ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους τῆς βασιλείας Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ τοῦ κατὰ τὰ ἔτη υη’-υν’ (408-450) βασιλεύσαντος, καταγόμενος μὲν ἐκ τῆς Ἀνατολῆς, Σχολάριος δὲ ὤν τὸ ἀξίωμα. Γενόμενος Μοναχός, ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, ὅπερ κεῖται ἀντικρὺ τῆς Ὀξείας, μικρᾶς νήσου πλησίον τῆς Χάλκης καὶ τῶν ἄλλων νήσων, αἱ ὁποῖαι κεῖνται παρὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν. Ἦτο δὲ ὁ Ὅσιος οὗτος εἰς τὴν ἄσκησιν καρτερικώτατος καὶ εἰς τὴν πίστιν ὀρθοδοξότατος, διότι τὴν μὲν κακοδοξίαν τοῦ Νεστορίου καὶ τοῦ Εὐτυχοῦς σφοδρῶς ἤλεγξεν, ἀπεδέχθη δὲ τὴν ἐν Χαλκηδόνι Ἁγίαν καὶ Οἰκουμενικὴν τετάρτην Σύνοδον. Ὁ ἀοίδιμος οὗτος ἠξιώθη παρὰ Θεοῦ καὶ τῆς τῶν θαυμάτων ἐνεργείας καὶ Χάριτος, ἦτο δὲ κατὰ τὴν θεωρίαν τοῦ προσώπου κατηγλαϊσμένος καὶ ὑπὸ τῆς φύσεως καὶ ὑπὸ τῆς Χάριτος· ὅθεν, δι’ ὅλα αὐτὰ τὰ προτερήματά του, ἦτο σεβαστὸς καὶ παρ’ αὐτῶν τῶν βασιλέων καὶ ἠξιοῦτο πολλῆς τιμῆς. Ἀκούσατε ὅμως τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτοῦ, τὸν ὁποῖον διὰ πρώτην φορὰν παραθέτομεν ἐνταῦθα μεταφρασμένον εἰς τὴν ἁπλῆν Ἑλληνικὴν χάριν τῆς τῶν πολλῶν ὠφελείας.
Ὁ Θεοδόσιος Β’ ὁ λεγόμενος Μικρὸς εὑρίσκετο εἰς τὸν θρόνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τριάκοντα πέντε ἤδη ἐτῶν, καὶ κατὰ την ἰδίαν ἐποχὴν ὁ Μέγας Αὐξέντιος διέλαμπεν ἀπὸ τὸ φῶς τῆς εὐσεβείας καὶ ἐλαμπρύνετο ἀπὸ πᾶσαν σεμνότητα τοῦ ἀληθοῦς χριστιανικοῦ βίου. Τόπος τῆς καταγωγῆς του, ὅπως καὶ τοῦ μακαρίου Ἰώβ, ἦτο ἡ Ἀνατολή. Ἦτο δὲ ἰσχυρὸς κατὰ τὴν δύναμιν τοῦ σώματος, εὐπρεπὴς κατὰ τὸ ἦθος, ἐπιεικὴς πρὸς τοὺς ἄλλους καὶ συγκαταβατικός, ἀφωσιωμένος πάντοτε εἰς τὴν νηστείαν καὶ εἰς τὰς πρὸς τὸν Θεὸν προσευχὰς καὶ δεήσεις. Δι’ αὐτῶν ἐκαθάριζε τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα, καὶ εἰς μὲν τὴν ψυχὴν παρεχώρει τὰ πρωτεῖα καὶ τὴν κυριαρχίαν ἐπὶ τοῦ σώματος, τὸ δὲ σῶμα ἠνάγκαζε νὰ ὑπηρετῇ τὴν ψυχὴν καὶ νὰ ὑποτάσσεται εἰς τὰ θελήματα ἐκείνης. Δι’ αὐτοῦ τοῦ τρόπου ἀπένεμεν εἰς ἀμφότερα, τὴν ψυχὴν δηλαδὴ καὶ τὸ σῶμα, τὰ ὠφέλιμα καὶ σωτήρια, ὑποτάσσων εἰς τὸν ἡγεμόνα νοῦν τὰς αἰσθήσεις.
Διαπρέπων λοιπὸν εἰς τοὺς πνευματικοὺς αὐτοὺς ἀγῶνας ὁ Μέγας Αὐξέντιος, καίτοι ἀκόμη διαμένων εἰς τὴν βασιλεύουσαν τῶν πόλεων, ἤτοι τὴν Κωνσταντινούπολιν, δὲν παρέλειπεν ἐν τούτοις νὰ συναναστρέφηται τοὺς περιβοήτους διὰ τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν ἄσκησίν των Πατέρας τῆς ἐποχῆς του, καὶ ἐξετέλει μὲν ὅσα ἥρμοζον διὰ τὴν ὑπακοὴν πρὸς τὸν ἐπίγειον βασιλέα, τὸν ὁποῖον ὑπηρέτει, δὲν παρέλειπεν ὅμως καὶ ὅσα θὰ τὸν ἔφερον πλησιέστερον πρὸς τὸν Χριστὸν τὸν πάντων Βασιλέα. Ἕνεκα τούτου λοιπὸν