Τῇ Ϛ’ (6ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ Θαυματουργοῦ.

ἐὰν δέ ποτε ἐσκέφθημεν κακὸν κατὰ τῆς βασιλείας σου, σὲ ὁρκίζομεν εἰς τὸν Θεὸν μὴ λυπηθῇς καθόλου καὶ ἡμᾶς καὶ ὅλον τὸ γένος μας, ἀλλὰ νὰ μᾶς ἐξολοθρεύσῃς. Ἡμεῖς, ὦ βασιλεῦ, ἔχομεν παραγγελίαν ἐκ τῶν γονέων μας νὰ σεβώμεθα πρῶτον τὸν Θεὸν καὶ δεύτερον τὸν βασιλέα. Ταῦτα μελετῶντες, ὅταν ἀπέστειλας ἡμᾶς εἰς τὴν Φρυγίαν πρὸς τοὺς Ταϊφάλους, κατεφρονήσαμεν ὅλα καὶ μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐτελειώσαμεν τὸ θέλημά σου, ἠλπίζομεν δὲ νὰ μᾶς τιμήσῃς, τώρα ὅμως βλέπομεν, ὅτι ὄχι μόνον ἀτιμίαν ἀντὶ τιμῆς, ἀλλὰ καὶ θάνατον ἀπολαμβάνομεν».

Ταῦτα ἀκούσας ὁ βασιλεὺς ἐπραΰνθη ἡ καρδία του καὶ λέγει μὲ ἱλαρότητα πρὸς ἐκείνους· «Εἰπετέ μου, τίνα Ἅγιον ἐπεκαλέσθητε εἰς τὴν φυλακὴν κατὰ τὴν νύκτα ταύτην;». Ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον· «Ὦ βασιλεῦ πολυχρονεμένε, ἐπεκαλούμεθα τὸν Θεὸν κλαίοντες καὶ λέγοντες: «Κύριε, Κύριε, ὁ Θεὸς τοῦ Πατρὸς ἡμῶν Νικολάου, ὁ διὰ τῶν πρεσβειῶν τούτου ἐλευθερώσας ἐκ τοῦ ἀδίκου θανάτου τοὺς τρεῖς ἄνδρας εἰς τὰ Μύρα, αὐτὸς ἐλευθέρωσον καὶ ἡμᾶς ἀπὸ τὴν συκοφαντίαν ταύτην». Ὁ δὲ βασιλεύς, ὡς ἤκουσε τὸ ὄνομα τοῦ Νικολάου, λέγει πρὸς αὐτούς· «Ποῖος εἶναι ὁ Νικόλαος, περὶ τοῦ ὁποίου ὁμιλεῖτε καὶ κατὰ τίνα τρόπον ἠλευθέρωσε τοὺς τρεῖς ἐκείνους ἄνδρας εἰς τὰ Μύρα; Εἴπετέ μοι λεπτομερῶς».

Ἀπεκρίθη ὁ Νεπωτιανὸς καὶ λέγει πρὸς τὸν βασιλέα· «Ἡμεῖς, πολυχρονεμένε βασιλεῦ, πηγαίνοντες εἰς τὴν Μεγάλην Φρυγίαν πρὸς τοὺς Ταϊφάλους, ἠναγκάσθημεν, ἐπειδὴ ὁ καιρὸς ἦτο ἀκατάλληλος, νὰ προσορμίσωμεν τὸ πλοῖον εἰς τὸν Ἀνδριάκην, τὸν λιμένα τῶν Μύρων. Ἐκεῖ ἦλθεν ὁ Μητροπολίτης τῶν Μυραίων Νικόλαος, ὅστις μᾶς ἐπεριποιήθη· ἦτο ἄνθρωπος ἐνάρετος καὶ Ἅγιος, ὅλος δὲ ὁ τόπος ἐκεῖνος εἶναι γεμᾶτος ἀπὸ τὰ θαύματα, τὰ ὁποῖα κάμνει καθ’ ἑκάστην. Ἄκουσον δέ, βασιλεῦ, πῶς τὸν εὐλαβοῦνται οἱ ἄνθρωποι τοῦ τόπου, καθὼς καὶ ὁ διοικητὴς τῶν Μύρων Εὐστάθιος, ὁ ἀντιπρόσωπος τῆς βασιλείας σου. Ἄρχοντες τινὲς τοῦ τόπου ἐσυκοφάντησαν τρεῖς ἄνδρας καὶ ὁ Εὐστάθιος ὥρισε κατὰ τὸν νόμον νὰ τοὺς ἀποκεφαλίσουν, ὡς καὶ ἡμεῖς οἱ ἄθλιοι μέλλομεν σήμερον νὰ πάθωμεν. Οἱ δὲ συγγενεῖς ἐκείνων ἔδραμον εἰς τὸν Ἀρχιερέα Νικόλαον καὶ ἔπεσαν εἰς τοὺς πόδας του κλαίοντες καὶ λέγοντες· «Βοήθησόν μας, δοῦλε τοῦ Χριστοῦ, ταύτην τὴν ὥραν, διότι ὁ Εὐστάθιος, λαβὼν χρήματα, ἀδίκως διέταξε νὰ φονεύσουν τρεῖς ἄνδρας ἐκ τῶν συγγενῶν μας, χωρὶς νὰ πταίσουν εἰς τίποτε».


Ὑποσημειώσεις

[1] Πάταρα· ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν Μικρὰν Ἁσίαν. Ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται παρὰ τὸν κόλπον τοῦ Καλαμακίου κείμενον νοτιοανατολικῶς τοῦ ἀκρωτηρίου Γεντῆ-μπουροὺν καὶ βορειοδυτικῶς τῆς νήσου Καστελλορίζου.

[2] Μύρα· ἀρχαία πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν νοτιοδυτικὴν ἄκραν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀπέχουσα περὶ τὰ 4 χλμ περίπου ἀπὸ τῆς παραλιακῆς ἐπὶ τοῦ Λιβυκοῦ πελάγους πόλεως Ἀνδριάκης (ἢ Ἀνδράκι), ἐπινείου τῶν Μύρων. Τὰ Μύρα ἤρχισαν ἀκμάζοντα ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ὑπὸ δὲ τοῦ Θεοδοσίου Βʹ ἀνεκηρύχθη εἰς πρωτεύουσαν τῆς Λυκίας. Ἐν αὐτοῖς ὁ Θεοδόσιος Βʹ ἀνήγειρε μεγαλοπρεπῆ Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τοῦ ὁποίου ἐρείπια μόνον σῴζονται σήμερον. Εἰς τὴν Μητρόπολιν τῶν Μυραίων ὑπήγοντο τὸ πάλαι 36 Ἐπισκοπαί. Τανῦν τὰ Μύρα καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Ντεμπρέ.

[3] Ὁ Διοκλητιανὸς ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τῆς Ρώμης κατὰ τὸ ἔτος 284, κατὰ δὲ τὸ ἔτος 286 προσέλαβεν ὡς συμβασιλέα τὸν Μαξιμιανὸν Ἑρκούλιον. Ἀμφότεροι παρῃτήθησαν τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 305.

[4] Οἱ Ταϊφάλοι ἦσαν φυλὴ προερχομένη ἐκ Μολδοβλαχίας, εἶχον δὲ τότε ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν Φρυγίαν. Παρὰ τὴν Σελινοῦντα τῆς Τραχείας Κιλικίας ὑπάρχει ἔτι καὶ νῦν πόλις διασῴζουσα τὸ ὄνομα αὐτῶν καλουμένη Τουρκιστὶ Ταφάλ.

[5] Τὸ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Νικολάου ἀνακομισθὲν κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς πρώτης Σταυροφορίας, βασιλεύοντος ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἀλεξίου Αʹ τοῦ Κομνηνοῦ, μετηνέχθη ἐκ τῶν Μύρων τῆς Λυκίας εἰς τὴν Βάριν (Μπάρι) τῆς Ἰταλίας. Ἡ μνήμη τῆς ἀνακομιδῆς καὶ μετακομιδῆς ταύτης ἑορτάζεται κατὰ τὴν κʹ (20ὴν) Μαΐου. Τὸ ἱστορικὸν αὐτῆς βλέπε ἐν τῷ σχετικῷ Συναξαρίῳ ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».