Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΦΩΤΙΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Ὁμολογητοῦ.

Σελίδα 12 από 14

προσθέτει ὁ Ἰωάννης μεταξὺ ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς: «μηδεὶς προφασιζέσθω τὰς κατ’ αὐτοῦ γενομένας ἀδίκους Συνόδους· μηδεὶς τὰς τῶν πρὸ ἡμῶν μακαρίων Ἀρχιερέων Νικολάου τε φημὶ καὶ Ἀδριανοῦ καταψηφίσεις αἰτιάσθω· οὐ γὰρ ἀπεδέχθησαν (ἴσως ἀπεδείχθησαν) παρ’ αὐτῶν τὰ κατὰ τοῦ Ἁγιωτάτου Φωτίου τυρευθέντα… Πάντα γὰρ πέπαυται καὶ ἐξωστράκισται· πάντα τὰ κατ’ αὐτοῦ ἠκύρωται καὶ ἠχρείωται». Ἔστειλε δὲ καὶ τοποτηρητὰς αὐτοῦ ὁ Πάπας Ἰωάννης τὸν Ἀγκῶνος Παῦλον, τὸν Ὀστίας Εὐγένιον, καὶ Πέτρον τὸν Πρεσβύτερον. Συγκροτεῖται λοιπὸν ἡ ἐπὶ Φωτίου (παρά τινων Ὀγδόη καλουμένη) ἁγία καὶ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος, ἐν τῷ Ναῷ τῆς Ἁγίας Σοφίας, εἰς τὴν ὁποίαν παρευρέθησαν Ἐπίσκοποι τπγ’ (383) ἀπὸ πάσης τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, συνελθόντες κατὰ τὸ ἔτος ωοθ’ (879).

Εἰς ταύτην τὴν Σύνοδον ἐπικυροῦνται μὲν αἱ προλαβοῦσαι ἑπτὰ ἁγιώταται καὶ Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, καὶ τούτων οἱ θεόπνευστοι Κανόνες ἅπαντες εἰς τοὺς ὁποίους ὑπάρχουσι καταδεδικασμέναι καὶ αἱ παρεισφρήσασαι καινοτομίαι τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας. Ἀναθεματίζεται δὲ ἰδίως πᾶσα δυσσεβὴς ἐν τῷ Ἁγίῳ Συμβόλῳ προσθήκη. Ἀναθεματίζεται προσέτι καὶ ἡ κατὰ τοῦ Φωτίου ἐν Κωνσταντινουπόλει ψευδογδόη Σύνοδος· ἰδίως ἀναγιγνώσκεται τοῦ Πάπα Ἰωάννου κοινωνικὴ Ἐπιστολή, ὑπογεγραμμένη ὑπ’ αὐτοῦ καὶ ἄλλων 16 Ἐπισκόπων, 7 Πρεσβυτέρων καὶ 2 Διακόνων, διὰ τῆς ὁποίας καὶ αὐτὸς οὗτος ὁ Ἰωάννης ἀνεκήρυττεν ἄκυρον καὶ ἀνύπαρκτον τὴν προρρηθεῖσαν κατὰ τοῦ Φωτίου Σύνοδον. Καὶ οὕτως ὑπὸ πάσης τῆς Οἰκουμενικῆς ἐκείνης Συνόδου ἐπικυροῦται κανονικὸς καὶ νομιμώτατος Πατριάρχης ὁ ἁγιώτατος Φώτιος. Περὶ δὲ τοῦ ζητήματος τῶν Βουλγάρων, τὸ ὁποῖον πάλιν ἀνέφερον οἱ τοῦ Πάπα τοποτηρηταί, ὥρισεν ἡ ἁγία Σύνοδος ὅτι τοῦτο ἀνήκει εἰς τὴν ἐξουσίαν τοῦ αὐτοκράτορος, ὑπὸ τοῦ ὁποίου τὴν πολιτικὴν διοίκησιν ἀνῆκεν ἡ Βουλγαρία. Οὕτω τῆς Συνόδου τελεσθείσης ὑπέγραψαν μετὰ πάντων τῶν ἄλλων καὶ οἱ τοῦ Πάπα τοποτηρηταὶ τὰ πρακτικά, καὶ λαβόντες ἴσα τούτων ἀντίγραφα ἐπικεκυρωμένα, ἀπῆλθον εἰς τὴν Ρώμην.

Ὁ δὲ Πάπας Ἰωάννης δυσηρεστήθη διὰ μόνα τὰ περὶ τῆς Βουλγαρίας ἐψηφισμένα, πρὸς τὴν ὁποίαν κυρίως ἀπέβλεπεν ἐξ ἀρχῆς ἡ Παπικὴ ἀδηφαγία. Καὶ γράφει μὲν ρᾳδιουργῶν πρὸς τὸν ἄρχοντα τῶν Βουλγάρων ὁ Πάπας Ἰωάννης καὶ εἰς Κωνσταντινούπολιν, μεμφόμενος τὴν μὴ παραχώρησιν τῆς Βουλγαρίας.

Ὑποσημειώσεις

[1] Πρὸς τρανωτέραν ἀπόδειξιν τῆς ἀληθείας μεταφέρομεν ἐνταῦθα αὐτουσίους τοὺς λόγους, οὕς ἀναφέρει ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ συγγραφέντι Βίῳ τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου ὁ Μάγιστρος Νικήτας ὁ καὶ Δαυῒδ ὁ Παφλαγὼν (ὅστις εἶναι αὐτὸς οὗτος ὁ Συμεὼν ὁ Μεταφραστὴς καὶ βλέπε περὶ τούτου τὴν ὑποσημείωσιν εἰς τὸν βίον τῆς Ὁσίας Θεοκτίστης τῆς Λεσβίας ἐν τόμῳ ΙΑ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ θ’ (9ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου), ὅστις ὑπῆρξεν ἄσπονδος ἐχθρὸς τοῦ Μεγάλου Φωτίου, ὡς ἐρρέθη ἀνωτέρω, καὶ ὀπαδὸς τῆς ἀντιπάλου παρατάξεως τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου. Εἶναι δὲ οἱ ἀναφερόμενοι λόγοι οἱ ἑξῆς: «Ὑπῆρχεν (ὁ Φώτιος) τῶν εὐγενῶν κατὰ σάρκα καὶ περιφανῶν, σοφίᾳ τε κοσμικῇ καὶ συνέσει τῶν ἐν τῇ πολιτείᾳ τρεφομένων εὐδοκιμώτατος πάντων νομιζόμενος. Γραμματικῆς μὲν γὰρ καὶ Ποιήσεως, Ρητορικῆς τε καὶ Φιλοσοφίας, καὶ δὴ καὶ Ἰατρικῆς καὶ πάσης ὀλίγου δεῖν Ἐπιστήμης τῶν θύραθεν τοσοῦτον ἦν αὐτῷ τὸ περιόν, ὡς μὴ μόνον σχεδὸν φύσει τῶν κατὰ τὴν αὐτοῦ γενεὰν πάντων διενεγκεῖν, ἤδη δὲ καὶ πρὸς τοὺς παλαιοὺς αὐτὸν διαμιλλᾶσθαι. Πάντα γὰρ συνέτρεχον αὐτῷ ἡ ἐπιτηδειότης τῆς φύσεως, ἡ σπουδή, ὁ πλοῦτος, δι’ ὃν καὶ βίβλος αὐτῷ ἔρρει πᾶσα· πλέον δὲ πάντων ὁ τῆς δόξης ἔρως, δι’ ὅν αὐτῷ καὶ νύκτες ἄϋπνοι παρήρχοντο, περὶ τὴν ἀνάγνωσιν ἐμμελῶς ἐσχολακότι».

[2] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν ἑορτὴν αὑτοῦ, ἐν τόμῳ Ι’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κγ’ (23ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[3] Ψεύδεται ἄρα ὁ Νεοκαισαρείας Στυλιανὸς γράφων πρὸς Στέφανον ὅτι κατὰ τὴν αὐτὴν ἡμέραν ἐχειροτονήθη Πρεσβύτερος καὶ Ἐπίσκοπος· ὁμοίως καὶ ὁ Σμύρνης Μητροφάνης καὶ ὁ Παφλαγὼν Νικήτας καὶ ὁ Θεόγνωστος, οἱ πολλὰ κατὰ τοῦ Ἀγιωτάτου Φωτίου τούτου γράψαντες· ὁμοίως καὶ ὁ Βαρώνιος ὁ λέγων, ὅτι ὁ Φώτιος ἦτο εὐνοῦχος, ἀρυόμενος τοῦτο, ἀπατηλῶς, ἔκ τινος ἐπιστολῆς Ἰωάννου Σακελλαρίου, διότι ὁ Ἰωάννης οὗτος δὲν ἔγραψε πρὸς τὸν Φώτιον, ἀλλ’ ὁ Φώτιος πρὸς τὸν Ἰωάννην (ὅρα σελ. 274 τοῦ β’ τόμ. τοῦ Μελετίου καὶ εἰς τὰ προλεγόμενα τῆς ἐν Ἁγίᾳ Σοφίᾳ συστάσης Συνόδου ἐπὶ τοῦ Ἁγιωτάτου Φωτίου, ἐν τῷ Πηδαλίῳ).

[4] Ὁ Πατριάρχης Ἰγνάτιος ἦτο υἱὸς τοῦ αὐτοκράτορος Μιχαὴλ Α’ τοῦ Κουροπαλάτου ἢ Ραγκαβὲ καὶ ἀνεψιὸς τοῦ αὐτοκράτορος Νικηφόρου Α’ τοῦ ἀπὸ Γενικῶν. Εἰς τὸν Πατριαρχικὸν θρόνον ἀνῆλθε τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 846 διαδεχθεὶς τὸν Ἅγιον Μεθόδιον (842-846).

[5] Γράφων μετὰ ταῦτα ὁ ἱερὸς Φώτιος πρὸς τὸν Κλαυδιουπόλεως Ἰγνάτιον καὶ μεμφόμενος τὴν ἐπαίσχυντον ταύτην πρᾶξιν, μεταξὺ ἄλλων προσθέτει καὶ τὰ ἑξῆς: «Ἦν ποτε φευκτὸν καὶ φοβερὸν τὸ ἀνάθεμα, ὅτε κατὰ τῶν ἐνόχων τῆς ἀσεβείας ὑπὲρ τῶν τῆς εὐσεβείας κηρύκων ἐφέρετο· ἀφ’ οὗ δὲ ἡ τολμηρὰ καὶ ἀναίσχυντος τῶν ἀλαστόρων ἀπόνοια, παρὰ πάντα θεσμὸν θεῖον καὶ ἀνθρώπινον καὶ παρὰ πάντα λόγον Ἑλληνικόν τε καὶ βάρβαρον, τὸ οἰκεῖον ἀνάθεμα κατὰ τῶν προμάχων τῆς Ὀρθοδοξίας ἀναστρέφειν ἐφρυάξατο, καὶ τὴν βαρβαρικὴν μανίαν ἐκκλησιαστικὴν παρανομίαν ἐφιλονείκησαν ἀπεργάσασθαι, αὐτίκα καὶ τὸ φρικτὸν ἐκεῖνο καὶ ποινῆς ἁπάσης πέρας … στεφάνους ἀκηράτους καὶ ἀθάνατον δόξαν ἀντὶ ποινῆς ἀπεργάζεται!» (Ἐπιστ. ριε’ σελ. 156-157).

[6] Ὁ θεῖος Φώτιος εἰς τὸν ιδ’ λόγον τῶν «Ἀμφιλοχίων» εἰς τὸ —Τί ἐστι τὸ «διηνοίχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί»· καὶ πῶς ἡ παράβασις ἰσχὺν ἔσχε διανοίγειν ὀφθαλμοὺς (Γενέσ. γ’ 7)— λέγει μεταξὺ ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς: «Μετὰ τὴν ἁμαρτίαν ὡς τὰ πολλὰ ἡ ἐπίγνωσις τοῦ ἁμαρτήματος γίνεται, καὶ τὸ μέγεθος τοῦ τολμήματος τότε μᾶλλον ἐπιγινώσκεται· τοῦ γὰρ ἐπιπροσθοῦντος πάθους καὶ κινοῦντος οἴστρου πρὸς τὴν ἁμαρτίαν μετὰ τὴν ἔκθεσμον πρᾶξιν πεπαυμένου τε καὶ ἠρεμοῦντος, τότε δὴ τότε ὥσπερ διακύψας τῆς πολλῆς ἐκείνης ἀχλύος καὶ ἀνανήψας ἐφορᾷ τὰ πεπραγμένα, καὶ εἰς οἵαν κατάστασιν ἐξ οἵας μετηνέχθη συναίσθησιν μᾶλλον λαμβάνει καὶ τὸ συνειδὸς τιτρῶσκον αὐτὸν καὶ διεγεῖρον ἔχων, διαβλέπει τρανῶς ἃ τοῦ πάθους ἐπιπροσθοῦντος οὐχ ὁμοίως ἔβλεπε».

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ