Τῇ Ϛ’ (6ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ Θαυματουργοῦ.

ἐλευθέρωσόν μας ἐκ τῶν χειρῶν τῶν ἐχθρῶν μας· πρόφθασον εἰς βοήθειαν ἡμῶν ὅτι αὔριον θανατούμεθα». Τοιαῦτα καὶ ἄλλα ὅμοια οἱ ἐν τῇ φυλακῇ ἐδέοντο τοῦ Θεοῦ ὅλην τὴν νύκτα.

Βλέπων δὲ ὁ Θεὸς τὴν ἀδικίαν καὶ θέλων νὰ δοξάσῃ τὸν Ἅγιον, τί ᾠκονόμησε; Κατὰ τὴν νύκτα ἐκείνην, ὀλίγον πρὸ τῆς ἀνατολῆς τοῦ ἡλίου, φαίνεται ὁ μέγας Νικόλαος εἰς τὸν βασιλέα Κωνσταντῖνον καὶ τοῦ λέγει· «Βασιλεῦ, ἐγείρου γρήγορα καὶ ἐλευθέρωσον τοὺς τρεῖς ἄνδρας, τοὺς ὁποίους κατεδίκασες εἰς θάνατον, εἰδ’ ἄλλως θὰ κάμω δέησιν εἰς τὸν Θεὸν νὰ σοῦ ἀφαιρέσῃ τὴν ζωήν». Λέγει ὁ βασιλεύς· «Ποῖος εἶσαι σύ, ὅστις μὲ ἀπειλεῖς; Καὶ πῶς εἰσῆλθες τοιαύτην ὥραν εἰς τὰ βασίλεια;». Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἐγὼ εἶμαι ὁ Ἀρχιερεὺς τῶν Μυραίων Νικόλαος καὶ μὲ ἔστειλεν ὁ Θεὸς νὰ σοῦ εἴπω νὰ ἐλευθερώσῃς τοὺς τρεῖς ἀδικουμένους». Παρευθὺς τότε ἐξύπνησεν ὁ βασιλεύς, ὁ δὲ Ἅγιος ἐπῆγε καὶ εἰς τὸν ἔπαρχον Ἀβλάβιον καὶ τοῦ λέγει· «Ἀβλάβιε, βεβλαμμένε εἰς τὸν νοῦν, διατὶ ἔλαβες χρήματα καὶ ἠδίκησας τοὺς τρεῖς ἄνδρας, οἱ ὁποῖοι δὲν ἔπταισαν εἰς τίποτε; γρήγορα νὰ τοὺς ἐλευθερώσῃς, διότι θὰ παρακαλέσω τὸν Θεὸν καὶ θὰ σοῦ ἀφαιρέσῃ τὴν ζωήν». Ἠρώτησεν ὁ Ἀβλάβιος· «Ποῖος εἶσαι σύ;». Καὶ ὁ Ἅγιος ἀπάντησεν· «Ἐγὼ εἶμαι ὁ Νικόλαος ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ καὶ Ἀρχιερεὺς τῶν Μυραίων». Ταῦτα εἶπεν ὁ Ἅγιος καὶ παρευθὺς ἐξύπνησεν ὁ Ἀβλάβιος καὶ ἐσκέπτετο τὶ ἐσήμαινε τὸ ὅραμά του.

Ἐνῷ λοιπὸν ὁ Ἀβλάβιος ἐσκέπτετο τὰ ὁραθέντα, ἔφθασαν οἱ ὑπηρέται τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου καὶ τοῦ λέγουν· «Σπεῦσον, διότι σὲ ζητεῖ ὁ βασιλεύς». Ἔσπευσε λοιπὸν ἀμέσως νὰ παρουσιασθῇ εἰς τὸν βασιλέα, ὁ δὲ βασιλεύς, ὡς εἶδεν αὐτόν, ἤρχισε νὰ τοῦ διηγῆται τὸ ὅραμα τὸ ὁποῖον εἶδε. Λέγει ὁ Ἀβλάβιος· «Βασιλεῦ, καὶ ἐγὼ τὸ αὐτὸ ὄνειρον εἶδα εἰς τὸν ὕπνον μου, καὶ δὲν δύναμαι νὰ ἐννοήσω τὶ συμβαίνει· ὅθεν ἂς φέρωμεν τοὺς τρεῖς αὐτοὺς ἄνδρας νὰ τοὺς ἐξετάσωμεν». Ἔφερον λοιπὸν τοὺς τρεῖς στρατηγοὺς καὶ λέγει πρὸς αὐτοὺς ὁ βασιλεύς· «Τί μαγείας ἐποιήσατε καὶ εἴδομεν τόσον φοβερὰ ὄνειρα, ὥστε δὲν ἠδυνήθημεν νὰ κοιμηθῶμεν;». Τότε οἱ τρεῖς στρατηγοὶ βλέποντες ὁ εἷς τὸν ἄλλον ἔκλαιον, ὁ δὲ βασιλεὺς ἰδὼν ὅτι ἐκ τῶν δακρύων καὶ τοῦ φόβου δὲν ἠδύναντο νὰ ἀπαντήσουν, τοὺς ὡμίλησε μὲ ἡμερότητα καὶ τοὺς λέγει· «Ἀποκρίθητέ μοι καὶ μὴ φοβῆσθε ἔμπροσθεν τοῦ φίλου σας βασιλέως». Βλέποντες αὐτοὶ τὴν ἡμερότητα τοῦ βασιλέως, εἶπον μετὰ δακρύων· «Ὦ βασιλεῦ, μαγείας ἡμεῖς δὲν γνωρίζομεν, οὔτε καὶ λόγον πικρὸν εἴπομεν ποτὲ κατὰ τῆς βασιλείας σου, μάρτυρα ἔχομεν τὸν Θεόν, ὅστις βλέπει τὰ πάντα·


Ὑποσημειώσεις

[1] Πάταρα· ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν Μικρὰν Ἁσίαν. Ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται παρὰ τὸν κόλπον τοῦ Καλαμακίου κείμενον νοτιοανατολικῶς τοῦ ἀκρωτηρίου Γεντῆ-μπουροὺν καὶ βορειοδυτικῶς τῆς νήσου Καστελλορίζου.

[2] Μύρα· ἀρχαία πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν νοτιοδυτικὴν ἄκραν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀπέχουσα περὶ τὰ 4 χλμ περίπου ἀπὸ τῆς παραλιακῆς ἐπὶ τοῦ Λιβυκοῦ πελάγους πόλεως Ἀνδριάκης (ἢ Ἀνδράκι), ἐπινείου τῶν Μύρων. Τὰ Μύρα ἤρχισαν ἀκμάζοντα ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ὑπὸ δὲ τοῦ Θεοδοσίου Βʹ ἀνεκηρύχθη εἰς πρωτεύουσαν τῆς Λυκίας. Ἐν αὐτοῖς ὁ Θεοδόσιος Βʹ ἀνήγειρε μεγαλοπρεπῆ Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τοῦ ὁποίου ἐρείπια μόνον σῴζονται σήμερον. Εἰς τὴν Μητρόπολιν τῶν Μυραίων ὑπήγοντο τὸ πάλαι 36 Ἐπισκοπαί. Τανῦν τὰ Μύρα καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Ντεμπρέ.

[3] Ὁ Διοκλητιανὸς ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τῆς Ρώμης κατὰ τὸ ἔτος 284, κατὰ δὲ τὸ ἔτος 286 προσέλαβεν ὡς συμβασιλέα τὸν Μαξιμιανὸν Ἑρκούλιον. Ἀμφότεροι παρῃτήθησαν τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 305.

[4] Οἱ Ταϊφάλοι ἦσαν φυλὴ προερχομένη ἐκ Μολδοβλαχίας, εἶχον δὲ τότε ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν Φρυγίαν. Παρὰ τὴν Σελινοῦντα τῆς Τραχείας Κιλικίας ὑπάρχει ἔτι καὶ νῦν πόλις διασῴζουσα τὸ ὄνομα αὐτῶν καλουμένη Τουρκιστὶ Ταφάλ.

[5] Τὸ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Νικολάου ἀνακομισθὲν κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς πρώτης Σταυροφορίας, βασιλεύοντος ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἀλεξίου Αʹ τοῦ Κομνηνοῦ, μετηνέχθη ἐκ τῶν Μύρων τῆς Λυκίας εἰς τὴν Βάριν (Μπάρι) τῆς Ἰταλίας. Ἡ μνήμη τῆς ἀνακομιδῆς καὶ μετακομιδῆς ταύτης ἑορτάζεται κατὰ τὴν κʹ (20ὴν) Μαΐου. Τὸ ἱστορικὸν αὐτῆς βλέπε ἐν τῷ σχετικῷ Συναξαρίῳ ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».