινα εὕρεσιν εὐεργεσίας ἐπιγείου οὕτως ἐπαινοῦνται οἱ Αἰγύπτιοι διὰ τὴν εὕρεσιν τῆς μοναρχίας· οἱ Ἑβραῖοι διὰ τὴν εὕρεσιν τῆς ποιητικῆς· οἱ Υἱοὶ τοῦ Σὴθ διὰ τὴν εὕρεσιν τῆς ἀστρολογίας καὶ τῶν γραμμάτων· ὁ Ἀσκληπιὸς διὰ τὴν εὕρεσιν τῆς ἰατρικῆς· ὁ Ἀναξίμανδρος ὁ Μιλήσιος διὰ τὴν εὕρεσιν τῆς σφαίρας καὶ τῶν ὡρολογίων· ὁ Κλεοφάνης ὁ Κορίνθιος διὰ τὴν εὕρεσιν τῶν διαφόρων χρωμάτων· ὁ Ὀρφεὺς διὰ τὴν εὓρεσιν τῆς κιθάρας καὶ τῆς μουσικῆς· καὶ διὰ νὰ εἴπω μὲ ἕνα λόγον, πολλὴν αἴσθησιν ἔχει ὁ ἄνθρωπος εἰς τὰς σωματικὰς εὐεργεσίας, τάχα νὰ εἶναι τοιοῦτος καὶ εἰς τὰς ψυχικάς; Μοῦ φαίνεται εἰς τὴν εὐεργεσίαν τούτων νὰ εἶναι πολὺ ἀργός, πολὺ δυσκολοκίνητος καὶ προσέξατε νὰ ἐννοήσητε τούτου τὴν ἀλήθειαν.

Τί σύγκρισιν ἔχουσιν αὐταὶ αἱ εὑρέσεις, αὐταὶ αἱ εὐεργεσίαι, τὰς ὁποίας προὐξένησαν οἱ προειρημένοι ἄνθρωποι εἰς τοὺς ἀνθρώπους, μὲ ἐκείνας τὰς εὐεργεσίας, μὲ ἐκείνας τὰς εὑρέσεις, τὰς ὁποίας ἐγέννησεν ὁ νοῦς, μὲ πολλοὺς ἱδρῶτας καὶ ἀγῶνας τοῦ σήμερον ἑορταζομένου Ἁγίου Ἀντωνίου; Αὐτὸς δὲν εἶναι ὅστις μᾶς ἔδειξε τὴν εὐκολωτάτην τέχνην, μὲ τὴν ὁποίαν νὰ κατατροπώνωμεν τοὺς τρεῖς μεγάλους καὶ ἀκοιμήτους ἐχθρούς μας, τὴν σάρκα, λέγω, τὸν κόσμον καὶ τὸν διάβολον; Αὐτὸς δὲν εἶναι ὁ πρῶτος, ὅστις μᾶς ἤνοιξε μίαν σύντομον καὶ εὐκολωτάτην ὁδόν, διὰ νὰ ἀναβῶμεν εἰς τὴν αἰώνιον καὶ μακαριωτάτην μας πατρίδα; Τίς ἄλλος ὡσὰν τοῦτον τὸν Μέγαν Ἀντώνιον ἐφανέρωσε τὰς ἀπειλάς, τὰ φόβητρα, τὰς ἐπιβουλὰς τοῦ κοινοῦ μας ἐχθροῦ διαβόλου, ὅτι δηλαδὴ δὲν εἶναι ταῦτα τίποτε ἄλλο παρὰ μία φαντασία, ἓν ψεῦδος ἀδύνατον; τίς ἔδειξεν ὡσὰν τὸν Ἅγιον Ἀντώνιον τὴν φαινομένην ἀνδρείαν τοῦ διαβόλου, ὅτι δὲν εἶναι ἄλλο, παρὰ μία παντελὴς ἀδυναμία; Τίς ἄλλος ἐφανέρωσε τὴν κολακείαν τοῦ σώματος, ὅτι εἶναι εἷς βρόχος θανατηφόρος τῆς ψυχῆς; Τίς ἄλλος ἀπεκάλυψε τόσον τὴν κεκρυμμένην ἀπάτην τοῦ κόσμου;