Συνέρρεον, δὲ τότε πανταχόθεν οἱ Χριστιανοὶ καὶ πλησιάζοντες μετὰ μεγίστης εὐλαβείας εἰς τὸ σῶμα τοῦ Μάρτυρος ἔκοπτον ἕκαστος μέρος τοῦ χιτῶνος αὐτοῦ, ἔβαπτον αὐτὸ εἰς τὸ μαρτυρικὸν αἷμα καὶ ἐφύλαττον αὐτὸ εἰς τὰς οἰκίας των χάριν ἁγιασμοῦ. Πολλοὶ δὲ ἐξ αὐτῶν ἐκήρυττον καὶ ὡμολόγουν ὅτι πίνοντες ἐκ τοῦ ἀπονίμματος τῶν μαρτυρικῶν αἱμάτων καὶ ἐν κατανύξει ἐπικαλούμενοι τὴν ἀντίληψιν τοῦ Ἁγίου ἐθεραπεύοντο ἀπὸ διαφόρους ἀσθενείας. Μετὰ παρέλευσιν τριῶν ἡμερῶν, λαβόντες οἱ Χριστιανοὶ ἄδειαν παρὰ τῆς τοπικῆς ἐκείνης ἐξουσίας, ἔλαβον τὸ μαρτυρικὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου, ὑπὲρ τοὺς πεντήκοντα ἄνδρες, καὶ ἐκήδευσαν αὐτὸ μὲ τὴν προσήκουσαν ἐκκλησιαστικὴν παράταξιν, ἐνταφιάσαντες αὐτὸ ἐντὸς Ἐκκλησίας τινὸς κατὰ τὸ μεσημβρινὸν μέρος τῆς πόλεως Μυτιλήνης κειμένης καὶ καλουμένης Παναγίας Χρυσομαλλούσης.

Τοῦτο εἶναι, εὐλογημένοι Χριστιανοί, τὸ φρικτὸν καὶ ὑπερθαύμαστον Μαρτύριον τοῦ ἐν Ἁγίοις Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Νέου. Τοῦτο, ὅστις ἀναγινώσκει μετ’ εὐλαβείας, δὲν ἀμφιβάλλω ὅτι αἰσθάνεται μεγάλην κατάνυξιν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ καὶ θέλει δοξάζει τὸν ἐν Ἁγίοις θαυμαστωθέντα Κύριον· διότι οὗτος ἔδωκε φωτισμὸν καὶ δύναμιν εἰς τὸν εἰκοσαετῆ τοῦτον νέον νὰ φύγῃ τὴν πλάνην καὶ τὸ σκότος καὶ νὰ κηρύξῃ ἐνώπιον τῶν ἀλλοπίστων Θεὸν ἀληθινὸν τὸν Σωτῆρα ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, νὰ στηλιτεύσῃ δὲ τὸν ἀρχηγὸν τῆς πλάνης ἐκείνων μὲ τόσην γενναιότητα καὶ παρρησίαν. Καὶ τῷ ὄντι ὁ νέος οὗτος Μάρτυς, ἐν ᾧ ἔδειξε τώρα τοσαύτην θαυμαστὴν ἀνδρείαν καὶ καρτερίαν, ὅτε κατ’ ἀρχὰς μετεμελήθη διὰ τὴν ἄρνησίν του καὶ ἦλθεν εἰς αἴσθησιν καὶ ἤρχισε νὰ κάμνῃ ὡς Χριστιανὸς τὸν σταυρόν του καὶ νὰ λέγῃ ψαλμοὺς καὶ εὐχάς, εἶχεν ἀκόμη εἰς τὴν καρδίαν του τόσον φόβον θανάτου, ὥστε ὅταν ποτὲ ἔκαμνε κρυφίως τὸν σταυρόν του καὶ τὸν ἀντελήφθη τις τῶν ἀπίστων, καὶ τοῦ ἐφώναξε μὲ ἀγρίαν φωνήν· «Μπρέ, ἀκόμη Χριστιανὸς εἶσαι;» κατεκυριεύθη ἀπὸ τόσον ὑπερβολικὸν φόβον, ὥστε ὑπέστη ἀνίατον τι νόσημα. Ἀλλ’ ὅμως τίς νὰ μὴ θαυμάσῃ καὶ νὰ μὴ βοήσῃ μετὰ τοῦ Δαυῒδ τὸ «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις αὐτοῦ» (Ψαλμ. ξζ’ 36), ὅταν, ἀναγινώσκων τοὺς μαρτυρικοὺς ἀγῶνας τοῦ Ἁγίου Νέου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου, βλέπῃ ὅτι αὐτὸς ὁ τοσοῦτον δειλὸς πρότερον, ἔπειτα ἀφ’ οὗ ἐξῆλθεν ἐκεῖθεν καὶ ἀπεμακρύνθη σωματικῶς ἀπὸ τοὺς ἀνόμους καὶ ἐχρίσθη μὲ τὸ Ἅγιον Μύρον καὶ συνανεστράφη μετὰ πνευματικῶν ἀνδρῶν, ὅτι τότε ἐθερμάνθη εὐθὺς ἡ καρδία του καὶ οὐχὶ ἁπλῶς ἐθερμάνθη, ἀλλὰ φλὸξ θείου πυρὸς ἀνήφθη εἰς τὴν ψυχήν του, ἡ ὁποία τὸν ἐβίαζεν ἡμέραν καὶ νύκτα, καθὼς ἠκούσατε, νὰ ὑπάγῃ ὄχι διὰ μιᾶς ἀλλὰ διὰ μυρίων βασάνων πρὸς τὸν γλυκύτατον Ἰησοῦν Χριστόν;