ἐψηφίσθη κανονικῶς, ἐχειροτονήθη ὑπὸ Γρηγορίου τοῦ Ἀσβεστᾶ, Ἐπισκόπου Συρακούσης, τὴν πρώτην ἡμέραν Μοναχός, τὴν δευτέραν Ἀναγνώστης, τὴν τρίτην Ὑποδιάκονος, τὴν τετάρτην Διάκονος καὶ τὴν Πέμπτην Πρεσβύτερος. Κατὰ δὲ τὴν ἕκτην ἡμέραν, ἥτις ἦτο ἡ κε’ (25η) Δεκεμβρίου, κατὰ τὴν ὁποίαν ἑορτάζομεν τὰ Γενέθλια τοῦ Κυρίου, ἐν ἔτει ωνζ’ (857), ὁ Συρακούσης Γρηγόριος συμπαραστατούμενος ὑπὸ ὅλων τῶν Ἐπισκόπων, τοῦ Κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐνώπιον τῶν βασιλέων Μιχαὴλ καὶ Θεοδώρας τῆς Μητρὸς τοῦ βασιλέως ἐχειροτόνησεν αὐτὸν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως [3]. Ἡ ἀνάδειξίς του εἰς τὸ μέγα τοῦτο ἀξίωμα δὲν ἐνεθουσίασε τὸν Ἅγιον, ὡς θὰ συνέβαινε διὰ πάντα ἄλλον, ἔστω καὶ ὑπὸ ἐλαχίστης φιλοδοξίας νικώμενον. Ἡ ἐγνωσμένη ταπεινοφροσύνη τοῦ Ἁγίου, ἡ βαθεῖα αὐτοῦ γνῶσις, ἡ ἀναταραχὴ τὴν ὁποίαν ὑφίστατο τότε ἡ Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν ἐκθρόνισιν τοῦ προκατόχου Πατριάρχου Ἰγνατίου, δὲν ἐπέτρεπον εἰς τὸν Μέγαν Φώτιον νὰ αἰσθανθῇ καὶ τὴν ἐλαχίστην ματαιόφρονα ἱκανοποίησιν, τοὐναντίον ἐθλίβετο καὶ ἤσχαλε δι’ αὐτήν.

Τὰ αἰσθήματα ταῦτα τοῦ Ἁγίου φανερώνει ἡ πρὸς τὸν τότε πανίσχυρον Βάρδαν ἐπιστολὴ τοῦ Ἁγίου εἰς τὴν ὁποίαν, μεταξὺ ἄλλων, γράφει καὶ τὰ ἑξῆς: «ἀγόμενος καὶ ἑλκόμενος, καὶ μᾶλλον ἂν προτιμήσας τοῦ βίου τὴν τελευτήν»! Ἀληθῶς ἄξιος θαυμασμοῦ τυγχάνει ὁ Ἅγιος διὰ τὰ αἰσθήματά του ταῦτα· ἐπροτίμα ἀντὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ θρόνου τὴν τελευτήν! Ἀνεβιβάσθη εἰς τὸ ἀνώτατον τῆς Ἐκκλησίας ἀξίωμα ὠθούμενος καὶ συρόμενος! Ἄδικος βεβαίως ὑπῆρξεν ἡ ἔξωσις τοῦ ἀοιδίμου Ἰγνατίου, ἀλλὰ δυστυχῶς τοιαῦτα συμβαίνουν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ὅταν εἰς τὴν πνευματικὴν διοίκησιν ἐπεμβαίνῃ ἡ πολιτικὴ ἐξουσία, ἥτις ἐτάχθη πρὸς διατήρησιν καὶ ὄχι ἀνατροπὴν τῶν Ἱερῶν Κανόνων περὶ Ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας. Εἰς τί ὅμως ἔπταισεν ὁ Ἅγιος, ἀναγκασθεὶς εἰς διαδοχήν, ἂν ὁ αὐτοκράτωρ Μιχαὴλ καὶ ὁ Βάρδας παρενόμησαν ἐξώσαντες τὸν Ἰγνάτιον; Πάντως, ἂν καὶ ἐκεῖ ἔσφαλον, ἐφρόντισαν τοὐλάχιστον διὰ τὴν ἐκλογὴν ἀξίου ἀνδρὸς, οἷος ἦτο ὁ Φώτιος, ὅστις καὶ αὐτὸς καλῶς ποιῶν ὑπεχώρησε εἰς τὴν βίαν τῆς ἐκλογῆς πρὸς εἰρήνευσιν καὶ δόξαν τῆς Ἐκκλησίας.